Organizacje pozarządowe różnią się działalnością od pozostałych jednostek, nawet wówczas, jeśli prowadzą działalności gospodarczą. Dlatego też ich sprawozdania finansowe powinny być przygotowywane według zasad odzwierciedlających tę specyfikę.
Wzór takiego sprawozdania finansowego zawarto w załączniku nr 6 do ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 351; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1571 – dalej: u.r.). Kierownik danej jednostki może jednak podjąć też decyzję o skorzystaniu z załącznika nr 1. Lecz niezależnie od tego, według jakiej wersji załącznika sprawozdanie będzie przygotowane, musi być ono zgodne ze strukturami XML. Przy czym w sprawozdaniu jednostka może skorzystać z wielu uproszczeń w ujmowaniu i wycenie aktywów i pasywów. Wybór ten musi być jednak świadomy, ponieważ sprawozdanie pokazuje, jak jednostka korzysta ze źródeł finansowania i jak zarządza środkami, które zostały jej powierzone w ramach działalności społecznie użytecznej.
Do sporządzania sprawozdań finansowych są zobligowane wszystkie jednostki prowadzące księgi rachunkowe, co wynika z art. 45 ust. 1 u.r. Obowiązek przygotowania sprawozdania nie dotyczy jedynie tych organizacji, które za 2019 r. prowadziły tzw. uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów. Od 2016 r. bowiem część organizacji działających w sferze pożytku publicznego – mimo że są albo osobami prawnymi (np. fundacja, stowarzyszanie), albo jednostkami organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej (np. stowarzyszenie zwykłe) – może się zwolnić z obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych. Jak wynika z art. 2 ust. 5 u.r., jednostki, o których mowa w art. 10a ust. 1 ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. z 2019 r. poz. 688; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 284; dalej: ustawa o d.p.p.w.), mogą prowadzić uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów na zasadach i warunkach określonych w tej ustawie. Uwaga! Dla kół gospodyń wiejskich przewidziano taką możliwość w art. 2 ust. 6 u.r.
Jeśli więc organizacja prowadzi uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów, to nie stosuje przepisów ustawy o rachunkowości i tym samym nie sporządza sprawozdania finansowego. Zatem nie ma do niej zastosowania art. 27 ust. 2 ustawy z 15 lutego 1992 o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U z 2019 r. poz. 865; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 183; dalej: ustawa o CIT).

Kto sporządza sprawozdanie, a kto tego nie robi

Zgodnie z art. 10a ustawy o d.p.p.w. organizacje pozarządowe (z wyłączeniem spółek kapitałowych) oraz podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 pkt 2 tej ustawy prowadzą uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów w przypadku, gdy:
1) działają w sferze zadań publicznych określonych w art. 4 ust. 1;
2) nie prowadzą działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2019 r. poz. 1292; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1495);
3) nie posiadają statusu organizacji pożytku publicznego;
4) osiągają przychody wyłącznie z:
a) działalności nieodpłatnej pożytku publicznego z tytułu składek członkowskich, darowizn, zapisów, spadków, dotacji, subwencji, przychodów pochodzących z ofiarności publicznej,
b) działalności odpłatnej pożytku publicznego z tytułu sprzedaży towarów i usług,
c) tytułu sprzedaży, najmu lub dzierżawy składników majątkowych,
d) tytułu odsetek od środków pieniężnych na rachunkach bankowych lub rachunkach w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych, prowadzonych w związku z wykonywaną działalnością, w tym także odsetek od lokat terminowych oraz innych form oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, tworzonych na tych rachunkach;
5) w roku poprzedzającym rok wyboru prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów osiągnęły przychody wyłącznie z tytułów, o których mowa w pkt 4, w wysokości nieprzekraczającej 100 000 zł
– jeżeli decyzję w sprawie prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów podejmie organ zatwierdzający w rozumieniu przepisów o rachunkowości.
Koronawirus, upadłość konsumencka, JPK_V7. Ważne informacje dla klientów biur rachunkowych
Koronawirus, upadłość konsumencka, JPK_V7. Ważne informacje dla klientów biur rachunkowych

Zobacz również
Przy czym podjęcie przez jednostkę decyzji w sprawie prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów nie przekłada się automatycznie na brak obowiązku sporządzania sprawozdania. Otóż, aby móc go nie wykonywać, o wyborze prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów musi w odpowiednim terminie zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego właściwego w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym – tj. do końca pierwszego miesiąca roku podatkowego, w którym rozpoczyna prowadzenie ewidencji, a w przypadku jednostki rozpoczynającej działalność w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia działalności. Analogiczne zasady przewidziano w art. 24 ustawy z 9 listopada 2018 r. o kołach gospodyń wiejskich (Dz.U. z 2018 r. poz. 2212; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 693).
WAŻNE Nie można utożsamiać uproszczeń w rachunkowości z uproszczoną ewidencją przychodów i kosztów. To zupełnie inne ewidencje, mimo że obie są podstawą do oceny działalności jednostki. Księgi rachunkowe nawet z uproszczeniami są prowadzone w oparciu o ustawę o rachunkowości i sprawozdanie. Natomiast uproszczona ewidencja przychodów i kosztów nie jest księgami rachunkowymi.
Fundacje i stowarzyszenia, koła gospodyń wiejskich oraz inne organizacje posiadające osobowość prawną bądź będące jednostkami organizacyjnymi nieposiadającymi takiej osobowości są jednocześnie podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych i obowiązuje je art. 27 ust. 2 ustawy o CIT. Te, które sporządzają sprawozdanie finansowe, muszą złożyć je do szefa Krajowej Administracji Skarbowej za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Zwolnione z obowiązku złożenia sprawozdania finansowego do szefa KAS są te organizacje pozarządowe, które prowadzą działalność gospodarczą. One bowiem zgodnie z art. 69 u.r. przekazują sprawozdania finansowe do Krajowego Rejestru Sądowego (dalej: KRS). Szef KAS w razie potrzeby pobiera te sprawozdania z KRS.
Od 1 stycznia 2020 r. sprawozdanie finansowe jest sporządzane w postaci elektronicznej odpowiadającej strukturze logicznej udostępnianej na podstawie art. 45 ust. 1g lub 1h u.r., czyli według struktury XML. Sprawozdanie najwygodniej jest złożyć za pomocą aplikacji dostępnej na stronie Ministerstwa Finansów, która jest bezpłatna, a na dodatek umożliwia sporządzenie sprawozdania zgodnie z tymi właśnie strukturami.
Oczywiście sprawozdań finansowych nie składają też te organizacje, które nie prowadzą ksiąg rachunkowych – bo one po prostu nie sporządzają sprawozdania finansowego. [przykłady 1, 2 i 3]

Przykład 1

Do KRS
Stowarzyszenie prowadzi działalność gospodarczą. Jest więc podmiotem wpisanym do Krajowego Rejestru Sądowego przedsiębiorców. Od 2018 r. musi zatem sporządzać sprawozdania finansowe zgodnie ze strukturami XML i przesyłać je do KRS. Dlatego nie przesyła sprawozdania do szefa KAS.

Przykład 2

Do szefa KAS
Fundacja X prowadzi wyłącznie działalność nieodpłatną pożytku publicznego, a więc nie jest wpisana do KRS. Ale jako jednostka organizacyjna posiadająca osobowość prawną powadzi księgi rachunkowe. Ma zatem obowiązek sporządzić sprawozdanie finansowe i na podstawie art. 27 ust. 2 ustawy o CIT – ze względu na obowiązek złożenia go do szefa KAS – musi być ono przygotowane zgodnie ze strukturami XML.

Przykład 3

Zgodnie z załącznikiem nr 6
Stowarzyszenie Y nie prowadzi działalności gospodarczej i sporządza sprawozdanie finansowe zgodnie z załącznikiem nr 6 do ustawy o rachunkowości. Za 2019 r. przygotować powinno sprawozdanie zgodnie ze strukturami XML dla załącznika nr 6, aby móc je złożyć elektronicznie do szefa KAS.
Podkreślić należy, że jednostka prowadząca księgi rachunkowe zgodnie z ustawą o rachunkowości, która nie zatrudniała żadnych pracowników i zleceniobiorców, a więc nie miała obowiązków wynikających z bycia płatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych, może złożyć zeznanie podatkowe za 2019 r. w formie papierowej. Wynika to z art. 27a ustawy o CIT. Sprawozdanie finansowe musi być jednak w formie elektronicznej i podpisane elektronicznie.
Klienci po „wpadce” są najlepsi i najwierniejsi. Słuchają księgowego [WYWIAD]
Klienci po „wpadce” są najlepsi i najwierniejsi. Słuchają księgowego [WYWIAD]

Zobacz również

Jaki załącznik

Katalog podmiotów prowadzących działalność w sferze pożytku publicznego jest bardzo zróżnicowany. Jednak dominują jednostki działające w formie stowarzyszeń, fundacji. Te muszą pamiętać, że już od 2017 r. powinny sporządzać sprawozdanie według załącznika nr 6 do ustawy o rachunkowości. Nie mogą już korzystać z załącznika numer 4 i 5. Od 2017 r. jest to niemożliwe, bowiem z katalogu jednostek mikro zostały usunięte stowarzyszenia i fundacje. Nie ma już znaczenia, że nie prowadzą one działalności gospodarczej.
Obecnie zgodnie z art. 3a ust. 1 pkt 2 u.r. jednostkami mikro są jedynie związki zawodowe, organizacje pracodawców, izby gospodarcze, przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych w rozumieniu ustawy – Prawo przedsiębiorców, społeczno-zawodowe organizacje rolników, organizacje samorządu zawodowego, organizacje samorządu gospodarczego rzemiosła i Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych – jeżeli nie prowadzą działalności gospodarczej.
Wymienione wyżej podmioty, jeśli nie będą prowadziły działalności gospodarczej, a organ uprawniony do zatwierdzania ich sprawozdań finansowych podejmie uchwałę o sprawozdaniu dla mikrojednostek, mogą także za 2019 r. sporządzać sprawozdanie według załącznika nr 4, tj. z zastosowaniem art. 46 ust. 5 pkt 4, art. 47 ust. 4 pkt 4, art. 48 ust. 3, art. 48a ust. 3, art. 48b ust. 4 lub art. 49 ust. 4 u.r. Mogą one oczywiście skorzystać z innych możliwości, tj. załącznika nr 5 (konieczna decyzja) lub załącznika nr 1.
Dla fundacji i stowarzyszeń wprowadzono od 2017 r. wzór sprawozdania finansowego w załączniku nr 6. Jest on generalnie dedykowany dla określonych organizacji pozarządowych oraz podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 pkt 1 i 2 ustawy o d.p.p.w., z wyłączeniem spółek kapitałowych. Czyli dotyczy on takich podmiotów jak:
  • organizacje pozarządowe – osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, w tym fundacje i stowarzyszenia (z wyłączeniem spółek kapitałowych) niebędące jednostkami sektora finansów publicznych w rozumieniu ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2019 poz. 869; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 284) lub niebędące przedsiębiorstwami, instytutami badawczymi, bankami i spółkami prawa handlowego będącymi państwowymi lub samorządowymi osobami prawnymi oraz niedziałające w celu osiągnięcia zysku;
  • osoby prawne i jednostki organizacyjne działające na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, o stosunku Państwa do innych Kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, jeżeli ich cele statutowe obejmują prowadzenie działalności pożytku publicznego;
  • stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego.
Sprawozdanie finansowe według załącznika nr 6 obejmuje:
– bilans,
– rachunek zysków i strat oraz
– informację dodatkową.
Korzystanie z załącznika nr 6 oznacza, że nawet bardzo duże organizacje pozarządowe wskazane ww. przepisach, podlegające uproszczeniu ze względu na spełnienie kryteriów wielkościowych określonych w art. 64 ust. 1 pkt 4 u.r., nie muszą sporządzać rachunku przepływów pieniężnych i zestawienia zmian w kapitale (funduszu) własnym.
Warto też zaznaczyć, że ze względu na wyłączenie fundacji i stowarzyszeń z katalogu jednostek mikro (art. 3 ust. 1a pkt 2 u.r.) nie są dla nich już dostępne (nawet dla tych, które nie prowadzą działalności gospodarczej) niektóre uproszczenia skierowane właśnie do mikrojednostek. Najważniejsze jest to, że jednostki te nie mogą przenosić nadwyżki przychodów nad kosztami w sposób wskazany w art. 47 ust. 3a u.r.
WAŻNE O sporządzaniu sprawozdania wedługg załącznika nr 6 lub załącznika nr 1 decyduje kierownik jednostki, a nie – jak w przypadku załącznika nr 4 i 5 – organ uprawniony do zatwierdzania sprawozdań finansowych. Kierownik jednostki w ramach polityki rachunkowości decyduje o stosowaniu uproszczeń w wycenie aktywów i pasywów.
Stowarzyszenia i fundacje przekażą sprawozdanie finansowe do urzędu skarbowego
Stowarzyszenia i fundacje przekażą sprawozdanie finansowe do urzędu skarbowego

Zobacz również

Forma techniczna

Za 2018 r. część organizacji (prowadzące działalność gospodarczą) musiała stosować struktury XML, a pozostałe mogły sporządzić sprawozdanie w dowolnej formie elektronicznej. Przy sprawozdaniach za 2019 r. uległo to zmianie. Zgodnie z ustawą z 11 września 2019 r. o uchyleniu ustawy o specjalnym podatku węglowodorowym oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r. poz. 1978) także te organizacje, które nie prowadzą działalności gospodarczej, będą przygotowywać sprawozdanie wg struktur XML – po to, aby móc złożyć je do szefa KAS zgodnie z wymogami. Zmiana ta wynika z art. 27 ust. 2 ustawy o CIT i dotyczy sprawozdań składanych po 1 stycznia 2020 r. Oczywiście sprawozdanie za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2019 r. musi być przygotowane wg nowych zasad.
Sporządzając sprawozdanie za 2019 r., stosować należy struktury 1.2 opublikowane we wrześniu 2019 r. Struktury są dostępne zarówno do prezentacji danych w złotych, jak i tysiącach złotych.
Od 2020 r. sprawozdania wszystkich jednostek (nie tylko organizacji pozarządowych) mogą być podpisywane podpisem osobistym, czyli zaawansowanym podpisem elektronicznym. Prawdziwość danych posiadacza takiego podpisu potwierdza specjalny certyfikat zawierający imię (imiona), nazwisko, obywatelstwo oraz numer PESEL.
Przypomnieć należy, iż aby certyfikat podpisu osobistego znalazł się w e-dowodzie, trzeba wyrazić na to zgodę podczas składania wniosku o nowy dokument – dowód osobisty. Podpis osobisty wywołuje dla podmiotu publicznego taki sam skutek prawny jak podpis własnoręczny. I ważne, może być on wykorzystywany również w kontaktach z podmiotami innymi niż publiczne, lecz tylko wtedy, gdy wyrażą na to zgodę obie strony.
Możliwe jest, aby różni członkowie zarządu czy osoba odpowiedzialna za prowadzenie ksiąg składali podpisy w różny technicznie sposób – podpisem osobistym, profilem zaufanym czy podpisem kwalifikowanym. Przed wyborem takiej formy podpisania warto sprawdzić, na jakimś innym dokumencie, czy podpis osobisty dopuszcza podpisanie sprawozdania przez inne osoby w innym formacie. Z punktu widzenia organizacji najwygodniejsze (najtańsze) jest, aby wszyscy członkowie zarządu posiadali profile zaufane (dostępne są narzędzia i poradniki, które podpowiadają, jak sprawozdanie podpisać w ten sposób przez kilka osób). Taki podpis nie wymaga nakładów finansowych w przeciwieństwie do podpisu kwalifikowanego czy podpisu osobistego wymagającego odpowiedniego płatnego czytnika. Obecnie, jeśli członek zarządu posiada konto w bankowości elektronicznej, utworzenie profilu zaufanego nie wymaga nawet osobistej wizyty. Można oczywiście skorzystać z opcji potwierdzania profilu, np. w urzędzie gminy, u notariusza czy w banku.

Jak przygotować i złożyć sprawozdanie w formie struktur XML

Organizacje pozarządowe, przygotowując sprawozdanie w formie struktur XML, mogą skorzystać z zawartej w ich programie księgowym funkcji transpozycji danych na struktury. Zdarza się jednak wtedy, że jest ona dodatkowo płatna – czasem sporo. W takiej sytuacji, jak wspominaliśmy wcześniej, można skorzystać z aplikacji, która jest dostępna na stronie Ministerstwa Finansów. Aplikacja jest bezpłatna i służy do konwertowania sprawozdania na strukturę XML. Przygotowane dane należy wpisać do aplikacji. Przy czym dane liczbowe muszą być wcześniej przeliczone i odpowiednio sprawdzone, bowiem aplikacja nie przeprowadza działań matematycznych – dane objaśniające wpisuje się lub wkleja z wcześniej przygotowanych plików tekstowych.
Struktury dotyczą bilansu, rachunku zysków i strat oraz wprowadzenia do sprawozdania finansowego. W dodatkowych notach i objaśnieniach jest też nota poświęcona różnicom między wynikiem finansowym a podstawą opodatkowania, lecz nie jest ona obowiązkowa dla organizacji sporządzających sprawozdania wg załącznika nr 6.
Warto też przypomnieć, że organizacje pozarządowe posiadające status organizacji pożytku publicznego (OPP) zgodnie z ustawą o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie muszą w ciągu 15 dni od dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego przekazać je wraz ze sprawozdaniem z działalności i ogłosić w internetowej bazie sprawozdań OPP na stronie Narodowego Instytutu Wolności.
WAŻNE Szczegółowe wymagania techniczne oraz sposób wprowadzania danych do bazy zostały umieszczone w podręczniku użytkownika Bazy OPP, który jest dostępny na stronie https://www.niw.gov.pl/opp/sprawozdania-opp/

Zdarzenia po dniu bilansowym też mają wpływ

W sprawozdaniu za 2019 r. należy uwzględnić też niektóre zdarzenia, które miały miejsce w 2020 r. Jeśli merytorycznie są powiązane z 2019 r. – potwierdzają w sposób ostateczny np. wysokość przychodów i kosztów dotyczących 2019 r. – to mimo tego, że wydarzyły się i zostały udokumentowane w kolejnym roku, powinny być ujęte w bilansie czy rachunku zysków i strat za 2019 r. [przykład 4]
Organizacja powinna zmienić sprawozdanie, dokonując jednocześnie odpowiednich zapisów w księgach rachunkowych 2019 r., także wówczas, jeżeli już po sporządzeniu sprawozdania finansowego za 2019 r., lecz przed jego zatwierdzeniem, otrzyma informacje o zdarzeniach, które będą miały istotny wpływ na to sprawozdanie lub spowodują, że założenie kontynuowania działalności nie będzie możliwe. O tych zabiegach organizacja informuje biegłego rewidenta, który to sprawozdanie bada.
W przypadku otrzymania informacji o wspomnianych zdarzeniach już po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego ich skutki ujmuje w księgach rachunkowych 2020 r. [przykład 5]
Jeżeli organizacja otrzyma informacje o zdarzeniach, o których wspomniano powyżej, już po zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego za 2019 r., to ich skutki powinna ująć w księgach rachunkowych roku obrotowego, w którym informacje te otrzymała, czyli w księgach 2020 r. [przykład 6]

Przykład 4

W fundacji
Fundacja w 2019 r. realizowała projekt szkoleniowy przy współudziale podwykonawców. Aby właściwe ustalić wynik finansowy, ujęła w 2019 r. rozliczenia międzyokresowe bierne kosztów na kwotę 50 000 zł. Pod koniec stycznia 2020 r. podwykonawcy dostarczyli faktury za prace zrealizowane w 2019 r. na kwotę 56 000 zł. Fundacja powinna podwyższyć kwotę kosztów o 6000 zł.

Przykład 5

Z błędem
Sprawozdanie stowarzyszenia zostało sporządzone i podpisane. W maju 2020 r. okazało się, że księgowość nie uwzględniła odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych. Sprawozdanie zostało sporządzone z błędem. Dalego należy dane poprawić i sporządzić w praktyce sprawozdanie ponownie, uwzględniając wartość odpisów amortyzacyjnych za 2019 r.

Przykład 6

Zakończenie działalności
Członkowie stowarzyszenia podjęli w lipcu 2020 r. decyzję o zakończeniu działalności organizacji. Fakt ten znajdzie odzwierciedlenie dopiero w księgach rachunkowych 2020 r.

Zatwierdzenie

Roczne sprawozdania finansowe jednostek, których rok obrotowy jest zgodny z rokiem kalendarzowym i zakończył się 31 grudnia 2019 r., powinny być zatwierdzone w terminie do 30 czerwca 2020 r. Organem zatwierdzającym najczęściej jest:
  • walne zgromadzenie członków – w stowarzyszeniach,
  • rada nadzorcza lub rada fundatorów – w fundacjach lub
  • inny organ, jeśli wynika tak ze statutu organizacji.
Kierownik jednostki powinien przedstawić sprawozdanie finansowe członkom organu zatwierdzającego nie później niż 15 dni przed planowanym terminem spotkania, w celu zapoznania się z nim. Najczęściej sprawozdanie jest udostępniane w siedzibie organizacji albo rozsyłane elektronicznie członkom organu zatwierdzającego.
Uchwała o zatwierdzeniu sprawozdania powinna zawierać następujące elementy:
  • określenie organu ją podejmującego;
  • datę podjęcia uchwały (postanowienia);
  • wskazanie, na jakiej podstawie jest podejmowana;
  • dokładne określenie sprawozdania finansowego, które jest zatwierdzane – identyfikacja ta odbywa się przez wskazanie elementów tegoż sprawozdania i wskazanie danych liczbowych je określających;
  • moment wejścia w życie uchwały;
  • podpisy lub wskazanie, jaką liczbą głosów uchwała została podjęta;
  • identyfikator i podpis osoby sporządzającej uchwałę.
Artykuł 47 ust. 3a u.r. od 2017 r. dotyczy szczególnej zasady ustalania wyniku finansowego dla jednostek innych niż stowarzyszenia, fundacje, które nie prowadzą działalności gospodarczej. Związki zawodowe, organizacje pracodawców, izby gospodarcze, przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych w rozumieniu prawa przedsiębiorców, społeczno-zawodowe organizacje rolników, organizacje samorządu zawodowego, organizacje samorządu gospodarczego rzemiosła i Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, jeżeli nie prowadzą działalności gospodarczej zgodnie ze znowelizowaną ustawą, mogą przeznaczać wynik finansowy po zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego – odpowiednio do przychodów lub kosztów w następnym roku obrotowym. W przypadku zysku organ zatwierdzający sprawozdanie finansowe takiej jednostki będzie mógł tak, jak dotychczas podjąć decyzję o przeznaczeniu go na zwiększenie kapitału (funduszu) podstawowego.
Fundacje i stowarzyszenia dokonują rozliczenia wyniku finansowego tak jak przedsiębiorstwa – w tym mogą podjąć decyzję o przeznaczeniu go na zwiększenie kapitału (funduszu) podstawowego.

Wybrane problemy wyceny i prezentacji w sprawozdaniu według załącznika nr 6

W organizacjach non profit, takich jak fundacje i stowarzyszenia, sprawozdania finansowe mogą być przygotowane według dwóch wariantów – zgodnie z załącznikiem nr 6 lub 1. W bilansie według załącznika nr 6 prezentacja aktywów opiera się na pokazaniu głównych grup aktywów i pasywów. Zasady wyceny są takie same, oczywiście po uwzględnieniu uproszczeń w zakresie ujmowania i wyceny, na które zdecydował się kierownik jednostki.
Musi być ścisła korelacja wyceny aktywów i pasywów z przychodami i kosztami prezentowanymi w rachunku zysków i strat. Jest on skonfrontowaniem przychodów i kosztów. W celu prawidłowego określenia wysokości wyniku finansowego należy, bez względu na jego wysokość, uwzględnić:
  • wszelkie zmniejszenia wartości użytkowej, handlowej lub innej składników aktywów;
  • tylko niewątpliwe pozostałe przychody operacyjne i zyski nadzwyczajne;
  • wszystkie poniesione pozostałe koszty operacyjne i straty nadzwyczajne;
  • rezerwy na znane ryzyko, grożące straty i skutki innych zdarzeń.
Pamiętajmy, że za 2019 r., zgodnie z art. 42 ust. 1 u.r., w jednostkach innych niż banki i zakłady ubezpieczeń wynik finansowy netto nie obejmuje już wyniku na zdarzeniach nadzwyczajnych. Jeśli jednostka korzysta z załącznika nr 1, to na wynik finansowy składa się:
1) wynik działalności operacyjnej, w tym z tytułu pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych;
2) wynik operacji finansowych;
3) obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego z tytułu podatku dochodowego, którego podatnikiem jest jednostka, i płatności z nim zrównanych.
Przychody i koszty działalności jednostki można podzielić na trzy grupy związane:
1) z podstawową działalnością operacyjną;
2) z pozostałymi zdarzeniami operacyjnymi;
3) ze zdarzeniami finansowymi.
Zdarzenia związane z podstawową działalnością operacyjną generują koszty, które możemy dzielić według różnych kryteriów, przy czym najważniejsze, bo mające wpływ na sprawozdawczość, są podziały według rodzaju (układ rodzajowy) i według związku z produktem i fazą jego wytwarzania (układ funkcjonalny). Te dwa podziały mają zastosowanie przy sporządzaniu rachunku zysków i strat, determinując sposób prezentacji przychodów z tej części działalności.
Ramka. Jakie uproszczenia
Od 1 stycznia organizacje pozarządowe nieprzekraczające progów wielkościowych wskazanych dla małych jednostek mogą korzystać z nowych uproszczeń, czyli:
  • nie stosować zasady ostrożności przy wycenie poszczególnych składników aktywów i pasywów w zakresie tworzenia odpisów aktualizujących wartość aktywów oraz rezerw na znane jednostce ryzyko, grożące straty oraz skutki innych zdarzeń – art. 7 ust. 2b u.r.;
  • nie tworzyć biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów dotyczących przyszłych świadczeń na rzecz pracowników, w tym świadczeń emerytalnych – art. 39 ust. 6 u.r.;
  • dokonywać odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych i wartości niematerialnych wg zasad wynikających z przepisów podatkowych – art. 32 ust. 7 i art. 33 ust. 1 u.r.
Najważniejsze wcześniej dostępne dla małych organizacji pozarządowych uproszczenia to:
  • kwalifikowanie leasingu zgodnie z przepisami podatkowymi, czyli najczęściej jako leasingu operacyjnego – art. 3 ust. 6 u.r.;
  • nieustalanie rezerw i aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego – art. 37 ust. 10 u.r.;
  • stosowanie uproszczonej wyceny produktów, tj. bez uwzględniania stopnia wykorzystania mocy produkcyjnych – art. 28 ust. 4a u.r.;
  • niestosowanie rozporządzenia w sprawie instrumentów finansowych – art. 28a u.r.
Małe jednostki to takie, które za bieżący i poprzedni rok obrotowy nie przekroczyły w swych sprawozdaniach dwóch z trzech wielkości:
1) 25 500 000 zł – w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,
2) 51 000 000 zł – w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy,
3) 50 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty.
Fundacje i stowarzyszenia mogą też oczywiście korzystać z uproszczeń dla wszystkich jednostek np.:
  • stosować cenę zakupu zamiast ceny nabycia dla zapasów – art. 34 ust. 1 pkt 1 u.r.;
  • nie wyceniać lub wyceniać w sposób uproszczony produkcję niezakończoną – art. 34 ust. 1 pkt 2 u.r.;
  • kierować się zasadą istotności przy rozliczaniu czynnych i biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów, amortyzacji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, ustalaniu ich wartość początkowej dla niskocennych aktywów trwałych.
WAŻNE Dla tych organizacji, które będą sporządzały rachunek zysków i strat według załącznika nr 6, najważniejszy jest podział według rodzajów działalności – statutowej odpłatnej i nieodpłatnej, gospodarczej.
Załącznik nr 1 (gdyby kierownik organizacji się na niego dobrowolnie zdecydował) do ustawy nie przewiduje wprost wskazania przychodów i kosztów działalności statutowej i administracyjnych. Jednak kierownik jednostki może zdecydować o dokonaniu wyróżnienia takich przychodów i kosztów w sprawozdaniu organizacji. Ustawa nie narzuca wzorów sprawozdań, a jedynie wskazuje zakres informacji, który można rozbudowywać. Natomiast nowy załącznik nr 6 odzwierciedla wprost specyfikę działalności organizacji pozarządowych, dzieląc przychody i koszty w sposób bardzo czytelny i oddający specyfikę organizacji.
Jeśli chodzi o aktywa, to w organizacjach pozarządowych najczęściej mamy do czynienia jedynie ze środkami trwałymi. Bardzo rzadko występują wartości niematerialne. Aby aktywa były uznane za środki trwałe, muszą spełniać łącznie warunki wymienione w art. 3 ust. 1 pkt 15 u.r. Przepisy podatkowe podpowiadają dolną granicę wartości środków trwałych dla potrzeb podatku dochodowego, która wynosi 10 000 zł. Prawo bilansowe posługuje się kryteriami długości użytkowania, używania na własne potrzeby oraz kompletności w momencie przyjęcia środka trwałego do użytkowania. Wygodnie jednak przyjąć tę kwotę jako tzw. niską jednostkową wartość środka trwałego. Aktywa trwałe poniżej tej wartości będą amortyzowane jednorazowo. Warto też podkreślić, że jeśli organizacja posiada środki trwałe podlegające amortyzacji, to jest wyłącznie amortyzacja bilansowa. Podatkowo bowiem amortyzacji podlegają te środki trwałe, które służą działalności gospodarczej. Wydatki dokonane na zakup takich składników to z punktu widzenia podatkowego przeznaczenie dochodów organizacji na cele statutowe, o którym mowa w art. 17 ust. 1 ustawy o CIT. Takie organizacje nawet jeśli są stronami umów leasingu, to kwalifikują go podatkowo jako leasing operacyjny, a więc nie pokazują tych umów bilansowo.
WAŻNE Od 2017 r. organizacje pozarządowe (i nie tylko) mogą korzystać z podpowiedzi dotyczących ujmowania i wyceny środków trwałych zawartych w KSR 11 „Środki trwałe”.
Cena nabycia i koszt wytworzenia środków trwałych i środków trwałych w budowie obejmuje ogół kosztów poniesionych przez jednostkę za okres ich budowy, montażu, przystosowania i ulepszenia do dnia bilansowego lub przyjęcia do używania, w tym również:
a) niepodlegający odliczeniu podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy;
b) koszty obsługi zobowiązań (np. kredytów) zaciągniętych w celu ich finansowania i związane z nimi różnice kursowe, pomniejszone o przychody z tego tytułu.
Jest to istotne, ponieważ większość organizacji pozarządowych jest zwolniona z VAT albo ma ograniczone prawo do odliczania tego podatku nawet wówczas, gdy są Vat-owcami.
Od 1 stycznia 2019 r. zgodnie z art. 32 ust. 7 i 8 oraz 33 ust. 1 u.r. jednostka, o której mowa w art. 3 ust. 2 i ust. 3 pkt 1 i 2 ustawy o d.p.p.pw., spełniająca warunki określone w art. 3 ust. 1c pkt 1 albo ust. 1d może dokonywać odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od środków trwałych według zasad określonych w przepisach podatkowych.
De facto organizacje już wcześniej opierały wybór stawki i metody amortyzacji o przepisy podatkowe.
Organizacje non profit, takie jak stowarzyszenia i fundacje, mogą od 2019 r. zrezygnować ze stosowania zasady ostrożności, jeśli mogą być uznane wielkościowo za jednostki małe. Jak pokazuje praktyka, ze względu na charakter działalności w takich jednostkach nie występują odpisy aktualizacyjne od środków trwałych, które w innych podmiotach zalicza się do pozostałych kosztów operacyjnych. Sporządzając sprawozdanie finansowe za 2019 r., należy zweryfikować, czy odpisy amortyzacyjne są naliczane od wszystkich środków trwałych – także tych, które organizacja otrzymała nieodpłatnie albo które sfinansowała (np. z dotacji). Fakt niemożności zaliczania odpisów amortyzacyjnych do kosztów uzyskania przychodów nie oznacza, iż nie powinno zaliczać odpisów do kosztów w rachunkowości.
Jeśli organizacja sprzedaje środki trwałe, to przychody z ich sprzedaży stanowią pozostałe przychody operacyjne, a wartość niezamortyzowaną zalicza się do pozostałych kosztów operacyjnych. W rachunku zysków i strat prezentuje się efekt takiej sprzedaży odpowiednio jako zyski lub straty za sprzedaży niefinansowych aktywów trwałych. [przykład 7]

Przykład 7

Samochody
Fundacja posiada dwa samochody o wartości początkowej 50 000 zł. Umorzenie na koniec 2018 r. wynosiło po 15 000 zł. W 2019 r. naliczono amortyzację po 10 000 zł dla każdego auta. Samochody są wykorzystywane w działalności statutowej nieodpłatnej. Fundacja posiada też nabyte w 2019 r. meble za 8900 zł, które jednorazowo umorzyła, zaliczając amortyzację do kosztów ogólnego zarządu. Powyższe informacje następująco wpłyną na bilans i rachunek zysków i strat (fragmenty):
Aktywa Stan na 31.12.2019 Stan na 31.12.2018
A. Aktywa trwałe 50 000,00 70 000,00
I. Wartości niematerialne i prawne
II. Rzeczowe aktywa trwałe 50 000,00 70 000,00
B. Koszty działalności statutowej 20 000,00
I. Koszty nieodpłatnej działalności pożytku publicznego 20 000,00
C. Zysk (strata) z działalności statutowej (A-B) – 20 000,00
G. Koszty ogólnego zarządu 8 900,00
H. Zysk (strata) z działalności operacyjnej (C+F-G) – 28 900,00
W niektórych organizacjach, najczęściej fundacjach, są inwestycje długoterminowe, czyli aktywa, które mają umożliwić osiągnięcie korzyści ekonomicznych (art. 3 ust. 1 pkt 17 u.r.). Korzyści te można uzyskać w różnych formach, np. w formie przyrostu wartości tych aktywów lub też w formie pożytków, czyli odsetek, dywidend, udziału w zyskach. W tej grupie organizacje pozarządowe najczęściej wykazują aktywa finansowe, np. udziały, akcje, papiery wartościowe, udzielone pożyczki długoterminowe.
Zwykle inwestycje te mają niewielką wartość i są to:
  • udziały w spółkach z o.o. traktowane jako aktywa trwałe. Udziały w zyskach z tych spółek są często ważnym źródłem dochodów dla właściciela – fundacji są zaliczane do przychodów finansowych w dacie ich otrzymania;
  • inne długoterminowe aktywa finansowe, np. długoterminowe lokaty bankowe. Naliczone odsetki ujmuje się tu jako przychody finansowe.
Sporządzając sprawozdanie za 2019 r., należy zweryfikować, czy prawidłowo ujęto składniki majątku – można je zaliczyć do długoterminowych aktywów finansowych, jeżeli są wymagalne lub nie powstaje zamiar pozbycia się ich przez okres najbliższych 12 miesięcy od dnia bilansowego. Ważny jest zatem poprawny podział udzielonych pożyczek na część krótko- i długoterminową. [przykład 8]

Przykład 8

Lokaty
Fundacja w 2018 r. założyła lokatę na 16 miesięcy, której termin upływa w marcu 2020 r. na kwotę 15 000 zł. Posiada też założoną w 2018 r. lokatę dwuletnią (52 000 zł), której termin zapadalności upływa w styczniu 2021 r., oraz udziały o wartości 10 000 zł w spółce z o.o.
W bilansie wg załącznika nr 6 te inwestycje będą pokazane następująco:
Aktywa Stan na 31.12.2019
A. Aktywa trwałe 62 000,00
I. Wartości niematerialne i prawne
II. Rzeczowe aktywa trwałe
III. Należności długoterminowe 62 000,00
IV. Inwestycje długoterminowe
V. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe
B. Aktywa obrotowe 15 000,00
I. Zapasy
II. Należności krótkoterminowe
III. Inwestycje krótkoterminowe 15 000,00
IV. Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe
C. Należne wpłaty na fundusz statutowy

Przykład 9

Informacja dodatkowa z tytułów RMK czynnych
Wyszczególnienie i stan wartości na koniec roku:
1. Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów działalności operacyjnej: 933 084,24 z tego z tytułu:
1) ubezpieczenia majątkowe 16 257,12
2) prasa 8486,68
3) Internet 1717,20
4) RMK Projektów – 914 336,40
Europejski – 122 099,33
Migracje – 785 278,91
Prawa i Instytucji Demokratycznych 6958,16
5) VAT naliczony do odliczenia w przyszłych okresach 286,84
Pamiętać należy, że inwestycje krótkoterminowe w organizacjach pozarządowych to przede wszystkim środki pieniężne na rachunkach bankowych oraz lokaty do 12 miesięcy.
Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe w sprawozdaniach NGO obejmuje najczęściej rozliczenia wynikające z następujących tytułów przypadających do rozliczenia w 2020 r.:
  • opłacone z góry świadczenia, które zostaną wykonane w przyszłych okresach, np. czynsze, ubezpieczenia rzeczowe, opłaty za serwisy internetowe, prenumeraty, wykupione szkolenia na przyszły rok;
  • poniesione wydatki, które będą skutkować korzyściami ekonomicznymi w dłuższym okresie, a ich jednorazowe odpisanie spowodowałoby zniekształcenie wyniku finansowego, np. koszty większych remontów.
Najczęściej w organizacjach pozarządowych są to:
  • koszty znaczących remontów środków trwałych niebędących jednak ich ulepszeniem (np. wymiana instalacji elektrycznej);
  • zapłacone z góry odsetki od zaciągniętego przez jednostkę kredytu;
  • opłacone z góry czynsze za wynajem pomieszczeń biurowych, lokali socjalnych;
  • opłacona z góry wieloletnia prenumerata czasopism i innych fachowych publikacji na potrzeby działalności firmy;
  • koszty ubezpieczeń majątkowych i osobowych za przyszłe okresy (w 2018 r.);
  • opłaty wstępnej (inicjalnej) ponoszonej przy zawarciu umowy leasingu operacyjnego, jeśli będzie rozliczana w całym okresie trwania umowy;
  • kosztów operacji finansowych, jeżeli zgodnie z umową wartość otrzymanych składników aktywów jest niższa od zobowiązania zapłaty za nie, w tym również z tytułu emitowanych przez jednostkę papierów wartościowych (art. 39 ust. 4 u.r.) – np. potrącone przez bank z góry prowizje i odsetki od zaciągniętych kredytów na finansowanie działalności operacyjnej.
Są to też, jak wskazano w przykładzie powyżej, koszty dotyczące projektów realizowanych w kolejnym roku. Zdarza się, że organizacja ponosi nakłady na przygotowanie działań, które będą w istocie realizowane w kolejnym roku. W takim przypadku należy te nakłady ująć na rozliczenia międzyokresowe kosztów (RMK) czynnych.
WAŻNE W załączniku nr 6 pod poz. C ujmuje się „Należne wpłaty na fundusz statutowy”. Są to kwoty wynikające ze statutu jednostki, do wniesienia których zobowiązał się fundator (w fundacji) lub członkowie stowarzyszenia, a które jeszcze na dzień bilansowy nie zostały przez nich wniesione do organizacji. Pozycja ta będzie wyceniana w wartości nominalnej należnych środków pieniężnych i będzie występowała niesłychanie rzadko.
W przypadku organizacji pozarządowych fundusze własne to przede wszystkim fundusz statutowy powstały przy tworzeniu organizacji. W przypadku funduszy własnych stowarzyszenia zastosowanie ma ustawa z 7 kwietnia 1989 r. – Prawo o stowarzyszeniach (Dz.U. z 2019 r. poz. 713) oraz postanowienia zawarte w statucie danego stowarzyszenia, natomiast w przypadku fundacji będzie miała zastosowanie ustawa z 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach (Dz.U. z 2018 r. poz. 1491).
Organizacje pozarządowe raczej nie tworzą funduszy zapasowych. Sporządzając sprawozdanie w zakresie funduszy własnych, należy przede wszystkim:
  • sprawdzić stan na początek roku;
  • sprawdzić zwiększenia i zmniejszenia, jakie nastąpiły w ciągu roku obrotowego;
  • zweryfikować stan na koniec roku.
Zapisy na poszczególnych kontach kapitału własnego porównuje się z dokumentami, które były podstawą ich dokonania.
Nie ma konieczności ujawniania szczegółów w załączniku nr 6 innych niż fundusz podstawowy rodzajów funduszy, mimo że organizacje non profit mogą je tworzyć – nie prezentuje się zatem ani funduszy celowych, ani rezerwowych czy funduszu z aktualizacji wyceny. Jeśli takie fundusze są tworzone w organizacji, należy je zaprezentować łącznie w pozycji „Pozostałe fundusze” i wycenić w wartości nominalnej z uwzględnieniem stopnia wykorzystania tych źródeł finansowania. [przykład 10]

Przykład 10

Ujawnienia w sprawozdaniu
Fundusze własne wyceniane są w wartości nominalnej i stanowią:
1. Fundusz statutowy wykazywany w wysokości określonej w statucie fundacji,
2. Fundusz zapasowy z podziału zysku, trzeci wynik finansowy netto roku obrotowego. Na wynik netto składają się:
– wynik działalności operacyjnej,
– wynik na działalności finansowej i
– obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego z tytułu podatku dochodowego.
Wynik finansowy z działalności statutowej to różnica między przychodami z nieodpłatnej działalności pożytku publicznego a kosztami realizacji zadań nieodpłatnej działalności pożytku publicznego
WAŻNE Fundacje i stowarzyszenia od 2017 r. nie mogą przenosić wyniku finansowego na następne lata. Zatem po zakończeniu każdego roku musi zostać podjęta decyzja o sposobie podzielenia zysku lub pokrycia straty.
Przygotowując sprawozdanie NGO, musimy pamiętać, że rezerwy i zobowiązania odzwierciedlają tzw. kapitał obcy. Różnią się one między sobą stopniem prawdopodobieństwa i tym, że w przypadku mniejszych jednostek rezerwy są, niestety, rzadko tworzone.
W przypadku organizacji pozarządowych to właśnie rozliczenia międzyokresowe związane z wykonanymi, lecz jeszcze niepotwierdzonymi fakturami świadczeniami stanowią główny tytuł dla tworzenia rozliczeń międzyokresowych biernych (dalej RMB). Mogą być związane z zawartymi umowami sponsoringu, promocyjnymi, dostarczaniem energii czy wody na potrzeby działalności statutowej, czy też kosztami audytu dokumentów organizacji.
Zobowiązania to wynikające z przeszłych zdarzeń obowiązki do wykonania świadczeń o wiarygodnie określonej wartości, które spowodują wykorzystanie już posiadanych lub przyszłych aktywów jednostki (art. 3 ust. 1 pkt 20 u.r.). W grupie zobowiązania uwzględnia się wszystkie zobowiązania jednostki wobec obcych podmiotów, niezależnie od przyczyny ich powstania i waluty, w jakiej są wyrażone.
Biorąc pod uwagę termin wymagalności, zobowiązania dzieli się na:
  • długoterminowe – o okresie płatności po 12 miesiącach od dnia bilansowego,
  • krótkoterminowe – o okresie płatności w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego.
Sporządzając sprawozdanie, należy zweryfikować czy zobowiązania zostały prawidłowo podzielone. [przykład 11]
Sporządzając sprawozdanie, należy sprawdzić, czy wyeliminowano z ewidencji zobowiązania, które w ciągu roku obrotowego uległy przedawnieniu lub umorzono. Są one zaliczane do przychodów – „Pozostałych przychodów operacyjnych” lub „Przychodów finansowych” – w zależności od charakteru wyłączanych zobowiązań. Z kolei odsetki do zapłacenia przez jednostkę zalicza się do „Kosztów finansowych”. Odsetki naliczone, lecz niezapłacone nie są uznane za koszt uzyskania przychodu.
Jeśli w organizacji są zobowiązania wyrażane w walucie obcej, przelicza się je na dzień bilansowy na walutę polską (art. 30 ust. 1 pkt 1 u.r.), stosując kurs średni ustalony na ten dzień dla danej waluty obcej przez NBP. Wynikające z tej wyceny różnice kursowe zalicza się: dodatnie – do „Przychodów finansowych”, ujemne zaś – do „Kosztów finansowych”, z wyjątkiem różnic kursowych za czas trwania budowy środków trwałych.
Istotną pozycją w bilansie NGO powinny być rozliczenia międzyokresowe przychodów. Rozliczenia te obejmują m.in.:
  • równowartość otrzymanych lub należnych od kontrahentów środków z tytułu świadczeń, których wykonanie nastąpi w następnych okresach sprawozdawczych (np. otrzymany z góry czynsz za cały okres wynajmu);
  • środki pieniężne, które otrzymano na sfinansowanie nabycia lub wytworzenia środków trwałych, w tym także środków trwałych w budowie oraz prac rozwojowych, jeżeli stosownie do innych ustaw nie zwiększają one kapitałów własnych;
  • wartość otrzymanych nieodpłatnie środków trwałych, środków trwałych w budowie i wartości niematerialnych i prawnych.
Jeśli jednostka otrzyma środek trwały (wartość niematerialną i prawną) albo pieniądze na ich zakup (refundacje już poniesionych kosztów), należy tę wartość zaliczyć do rozliczeń międzyokresowych przychodów i wykazać w pasywach bilansu. Kwota ta będzie zwiększać stopniowo pozostałe przychody operacyjne – równolegle do dokonywanych odpisów amortyzacyjnych.
Znacząca wartość tej pozycji, która nie jest wyodrębniana w sprawozdaniach mikro, świadczy o dużej zdolności do pozyskiwania środków na aktywa trwałe oraz projekty realizowane przez kilka lat przez organizację. [przykład 12]

Przykład 11

Spór
Fundacja jest stroną sporu – prawdopodobne koszty związane z jego przegraniem mogą w 2020 r. wynieść 24 000 zł.
Na dzień bilansowy zidentyfikowano następujące zobowiązania:
– z tytułu pożyczki – do spłaty w 2020 r. 100 000 zł, a w latach kolejnych 52 000 zł;
– z tytułu dostaw i usług – 49 000 zł;
– z tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń i innych świadczeń – 14 500 zł;
– z tytułu wynagrodzeń – 16 000 zł.
W fundacji jest jeszcze nierozliczona część dotacji otrzymanej na zakup środków trwałych służących działalności statutowej – 320 000 zł.
Fundacja zaprezentuje stan tych rezerw i zobowiązań następująco:
Jeśli będzie sporządzała sprawozdanie według załącznika nr 6
B. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania – 225 500 zł I. Rezerwy na zobowiązania – 24 000 zł II. Zobowiązania długoterminowe – 52 000 zł III. Zobowiązania krótkoterminowe – 179 500 zł IV. Rozliczenia międzyokresowe – 320 000 zł

Przykład 12

Rozliczenia międzyokresowe przychodów
Fundacja realizuje projekt w latach 2019/2021. W listopadzie 2019 r. otrzymała 700 000 zł dotyczące działań, które będą realizowane w latach 2020 i 2021. Organizacja tę kwotę powinna wykazać jako „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”. Otrzymano też w 2019 r dotację na zakup urządzenia, które przyjęto do użytkowania w styczniu 2020 r. (60 000 zł). Tę kwotę także organizacja w bilansie na koniec 2019 r. powinna zaprezentować jako rozliczenia międzyokresowe przychodów.