Subskrybuj nas na Youtube
Mój przyjaciel chce kupić dom, więc myśli o kredycie – pisze pan Janusz. – W banku usłyszał, że przy jego dochodach wskazane by było, aby umowę podpisała także druga osoba. Zwrócił się do mnie, bo bardzo dobrze zarabiam. Zastanawiam się jednak, z czym wiązałaby się moja pomoc, jeśli chodzi o podatki. Interesuje mnie przede wszystkim, czy istnieje praktyczna różnica pomiędzy poręczeniem kredytu a podpisaniem się na umowie jako współkredytobiorca – pyta czytelnik
Różnice są i dlatego pan Janusz powinien dwa razy się zastanowić, zanim podejmie decyzję. Problemy mogą się pojawić, jeśli przyjaciel przestanie spłacać kredyt. Wtedy w obu przypadkach bank zwróci się do niego z prośbą o spłatę. Jeśli tylko poręczy umowę, będzie de facto spłacał cudzy dług. Jeżeli będzie współkredytobiorcą, to wierzyciel uzna, że powinien spłacić własne zobowiązanie, nawet jeśli nie skorzysta z pożyczonych pieniędzy. Podstawowa różnica powstanie jednak, jeśli kredyt zostanie przez wierzyciela umorzony. Wtedy pan Janusz, o ile podpisał się na umowie kredytowej, otrzyma z tego tytułu opodatkowany przychód. Nie ma o tym mowy w sytuacji, gdy tylko poręczy kredyt.
O różnicy przekonał się pewien mężczyzna, który podpisał się na prośbę kolegi na umowie kredytowej, sądząc, że jest tylko jej poręczycielem. Za złożenie podpisu nie uzyskał żadnej korzyści, nie nabył prawa do kupowanego domu i nie korzystał z wypłaconych przez bank pieniędzy. Kiedy kolega przestał spłacać pożyczkę, bank zwrócił się do niego. Jako solidarny dłużnik spłacił ponad 80 tys. zł pożyczki, więc bank zaproponował umorzenie pozostałej części wierzytelności wraz z odsetkami. Wyjaśnił jednak mężczyźnie, że osiągnie on z tego tytułu przychód i będzie musiał go rozliczyć przed fiskusem. Ponieważ byłaby to bardzo wysoka jednorazowa danina, więc ten nie zgodził się na umorzenie. Zawarł ugodę z bankiem, na mocy której zrezygnował on z naliczania odsetek i ustalił nową korzystną wysokość rat.
Mężczyzna nadal spłacał kredyt, ale wystąpił też o interpretację do izby skarbowej. We wniosku podkreślał, że nie powinien płacić PIT, skoro nigdy nie otrzymał pieniędzy, nie korzystał z nich, więc nie ma z tego tytułu dochodu. Niestety izba skarbowa w interpretacji z 6 marca 2014 r. (nr IPTPB2/415-743/13-4/JR) wyjaśniła, że skoro został solidarnym dłużnikiem, to sam się zobowiązał do spłacania całego kredytu. Umorzenie oznacza powstanie opodatkowanego przysporzenia majątkowego, bo dotyczy ono nie tylko zwiększenia aktywów, ale też zmniejszenia pasywów. Osiągnięcie korzyści polega na tym, że nie będzie musiał spłacać zobowiązania. Musi więc zapłacić podatek.
Pan Janusz zaryzykuje mniej, jeśli tylko poręczy kredyt przyjaciela. Odpowiadać będzie wtedy nie jak za własne zobowiązanie, a za cudze. Oczywiście w razie niewypłacalności przyjaciela również będzie musiał spłacać kredyt, bo w praktyce zagwarantuje całym swoim majątkiem wypłacalność kredytobiorcy. Nie będzie jednak mowy o przychodzie, gdy dług zostanie umorzony.
Żyrowanie a solidarna odpowiedzialność za dług w prawie cywilnym
Poręczyciel zgodnie z art. 876 kodeksu cywilnego zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie, gdyby nie zrobił tego dłużnik. Poręczyciel dla własnego dobra powinien zawiadomić dłużnika o dokonanej spłacie, ponieważ gdyby tego nie uczynił, a dłużnik również spłacił wierzytelność, to poręczyciel nie może żądać naprawienia szkody.
Solidarne zobowiązanie oznacza sytuację, w której kilku dłużników zobowiązuje się w ten sposób, że wierzyciel może żądać od nich spłaty długu (od wszystkich, od jednego lub od kilku z nich). Jeśli którykolwiek z zobowiązanych spłaci wierzytelność, zwalnia w ten sposób z obowiązków resztę.
Wypowiadali się w podobnych sprawach
● dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 24 stycznia 2013 r. (nr IPPB2/415-949/12-3/MG)
● dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w dokumencie z 27 listopada 2009 r. (nr ILPB1/415-1019/09-2/AMN)
● Ministerstwo Finansów w odpowiedzi z 5 lipca 2013 r. na pismo rzecznika praw obywatelskich (nr RPO-727227/V/13/EG)
● Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w wyroku z 21 listopada 2012 r. (sygn. akt I SA/Lu 363/12)
● Naczelny Sąd Administracyjny w orzeczeniu z 10 maja 2013 r. (sygn. akt II FSK 1923/11 oraz w wyroku z 27 lipca 2013 r. (sygn. akt II FSK 2220/11)
● dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji z 23 października 2014 r. (nr IPTPB2/415-407/14-4/KSM).
Podstawa prawna
Art. 366, art. 376, art. 876, art. 878, art. 885 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.). Art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z 26 lipca 1991 r. (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).
