Firma leasingowa nie może do proporcji VAT wliczyć całej sumy rat leasingowych wraz z odsetkami, jeśli spowoduje to zakłócenie w opodatkowaniu – orzekł Trybunał Sprawiedliwości UE
Spór dotyczył portugalskiego banku, który świadczył usługi leasingu finansowego samochodów. Prowadził więc działalność opodatkowaną i nieopodatkowaną VAT. Z tego powodu musiał ustalić proporcję sprzedaży pozwalającą mu określić, jaką część (jaki ułamek) podatku naliczonego może odliczyć. Do licznika i mianownika tego ułamka wliczył całe raty leasingu, obejmujące zarówno kwotę kapitału, jak i odsetek (wynagrodzenie dla leasingodawcy). W ten sposób wyliczył, że proporcja wynosi 39 proc.
Portugalskie organy podatkowe to zakwestionowały. Uznały, że zastosowany przez bank sposób liczenia proporcji jest błędny. Ich zdaniem do licznika i mianownika ułamka należy wliczyć jedynie odsetki uwzględnione w ratach leasingowych. To spowodowało, że proporcja okazała się znacznie niższa i bank musiał dopłacić VAT.
Portugalskie władze skorzystały z opcji przewidzianej w tamtejszej ustawie o VAT, którą pozwala wprowadzić do przepisów krajowych dyrektywa o VAT. Chodziło o art. 17 ust. 5 lit. c szóstej dyrektywy (przepis ten został przeniesiony do obecnie obowiązującej dyrektywy 112 – art. 173 ust. 2 lit. c. Pozwalał on państwom członkowskim (poza ogólną zasadą dotyczącą proporcji odliczenia VAT) zobowiązać podatników do odliczania VAT w zależności od wykorzystania całości lub części towarów i usług. Władze Portugalii z tej możliwości skorzystały.
Fiskus dobija firmy, które straciły na opcjach walutowych

Zobacz również

Wyrok TSUE

W ubiegłym tygodniu TSUE orzekł, że miały do tego prawo. Rozstrzygając spór trybunał uznał, że jeśli ogólna zasada dotycząca proporcji prowadzi do tego, że kwota odliczenia podatku jest nieprecyzyjna, to organ podatkowy może zobowiązać podatnika do innej formuły odliczenia.
W związku z tym trybunał zaakceptował stanowisko portugalskich organów podatkowych, zgodnie z którym w przypadku leasingu finansowego wzięcie pod uwagę całego obrotu w liczniku i mianowniku ułamka zakłóca proporcję. Prawidłowe było więc wliczenie jedynie odsetek ujętych w ratach leasingowych.

W unijnych przepisach

Zasada ogólna mówi, jeżeli podatnik przy wykonywaniu swojej działalności dokonuje dostaw towarów lub świadczy usługi, z których część nie daje prawa do odliczenia, to podatek zapłacony od nabycia jest odliczany jedynie w części odpowiadającej rocznej kwocie transakcji dającej prawo do odliczenia (zasada ogólna). Z kolei z portugalskich przepisów wynikało, że organ podatkowy może zobowiązać podatnika do obliczenia innej proporcji, jeśli stosowanie zasady ogólnej powoduje poważne zakłócenia w opodatkowaniu.

W Polsce

– Wyrok trybunału w sprawie portugalskiego banku nie ma obecnie zastosowania do polskich instytucji finansowych, ponieważ Polska nie skorzystała z opcji, jaką daje art. 17 ust. 5 lit. c dyrektywy o VAT – mówi Tomasz Michalik, doradca podatkowy i partner w MDDP.
Wyjaśnia, że w polskiej ustawie to podatnik może skorzystać z możliwości ustalenia innej proporcji niż ustawowa w porozumieniu z naczelnikiem urzędu skarbowego. W ustawie portugalskiej taką możliwość mają organy podatkowe.
Zdaniem eksperta Ministerstwo Finansów weźmie jednak ten wyrok pod uwagę przy pracach nad projektem kolejnej nowelizacji ustawy o VAT, która będzie właśnie dotyczyła proporcji i skorzystania z opcji, jaką daje dyrektywa.

W Polsce też będzie prewspółczynnik

Ministerstwo Finansów przedstawiło już założenia do nowelizacji ustawy o VAT, w których proponuje wprowadzenie tzw. prewspółczynnika. Obecnie podatnicy ustalają jedynie współczynnik zgodnie z art. 90 ustawy o VAT. Przykładowo może on wynieść 90 proc. W przypadku zakupu za kwotę 100 + 23 proc. VAT (123) podatnik odliczy 90 proc. od 23 zł, czyli 20,7 zł. Po zmianach każdy podatnik, który wykorzystuje np. zakupiony samochód do działalności opodatkowanej i nieopodatkowanej VAT będzie ustalał w porozumieniu z naczelnikiem urzędu skarbowego, w jakiej części wykorzystuje pojazd do jednej działalności, a w jakiej do drugiej. Załóżmy, że podatnik ustalił z naczelnikiem, że auto wykorzysta do działalności opodatkowanej VAT w 10 proc. (prewspółczynnik). W efekcie po zmianach od wydatku będzie mógł odliczyć 10 proc. od współczynnika wynoszącego 90, czyli 9 proc. Odliczy więc jedynie 2,07 zł.

Ministerstwo proponuje, aby nowe zasady obowiązywały od 1 stycznia 2015 r.
ORZECZNICTWO
Wyrok TSUE z 10 lipca 2014 r. w sprawie C-183/13 Banco Mais.