Mechanizm podzielonej płatności (MPP, inaczej split payment) to instytucja prawa publicznego obowiązująca od 1 lipca 2018 r. Od tego czasu została poddana licznym zmianom. Na kolejne trzeba się przygotować od 1 października 2020 r., kiedy zacznie obowiązywać nowy JPK_VAT. Także dla sektora finansów publicznych.

Początkowo podatnicy mieli dobrowolność w stosowaniu MPP. Inicjatywę w tym zakresie pozostawiono tylko nabywcy towarów lub usług. Skorzystanie z tej metody rozliczeń wiązało się z określonymi konsekwencjami zarówno dla nabywcy, jak i dla dostawcy. Zasada dobrowolności oznaczała, że podatnik mógł decydować, któremu kontrahentowi, z której faktury, w całości czy tylko w części, ureguluje należność z zastosowaniem MPP.

Zmieniło się to 1 listopada 2019 r. Nowy załącznik nr 15 do ustawy o VAT wprowadził szczegółowy wykaz towarów i usług objętych obligatoryjnym MPP (zawiera 150 pozycji). Wystawca faktury, do której ma być stosowany obowiązkowy MPP, musi umieścić na tej fakturze adnotację: „mechanizm podzielonej płatności”. Zlikwidowany został zaś obowiązujący wcześniej mechanizm odwrotnego obciążenia, który polegał na przerzuceniu obowiązku rozliczania podatku VAT ze sprzedawcy na nabywcę.
Podatnik VAT, który otrzyma fakturę VAT z adnotacją „mechanizm podzielonej płatności”, musi zapłacić wynikającą z niej należność w MPP za pomocą specjalnego komunikatu przelewu. Dotyczy to wyłącznie kwoty należności z tytułu nabycia towarów lub usług, które są objęte obowiązkowym MPP.

Obligatoryjnym stosowaniem MPP są objęte płatności dotyczące faktur dokumentujących transakcje tzw. wrażliwe z załącznika nr 15 do ustawy o VAT dokonane między podatnikami. Ich jednorazowa wartość powinna przekraczać 15 tys. zł.

Wskazana wartość 15 tys. zł jest to limit transakcji określony w art. 19 pkt 2 ustawy z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, czyli limit, po przekroczeniu którego przedsiębiorcy są obowiązani do płatności za daną transakcję za pośrednictwem rachunku bankowego. A zatem część transakcji (te poniżej 15 tys. zł) objętych uprzednio odwrotnym obciążeniem nie została objęta obowiązkiem rozliczania MPP. W zakresie takich transakcji nabywca może tu jednak zastosować MPP – ale na zasadzie dobrowolności.

Więcej o warunkach zastosowania obowiązkowego MPP, o wskazówkach dotyczące procedury MPP z uwzględnieniem nowego JPK_VAT, o części deklaracyjnej i ewidencyjnej, o karach za naruszenie obowiązków w zakresie JPK_VAT przeczytasz w książce Nowy JPK_VAT w praktyce jednostek sektora publicznego. Poradnik Rachunkowości Budżetowej nr 9/2020.

W Poradniku omówiono nowy JPK_VAT obejmujący część deklaracyjną i ewidencyjną oraz opracowane na jego podstawie wzory struktury logicznej JPK_VAT w formie JPK_V7M (JPK_V7K). Ponadto zamieszczono przykłady związane z wyliczeniem VAT do odliczenia przy stosowaniu wskaźnika struktury sprzedaży i prewspółczynnika.

Z Poradnika można dowiedzieć się m.in.:
■ jak w jednostce wdrożyć obowiązki w zakresie nowego JPK_VAT,
■ co zawiera ewidencja w nowym JPK_VAT,
■ z jakich elementów składają się struktury schematu głównego dla JPK_V7M,
■ jakie czynności jednostki powinny traktować jako czynności opodatkowane, zwolnione oraz wyłączone z opodatkowania,
■ w jaki sposób odliczać VAT naliczony przy stosowaniu wskaźnika struktury (proporcji) i prewspółczynnika,
■ jakie dane powinny być zawarte w ewidencji sprzedaży, a jakie w ewidencji zakupu,
■ kiedy w nowym JPK_VAT trzeba oznaczyć transakcję kodem „MPP”,
■ kto ma opisywać dokumenty sprzedaży i zakupu w zakresie kodów GTU i nowych oznaczeń literowych,
■ jak korygować nowy JPK_VAT,
■ jakie sankcje grożą za błędy w nowym JPK_VAT.









Dopełnieniem Poradnika jest Zestaw testów kontrolnych. Za ich pomocą można samodzielnie zaplanować i sprawdzić, jak przebiega proces wdrażania w jednostkach sektora publicznego zmian przepisów w zakresie JPK_VAT, które trzeba stosować od 1 października 2020 r. Ponadto dołączony jest e-dodatek internetowy Wyjaśnienia Ministerstwa Finansów – Broszura informacyjna dotyczą struktury JPK_VAT z deklaracją opracowana przez Ministerstwo Finansów – uaktualniona w czerwcu 2020 r.