Nowe przepisy określające zakres stosowania stawek podatku VAT zostały odroczone z powodu koronawirusa, ale nowy termin zbliża się wielkimi krokami. 1 lipca wejdzie w życie nowa matryca stawek VAT.

Podstawowa stawka podatku VAT to 23 proc., ale obowiązują też stawki obniżone: 8 proc., 5 proc. i 0 proc. Nowa matryca ma uprościć system stawek i wyeliminować sytuacje, w których bardzo podobne do siebie towary są inaczej opodatkowane. Rząd przekonywał do niej hasłem „prostota – przejrzystość – przyjazność stosowania”.

Wraz z wejściem w życie nowej matrycy, zmienią się symbole statystyczne stosowane do ceków VAT. Zarówno do towarów, jak i do usług, nie będą miały już zastosowania symbole Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) z 2008 r. Zamiast tego stosowane będą przede wszystkim symbole CN (tzw. nomenklatury scalonej) w przypadku towarów oraz symbole PKWiU z 2015 r. w przypadku usług.

Przedsiębiorcy, nim zaczną odczuwać dobrodziejstwa nowych rozwiązań, muszą się przygotować do ich stosowania. Konieczne jest np. zaktualizowanie danych księgowych i magazynowych w związku z nowymi symbolami statystycznymi i stawkami VAT, a także wprowadzenie odpowiednich zmian w zakresie ewidencjonowania sprzedaży przy użyciu kas rejestrujących.

CZYTAJ TEŻ: Od 1 lipca 2020 r. Nowa matryca stawek VAT. Zmiany w klasyfikacji PKWiU, CN i stawkach VAT

Tarcza antykryzysowa przesunęła termin matrycy VAT

Nowa matryca VAT została przygotowana już w 2019 r. wraz z nowelizacją ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, ale datę obowiązywania większości nowych stawek ustawodawca ustalił na 1 kwietnia 2020 r. Przepisy nie weszły jednak w życie w pierwotnie planowanym terminie – z powodu koronawirusa tarcza antykryzysowa przesunęła datę wejścia w życie nowej matrycy na 1 lipca 2020 r.

Trwa ładowanie wpisu

Wydawało się, że i ta data może nie być ostateczna. Jeszcze w maju Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na pytania DGP deklarowało: „Ze względu na stan epidemii koronawirusa MF rozważa możliwość przesunięcia terminów wprowadzenia matrycy VAT oraz JPK_V7”. Procedowana właśnie tarcza antykryzysowa 4.0 faktycznie przesuwa termin JPK_V7, w proponowanych przepisach nie a jednak nic o matrycy – a zatem termin 1 lipca jest nadal aktualny.

Nowe stawki VAT od 1 lipca

Nowelizacja zmienia brzmienie załączników nr 3 i 10 do ustawy o VAT, które wymieniają towary i usługi opodatkowane według preferencyjnych stawek 5 proc. i 8 proc. Wyeliminowane zostaną sytuacja jak np. z pieczywem i wyrobami ciastkarskimi, które obecnie mogą być objęte stawkami 5, 8 i 23 proc. – obwiązywać będzie jedna 5-procentowa stawka. VAT na przyprawy zostanie ujednolicony na 8 proc.; obecnie stawka wynosi 23 proc w przypadku niektórych przypraw przetworzonych, zaś 5 proc. na niektóre przyprawy nieprzetworzone (np. gałka muszkatołowa, kwiat muszkatołowy, kmin, szafran, kurkuma).

Inne towary, na które stawka VAT zostanie obniżona, to przykładowo:

  • owoce tropikalne i cytrusowe, niektóre orzechy (pistacjowe, migdały, kokosowe) – z 8 proc. na 5 proc.;
  • zupy, buliony, żywność homogenizowana i dietetyczna - z 8 proc. na 5 proc.;
  • produkty dla niemowląt i dzieci, tj. żywność przeznaczona dla niemowląt i małych dzieci, smoczki, pieluszki oraz foteliki samochodowe - z 8 proc. na 5 proc.

Stawki VAT wzrosną zaś przykładowo na:

  • drewno opałowe – z 8 proc. na 23 proc.;
  • homary i ośmiornice oraz inne skorupiaki, mięczaki i bezkręgowce wodne oraz przetwory z nich, kawior oraz namiastki kawioru – z 5 proc. na 23 proc.;
  • lód używany do celów spożywczych i innych celów chłodniczych – z 8 proc. na 23 proc.

WIS, czyli wiążąca informacja stawkowa

Ubiegłoroczna nowelizacja wprowadziła też zupełnie nową instytucję w VAT: wiążącą informację stawkową (WIS). To decyzja dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, w której na wniosek podatnika klasyfikowany jest towar, usługa albo świadczenie kompleksowe oraz wskazywana jest stawka VAT lub zwolnienie. Wraz z przesunięciem wejścia w życie nowej matrycy, przesunięte zostały także zasady związane z wydawaniem i stosowaniem tej instytucji: WIS wydane przed 1 lipca 2020 r. będą wiązać organy podatkowe w odniesieniu do transakcji dokonanych po 30 czerwca 2020 r.