Kapitał podstawowy w spółce z o.o. wynosi 25 000 zł. W 2014 r. spółka odnotowała stratę w wysokości 41 000 zł. Poza kapitałem podstawowym spółka nie posiada innych kapitałów. Jak w takiej sytuacji zaprezentować kapitał podstawowy w bilansie, skoro wykazuje wartość ujemną?
Kapitał własny to ta część pasywów, która została wniesiona do jednostki albo jest efektem jej działalności i z założenia na stałe będzie finansowała tę działalność. Z zasady należy je wyceniać na koniec roku obrotowego i wykazywać w bilansie w wartości nominalnej. Kapitał własny wykazuje się w pasywach bilansu w wierszu A i może składać się z:
● kapitału podstawowego,
● należnych wpłat na poczet kapitału – wielkość ujemna,
● udziałów (akcji) własnych – wielkość ujemna,
● kapitału (funduszu) zapasowego,
● kapitału z aktualizacji wyceny,
● pozostałych kapitałów (funduszy) rezerwowych,
● zysku (straty) z lat ubiegłych,
● zysku (straty) netto,
● odpisów z zysku netto w ciągu roku obrotowego – wielkość ujemna.
W wierszu A.I. „Kapitał (fundusz) podstawowy” wykazuje się stan kapitału (funduszu) podstawowego danej jednostki – w zależności od jej formy prawnej i zasad gospodarki finansowej określanych odrębnymi przepisami, z uwzględnieniem aktualnie obowiązujących przepisów ustawy o rachunkowości.
W związku z tym, że spółka wykazała stratę za rok obrotowy, w sporządzonym bilansie wykaże jej wartość w wierszu A. VIII ze znakiem minus.
Pierwszym objawem pogarszającej się sytuacji jednostki jest moment, kiedy kapitał własny osiągnie wartość połowy kapitału zakładowego określonego w KRS. Wówczas zgodnie z kodeksem spółek handlowych (Dz.U. nr 94 poz. 1037 ze zm.) zarząd jest obowiązany do niezwłocznego zwołania zgromadzenia wspólników w celu powzięcia uchwały dotyczącej dalszego istnienia spółki.
Spółka chcąca zlikwidować ujemny kapitał może wybierać między podwyższeniem kapitału zakładowego, wniesieniem dopłat, konwersją bądź umorzeniem zobowiązań czy ujawnieniem cichych rezerw. To, które z tych rozwiązań będzie najbardziej opłacalne podatkowo, zależy od konkretnych okoliczności.
Ulga technologiczna, za czy przeciw

Zobacz również
Trzeba podkreślić, że podjęcie uchwały o dalszym istnieniu spółki musi się wiązać z wprowadzeniem programu naprawczego. Oczywiście sam program naprawczy nie musi być sprecyzowany na zgromadzeniu wspólników. Prace nad programem naprawczym powinny być przekazane zarządowi, który może korzystać z pomocy doradców prawnych, doradców podatkowych, ekspertów finansowych. Plan naprawczy może wiązać się z koniecznością podjęcia decyzji o odpowiednim dokapitalizowaniu spółki (podwyższenie kapitału zakładowego, wniesienie przez wspólników dopłat, pożyczki od wspólników, wprowadzenie do spółki inwestora zewnętrznego, dokonanie przekształceń lub połączeń itp.)
Ponadto może wiązać się z przeprowadzeniem koniecznych zmian kadrowych, w tym z decyzją wspólników, czy należy pozostawić istniejący zarząd, czy też dotychczasowy zarząd trzeba odwołać i powołać nowy.
Wielu członków zarządu nie zna swoich obowiązków w tym zakresie. W sytuacji kiedy kapitał własny zaczyna mieć wartość ujemną, zarząd zgodnie z zapisami ustawy – Prawo upadłościowe i naprawcze jest obowiązany do złożenia wniosku do sądu rejestrowego o ogłoszenie upadłości. Sąd taki wniosek może odrzucić. Jednak jeżeli zarząd nie złoży takiego wniosku w odpowiednim czasie, zaczyna odpowiadać za zobowiązania jednostki powstałe od tego momentu własnym majątkiem.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 19 lipca 2011 r. (sygn. akt ISA/Gd 260/11) potwierdza, że: „(...) jedynymi okolicznościami, które mogłyby prowadzić do uwolnienia zarządu od odpowiedzialności, byłyby: zgłoszenie we właściwym czasie wniosku o ogłoszenie upadłości lub wszczęcie postępowania jej zapobiegającego lub wykazanie braku winy w niezłożeniu wniosku o upadłość i niewszczęciu postępowania jej zapobiegającego”.
Pasywa Bilans zam.
A. Kapitał (fundusz) własny - 16 000,00
I. Kapitał (fundusz) podstawowy 25 000,00
II. Należne wpłaty na kap. podst. (wielkość ujemna) 0,00
III. Udziały (akcje) własne (wielkość ujemna) 0,00
IV. Kapitał (fundusz) zapasowy 0,00
V. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny 0,00
VI. Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe 0,00
VII. Zysk (strata) z lat ubiegłych 0,00
VIII. Zysk (strata) netto - 41 000,00
X. Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (wielkość ujemna) 0,00
Podstawa prawna
Ustawa z 29 września 1994r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz.330 ze zm.).
Ustawa z 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 1112 ze zm.).