W DGP z 16 listopada 2015 r. ukazał się artykuł pt. „Zasiedzenie majątku najbliższej rodziny będzie z podatkiem”. Wskazano w nim na istotną zmianę ustawy o podatku od spadków i darowizn, która od 1 stycznia 2016 r. likwiduje zwolnienie podatkowe dla nabywców w drodze zasiedzenia nieruchomości, które wcześniej stanowiły własność osób dla nich najbliższych. Zmiana ma być podyktowana względami fiskalnymi i niekorzystnie opodatkowuje nabycie własności w kręgu rodziny. Wydaje się jednak, że w tym przypadku chodzi o uporządkowanie pewnych przepisów, które wprowadzały niepotrzebny zamęt.
Obecnie ustawa o podatku od spadków i darowizn rzeczywiście zwalnia nabycie rzeczy lub praw od najbliższej rodziny pod warunkiem spełnienia wskazanych w niej wymogów. Zgodnie z art. 4a ust. 1 pkt 1 zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2–8 i ust. 2. Powołany art. 6 ust. 1 w punkcie 6 stwierdza, że obowiązek podatkowy przy nabyciu w drodze zasiedzenia powstaje z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego zasiedzenie. Stąd krok do uznania, że ustawa wprowadza zwolnienie od podatku w przypadku nabycia w drodze zasiedzenia, jeśli dotychczasowym właścicielem był ktoś z członków najbliższej rodziny, a nabywca zgłosił nabycie w odpowiednim terminie.

Błędne orzeczenia

W tym kierunku orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w powołanym w artykule wyroku z 21 grudnia 2011 r. (sygn. III SA/Po 518/11), a także Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 19 marca 2014 r. (sygn. II FSK 883/12). WSA w Poznaniu powołał się na prezentowany w doktrynie pogląd, że art. 4a dotyczy również nabycia w drodze zasiedzenia, a skoro uczestnikami postępowania o stwierdzenie zasiedzenia są dotychczasowi właściciele, to nie można twierdzić, że nabycie następuje bez udziału stosunku osobistego między poprzednimi a nowymi właścicielami.