Ile płacić rodzinie, by podatkowo wyjść na swoje? Takie pytanie zadaje sobie niejeden przedsiębiorca. Staje przed nim zarówno ten, kto wchodzi z małżonkiem w relacje czysto biznesowe (bo oboje prowadzą dwie niezależne firmy), jak i zatrudniający go na etacie czy zleceniu.

ikona lupy />
TGP okładka 24 stycznia 2020 / Dziennik Gazeta Prawna

Od ponad roku przedsiębiorcy mogą bowiem odliczać od przychodu koszt wynagrodzenia małżonka i małoletnich dzieci. I to nie tylko swoich. Jeżeli działalność jest prowadzona w formie spółki osobowej (cywilnej, jawnej, partnerskiej, komandytowej), to odliczyć można również wynagrodzenie małżonków i małoletnich dzieci wspólników tej spółki (proporcjonalnie do udziału w zysku spółki – patrz: Wynagrodzenie małżonka wspólnika też jest kosztem).

Wcześniej, do końca 2018 r. przepisy pozwalały (i nadal pozwalają) na odliczenie pensji osób pozostających z przedsiębiorcą w nieformalnym związku, pełnoletnich dzieci i dalszych krewnych przedsiębiorcy (np. rodzeństwa, rodziców). Nie można było natomiast odjąć kosztów wynagrodzenia swojego małżonka i swoich pociech. Innymi słowy z podatkowego punktu widzenia bardziej opłacało się zatrudnić partnerkę (konkubinę) niż żonę. Celem zmiany – jak argumentowano w uzasadnieniu nowelizacji – było więc wprowadzenie istotnego ułatwienia, szczególnie dla niewielkich firm rodzinnych. I faktycznie tak się stało. Trzeba jeszcze tylko odpowiednio skalkulować wynagrodzenie najbliższej osoby, aby zyski nie przekroczyły kosztów – np. z tytułu opłacenia składek na ubezpieczenia społeczne małżonka. Niestety, przedsiębiorcy nadal nie mogą natomiast zaliczać do podatkowych kosztów wartości własnej pracy w swojej firmie, choć i od tej zasady de facto są wyjątki (patrz Własny wysiłek nie popłaca).

ZOBACZ TEŻ: Ryczałt ewidencjonowany

Wynagrodzenie małżonka wspólnika też jest kosztem

Jeżeli działalność jest prowadzona w formie spółki niebędącej osobą prawną (cywilnej, jawnej, partnerskiej, komandytowej), to kosztem uzyskania przychodu jest także wynagrodzenie małżonków i małoletnich dzieci wspólników tej spółki.

W praktyce ma się tu na myśli najczęściej wspólników będących osobami fizycznymi. Należy jednak pamiętać, że to samo rozwiązanie dotyczy również osób prawnych (spółek z o.o. i akcyjnych), jeżeli są one wspólnikami spółki osobowej. Osoba prawna może bowiem prowadzić wspólny interes z osobami fizycznymi. W takiej sytuacji zalicza ona do swoich podatkowych kosztów wynagrodzenie małżonków i małoletnich dzieci pozostałych wspólników będących osobami fizycznymi (art. 16 ust. 1 pkt 13c ustawy o CIT).

Na jakiej podstawie

Podstawą zatrudnienia małżonka i małoletnich nie musi być etat. Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 10 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1387; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 2473; dalej: ustawa o PIT), może to być:

  • stosunek pracy (art. 12 ust. 1 ustawy o PIT),
  • umowa zlecenia lub umowa o dzieło (art. 13 pkt 8 ustawy o PIT),
  • umowa o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontrakt menedżerski lub umowa o podobnym charakterze (art. 13 pkt 9 ustawy o PIT),
  • osobiście wykonywana działalność artystyczna, literacka, naukowa, trenerska, oświatowa, publicystyczna (art. 13 pkt 2 ustawy o PIT),
  • umowa dotycząca odbywania praktyk absolwenckich, o których mowa w ustawie z 17 lipca 2009 r. o praktykach absolwenckich (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1244).

TO TYLKO FRAGMENT ARTYKUŁU. CAŁOŚĆ PRZECZYTASZ W "TYGODNIKU GAZETY PRAWNEJ" >>>>>