Przepisy o cienkiej kapitalizacji stosuje się nawet wtedy, gdy pożyczkodawca nie jest już udziałowcem spółki w chwili spłaty przez nią pożyczki – orzekł NSA.
W Naczelnym Sądzie Administracyjnym nie ma zgody co do tego, czy spłata pożyczki na rzecz byłego wspólnika, posiadającego nie mniej niż 25 proc. udziałów (akcji), pozwala zaliczyć odsetki do kosztów podatkowych. W wyroku z 30 stycznia 2013 r. ( sygn. akt II FSK 1216/11) sędziowie uznali, że nie ma ku temu przeszkód.
Wczoraj inny skład orzekający miał odmienne stanowisko (sygn. akt II FSK 1842/13). Oba te wyroki, choć sprzeczne, pozostają aktualne, mimo że dotyczą stanu prawnego sprzed 1 stycznia 2015 r., a więc sprzed zmiany przepisów o niedostatecznej kapitalizacji.
Sprawa rozpatrywana wczoraj dotyczyła spółki, która zaciągnęła pożyczkę u jednego ze wspólników, a ten następnie sprzedał swoje udziały. Na skutek tego w dacie spłaty pożyczki mężczyzna nie był już udziałowcem. W związku z tym spółka chciała zaliczać odsetki od udzielonej przez niego pożyczki do kosztów podatkowych.
Uważała, że skoro pożyczkodawca nie jest już podmiotem powiązanym, to w tym wypadku nie ma już zastosowania art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o CIT. Zgodnie z tym przepisem nie można zaliczyć do kosztów odsetek od pożyczki udzielonej przez kwalifikowanego udziałowca, gdy na dzień zapłaty wartość zadłużenia spółki wobec podmiotów powiązanych przekroczy określony pułap.
Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach był innego zdania. Stwierdził, że przepis obowiązuje bez względu na zmianę wspólnika, bo uregulowano w nim jedynie kwestię tego, kto udziela spółce pożyczki. Bez znaczenia jest to, czy pożyczkodawca w chwili spłaty zadłużenia nadal ma udziały.
Spółka wygrała przed WSA w Krakowie. Sąd powołał się na wyrok NSA w innej sprawie (sygn. akt II FSK 1216/11). Wynikało z niego, że wyłączenie z kosztów dotyczy tylko takiej sytuacji, w której od początku umowy pożyczki aż do końca stosunku prawnego, włącznie z chwilą wypłaty odsetek, stronami są te same podmioty.
Wczoraj jednak NSA uchylił wyrok krakowskiego sądu. Sędzia sprawozdawca Tomasz Zborzyński wyjaśnił, że z art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o CIT wynikają dwie przesłanki uniemożliwiające zaliczenie odsetek od pożyczki do kosztów. Pierwsza jest taka, że pożyczka musi zostać udzielona przez kwalifikowanego udziałowca. Druga, że w dacie jej spłaty wartość zadłużenia musi odpowiadać przyjętemu współczynnikowi.
– Przepis nie mówi o tym, czy pożyczkodawca w dacie spłaty pozostaje udziałowcem spółki, dlatego nie ma to żadnego znaczenia – wyjaśnił sędzia Zborzyński. Dodał, że art. 16 ust. 1 pkt 60 wprowadzono po to, by zapobiec uszczuplaniu należności podatkowych przez wyprowadzanie części zysku w odsetkach.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 11 września 2015 r., sygn. akt II FSK 1842/13.