Nowelizacja ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych została już opublikowana w Dzienniku Ustaw (Dz.U. nr 240, poz. 1429) i zacznie obowiązywać po trzech miesiącach, a zatem od 11 lutego 2012 r.
Przewiduje ona rozszerzenie czynów, za które może zostać ukarany kierownik oraz główny księgowy i pracownik jednostki sektora publicznego.
Dr Tomasz Strąk z Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego przyznaje, że nowelizacja rozszerza odpowiedzialność m.in. w zakresie zamówień publicznych. Odpowiedzą jednak nie tylko osoby, które dokonały zamówienia publicznego, ale także te, które przygotowywały i przeprowadzały postępowanie przetargowe.

Odpowiedzialności nie będą podlegali kierownicy i pracownicy jednostek, którzy naruszą przepisy, ale skutek dla finansów publicznych będzie znikomy

– Jeśli chodzi o pracowników jednostki to dobry kierunek zmian – ocenia Tomasz Strąk. Zdarza się bowiem, że pracownicy jednostek, w których są specjalne komórki ds. zamówień, uczestniczą w istotnych czynnościach postępowania, niejednokrotnie ze skutkiem przesądzającym jego wynik, a postępowanie w imieniu zamawiającego prowadzi inna jego komórka i ona ostatecznie ponosi odpowiedzialność za wynik postępowania.
– Objęcie odpowiedzialnością pracowników uczestniczących w postępowaniu może przyczynić się do poprawienia staranności dokonywanych przez nich czynności i uczynić odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów realną – stwierdza ekspert.
Odpowiedzialność zostanie również rozszerzona na kierowników jednostek i pracowników, którzy mają za zadanie przyznawać, przekazywać i rozliczać środki z bezzwrotnej pomocy z Unii Europejskiej. Zakres czynności stanowiących naruszenie dyscypliny został więc określony bardzo szeroko. Osoby pracujące przy projektach unijnych muszą zatem szczególnie uważać na procedury oraz zasady przyznawania i rozliczania środków.
Kolejną istotną zmianą jest wprowadzenie odpowiedzialności kierowników i pracowników urzędów i izb skarbowych oraz urzędów i izb celnych. Zostaną oni ukarani, jeśli w wyniku niewykonania w terminie zwrotu cła lub podatku, a także zwrotu nadpłaty podatku, jednostka będzie musiała zapłacić podatnikowi odsetki.
Zwiększy się również odpowiedzialność kierowników jednostek w zakresie kontroli zarządczej. Będą oni mogli zostać ukarani w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków w zakresie kontroli zarządczej, jeśli takie naruszenie doprowadzi do negatywnych skutków dla jednostki.
Ustawa w nowym brzmieniu przewiduje bowiem obniżenie wysokości kary finansowej (od 0,25 do trzykrotności miesięcznego wynagrodzenia osoby odpowiedzialnej za naruszenie dyscypliny). Z drugiej strony komisje mają częściej wymierzać kary i nie odstępować od nich, co dotychczas było częstą praktyką.