Zasadniczo na wybór formy opodatkowania jest czas do 20 lutego. Kto chce stosować zaliczki uproszczone lub rozliczać się raz na kwartał, nie musi informować fiskusa o tym z wyprzedzeniem.
TEMAT: Forma opodatkowania
PROBLEM: Do kiedy wybrać
Na wybór liniowej 19-proc. stawki PIT albo ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych podatnik może się zdecydować:
  • do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnął pierwszy w roku podatkowym przychód, albo
  • do końca roku – jeżeli pierwszy taki przychód osiągnie dopiero w grudniu.
Jeżeli więc pierwszy przychód podatnik osiągnie w styczniu, to na wybór ryczałtu lub liniowego PIT ma czas do 20 lutego.
W tym roku nie ma natomiast już szans na wybór karty podatkowej, chyba że ktoś dopiero w trakcie roku założy działalność gospodarczą. Natomiast kontynuujący biznes musieli złożyć wniosek o kartę do 20 stycznia.

Jak to zrobić

Nadal są dwie możliwości zgłoszenia zmiany formy opodatkowania: bezpośrednio do urzędu skarbowego albo za pomocą wniosku CEIDG-1. Potwierdził to minister finansów w objaśnieniach z 27 września 2019 r. („Nadal obowiązuje również zasada, zgodnie z którą właściwe oświadczenie/wniosek/zawiadomienie podatnik może złożyć bezpośrednio do urzędu skarbowego albo za pomocą wniosku CEIDG-1”).
Jeżeli natomiast podatnik zmienił sposób rozliczeń np. w ubiegłym roku i chce przy nim pozostać, to nic nie musi robić. Wybór dokonany w danym roku podatkowym obowiązuje również w kolejnych latach (tak długo, aż podatnik tego nie zmieni albo utraci prawo do danej formy opodatkowania).

Można jeszcze zmienić zdanie

Przed 20 lutego można zmienić zdanie co do wyboru formy opodatkowania. Przykładowo, jeśli ktoś wybierze ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (wcześniej stosował kartę podatkową), to może złożyć oświadczenie o rezygnacji z ryczałtu, pod warunkiem że zrobi to do 20 lutego br. (tj. do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnie pierwszy).
Złożenie takiego oświadczenia będzie oznaczać opodatkowane dochodów na zasadach ogólnych (tj. według skali podatkowej), chyba że podatnik złoży oświadczenie o wyborze stawki liniowej 19 proc.
Analogicznie będzie u rozpoczynających biznes. Przykładowo przedsiębiorca, który we wniosku CEIDG-1 wybrał ryczałt ewidencjonowany i zaczął działać w styczniu br., a pierwszy przychód osiągnie w lutym, może jeszcze do 20 marca br. zrezygnować z ryczałtu. Rezygnacja będzie równoznaczna z opodatkowaniem według skali podatkowej, chyba że podatnik złoży oświadczenie o wyborze stawki liniowej 19 proc.

Bez zawiadomienia

Nie ma już obowiązku odrębnego zawiadomienia urzędu skarbowego ani CEIDG o wyborze kwartalnego lub uproszczonego sposobu rozliczania się z podatku w trakcie roku. Nie ma też konieczności informowania o rezygnacji z wybranego sposobu rozliczeń. O wyborze informuje się dopiero po zakończeniu roku – w składanym zeznaniu.
To oznacza, że nadal mali podatnicy i rozpoczynający działalność gospodarczą mają czas na wybór kwartalnego lub uproszczonego sposobu rozliczania zaliczek z tytułu PIT lub CIT.
Również ryczałtowcy ( których przychody w 2019 r. nie były wyższe niż 109 335 zł) mogą jeszcze wybrać kwartalny sposób wpłacania podatku (również ci, który rozpoczną działalność w trakcie roku).

Kiedy odsetki

W objaśnieniach ministra finansów z 27 września 2019 r. zmieszczono przykład, z którego wynika, że jeżeli podatnik nie będzie w trakcie roku w ogóle wpłacał zaliczek, a w zeznaniu rocznym wybierze kwartalny sposób rozliczeń, to musi zapłacić odsetki za zwłokę obliczone od terminów określonych dla kwartalnych wpłat.
Przykład 1
Podatnik wybrał kwartalny sposób wpłacania zaliczek w 2019 r. W roku tym osiągał dochody w wysokości powodującej obowiązek wpłacania zaliczek, ale w trakcie roku nie zapłacił żadnej z nich.
Jeżeli poinformuje w zeznaniu za 2019 r. o dokonanym wyborze (rozliczenia kwartalne), to odsetki od niezapłaconych w terminie zaliczek będą obliczane od terminów określonych dla kwartalnych zaliczek.
Zastosowanie się w tym zakresie do ministerialnych objaśnień chroni podatnika przed negatywnymi skutkami.
Jeżeli jednak podatnik nie dokonywał wpłat ani nie poinformował w rocznym zeznaniu o wyborze kwartalnych zaliczek lub zaliczek uproszczonych, to odsetki od niezapłaconych w terminie zaliczek oblicza się od terminów określonych dla zaliczek miesięcznych, obliczonych na ogólnych zasadach.
Przykład 2
Podatnik przez cały rok podatkowy nie wpłacał zaliczek na podatek ani nie poinformował w zeznaniu składanym za ten rok o wyborze kwartalnych zaliczek lub zaliczek uproszczonych.
W takiej sytuacji odsetki od niezapłaconych w terminie zaliczek będą obliczane od terminów określonych dla zaliczek miesięcznych, obliczonych na ogólnych zasadach.
Pytania czytelników
Czy aby zrezygnować z prowadzenia ksiąg handlowych i przejść na podatkową książkę przychodów i rozchodów, wystarczy złożyć zmianę w CEIDG, czy należy osobno poinformować o tym urząd skarbowy i do kiedy jest na to czas?
Odpowiada Weronika Grudzina,
ekspert ds. księgowych w MDDP Outsourcing:
Podmiot, który postanowi zrezygnować z prowadzenia ksiąg rachunkowych, nie musi powiadamiać urzędu skarbowego o zaprowadzeniu podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Przepisy nakładające obowiązek pisemnego informowania urzędu skarbowego o prowadzeniu podatkowej książki przychodów zostały uchylone w 2018 r.
Taki podmiot nie ma również obowiązku zgłaszania zmiany w CEIDG. Warto zwrócić uwagę, że obecny kształt wniosku o wpis/aktualizację danych w CEIDG nie zawiera już sekcji dotyczącej prowadzenia podatkowej książki przychodów i rozchodów.
Prawo do przejścia na podatkową książkę przychodów i rozchodów przysługuje jeśli przychody w poprzednim roku obrotowym nie przekroczyły kwoty 2 mln euro. W 2020 r. uprawnionymi do zaprowadzenia podatkowej książki przychodów i rozchodów będą podmioty, których przychody za 2019 r. nie przekroczyły kwoty 8 746 800 zł.
Jak jest w przypadku rezygnacji z ksiąg rachunkowych w spółce jawnej? Czy składa się aktualizację NIP i do Krajowego Rejestru Sądowego? Czy wspólnicy muszą złożyć oświadczenia o przejściu na podatkową książkę przychodów i rozchodów do swoich urzędów skarbowych?
Odpowiada Agnieszka Piętak,
ekspert ds. podatkowych i księgowych
w MDDP Outsourcing:
Brak obowiązku informacyjnego o powrocie do prowadzenia podatkowej książki przychodów i rozchodów ma również zastosowanie w odniesieniu do wspólników spółek jawnych.
O ile jednak wspólnicy spółki jawnej nie będą mieli obowiązków względem urzędu skarbowego, to muszą pamiętać o obowiązku względem KRS.
Zgodnie z art. 70a ustawy o rachunkowości jednostki wpisane do KRS są zobowiązane powiadomić sąd rejestrowy (w terminie 6 miesięcy od dnia kończącego rok obrotowy) o braku obowiązku sporządzenia i złożenia rocznego sprawozdania finansowego przez repozytorium dokumentów finansowych eKRS.
Obecnie jedynym przypadkiem, który obliguje do informowania o prowadzeniu ksiąg rachunkowych, jest sytuacja, w której podatnik dobrowolnie decyduje się na kontynuowanie rozliczeń w formie ksiąg rachunkowych, mimo nieprzekroczenia limitu przychodów. W takich przypadkach obowiązek informacyjny jest realizowany w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym prowadzenie ksiąg przez podatnika było dobrowolne. W takiej sytuacji podatnik wskazuje w sekcji C kwadrat 52 lub 53 (w zeznaniu PIT-36) lub kwadrat nr 17 w sekcji C (w zeznaniu PIT-36L).