Jeżeli gmina jest beneficjentem podatku, może się zgodzić na udzielenie ulgi. Jednak decyzje podejmują urzędy skarbowe i większość postępuje zgodnie z jej wolą. Ale są też wyjątki.
Umorzenie podatków lokalnych / Dziennik Gazeta Prawna
Samorządy są wyjątkowo liberalne w udzielaniu ulg w zakresie podatków lokalnych pobieranych przez urzędy skarbowe (podatek od czynności cywilnoprawnych, podatek od spadków i darowizn). Wynika tak np. z danych z województwa małopolskiego. W tym roku gminy Zakopane, Kościelisko czy Poronin przychyliły się do wszystkich składanych wniosków o umorzenie podatku.

Skarbówki łaskawe...

Ostateczna decyzja o udzieleniu preferencji należy do urzędu skarbowego. Ten najczęściej przychyla się do wniosku samorządu.
Potwierdza to Piotr Pyrek, kierownik samodzielnego referatu ulg w spłacie zobowiązań podatkowych Izby Skarbowej w Krakowie. Wyjaśnia, że z danych ze wszystkich 28 urzędów podległych Izbie Skarbowej w Krakowie za pierwsze półrocze wynika, że w przypadku podatków lokalnych prawie 90 proc. ubiegających się podatników otrzymało ulgę w postaci rozłożenia zobowiązania na raty, a ponad 50 proc. w postaci umorzenia podatku.
W przypadkach gdy decyzje zależały tylko od urzędów skarbowych, np. odnośnie do wniosków osób fizycznych w zakresie podatku dochodowego, było to odpowiednio 50 i 30 proc.
Ireneusz Krawczyk, radca prawny i partner w kancelarii Ożóg i Wspólnicy, wyjaśnia, że ulga w zakresie podatków lokalnych pobieranych przez US wymaga uzyskania zgody jednostki samorządu terytorialnego, której ten podatek stanowi dochód. Zgoda ta jest niezbędnym warunkiem jej przyznania, np. w postaci odroczenia terminu płatności czy umorzenia zaległości podatkowej.
– Jednak w przypadku pozytywnego stanowiska gminy urząd skarbowy nie musi automatycznie udzielić takiej ulgi – podkreśla rozmówca. Może on badać, czy istnieją przesłanki do zastosowania takiej preferencji w związku z charakterem decyzji, czyli czy występuje ważny interes podatnika lub interes publiczny (uznanie administracyjne). Zatem – według Ireneusza Krawczyka – nie istnieje żaden automatyzm polegający na konieczności udzielenia ulg w sytuacji, w której gmina pozytywnie odniesie się do takiego wniosku.

...ale jedna sroga

Z tej możliwości korzysta często Agnieszka Mozoła, naczelnik Urzędu Skarbowego w Zakopanem. Podkreśla, że udzielanie ulg podatkowych ma nadzwyczajny charakter i powinno następować incydentalnie. I to w gestii wnioskodawcy leży wykazanie szczególnych okoliczności uprawniających do ich otrzymania. Przykładowo może to być wypadek losowy niezależny od podatnika.
– Nasz urząd nie kieruje się pozytywną opinią gminy, ale sam bada sytuację rodzinną i materialną podatnika – wyjaśnia Agnieszka Mozoła.
Podległa jej skarbówka sprawdza np., czy podatnik ma majątek, z którego może uregulować należności. Z doświadczenia urzędu wynika, że gminy tego nie weryfikują. Najwięcej spraw w jej urzędzie dotyczy umorzenia podatku od spadków i darowizn.
– Rezygnacja przez samorząd z podatku oznacza przerzucenie jego ciężaru na całe społeczeństwo – podkreśla rozmówczyni.
Piotr Pyrek dodaje zaś, że wpływy z tego typu podatków są środkami zasilającymi w całości budżet gminy, z których realizowane są zadania na rzecz społeczności lokalnej, np. utrzymanie szkół, remonty i budowa dróg, wodociągów, utrzymanie czystości.
Dlaczego więc gminy rezygnują z tych środków tak łatwo?
– Prawdopodobnie przesądzają o tym bliskość podatnika z organem samorządowym reprezentowanym przez wójta czy burmistrza i chęć utrzymania jak najlepszych relacji z potencjalnym wyborcą czy wręcz sąsiadem – mówi rozmówca.
Dodaje jednak, że co do zasady jeżeli to samorząd jest beneficjentem podatku, to w jego gestii leży decyzja, czy udzielić ulgi. Dlatego większość urzędów udziela jej zgodnie z opinią samorządu. Nie zwalnia to jednak organu podatkowego z konieczności uzasadnienia swojego stanowiska w sprawie i nie pozbawia możliwości podjęcia odmiennego rozstrzygnięcia.
Zdarza się też, że od decyzji urzędów skarbowych podatnicy składają odwołania do izby skarbowej. Jeżeli i ta odmówi udzielenia ulgi, można zaskarżyć decyzję do wojewódzkiego sądu administracyjnego.