Spółka prowadzi salony meblowe zlokalizowane w różnych miastach Polski. Niektóre z tych salonów są usytuowane w pobliżu wschodniej granicy, co powoduje, że zakupy robią w nich osoby prywatne zamieszkałe na terytorium Ukrainy, Rosji lub Białorusi. Klientom tym jest zwracany podatek VAT w systemie TAX FREE. W jaki sposób ująć zwrot VAT w księgach rachunkowych sprzedawcy?
Z art. 126 ustawy o VAT wynika, że osoby fizyczne, zwane podróżnymi, które nie mieszkają na stałe na terytorium Unii Europejskiej, mają prawo do otrzymania zwrotu podatku VAT, który zapłaciły przy nabyciu towarów na terytorium Polski, pod warunkiem że towary te w stanie nienaruszonym zostały wywiezione przez te osoby, w ich bagażu osobistym, poza terytorium UE. Zwrot zapłaconego przez podróżnego VAT przysługuje, jeśli minimalna łączna wartość zakupów wraz z VAT, wynikająca z dokumentu wystawionego przez sprzedawcę, wynosi 200 zł. Zwrot podatku podróżnym jest dokonywany w złotych przez sprzedawcę lub przez podmioty, których przedmiotem działalności jest dokonywanie zwrotu podatku. Jest on dokonywany w formie wypłaty gotówkowej lub polecenia przelewu, czeku rozrachunkowego lub karty płatniczej. Sprzedawcy oraz inne podmioty dokonujące zwrotu VAT podróżnym mogą pobierać od podróżnego prowizję od zwracanej kwoty podatku.
W momencie dostawy towarów na rzecz prywatnych osób fizycznych zamieszkałych poza terytorium UE transakcję należy opodatkować stawką krajową właściwą dla danego towaru, co wynika z ewidencji sprzedaży prowadzonej przy użyciu kasy fiskalnej. Dopiero jeśli sprzedawca dokona zwrotu podatku podróżnemu, na skutek spełnienia warunków określonych w art. 129 ustawy o VAT (w tym w zakresie udokumentowania wywozu towarów poza terytorium UE oraz zwrotu podatku), ma on możliwość opodatkowania dostawy towarów stawką 0 proc.
PRZYKŁAD 1
Gdy sprzedawca nie pobrał prowizji od zwracanej kwoty VAT…
Spółka z Białegostoku, uprawniona do dokonywania zwrotu VAT podróżnym, 2 września 2019 r. dokonała dostawy towarów na rzecz prywatnej osoby fizycznej zamieszkałej na terytorium Ukrainy (poza terytorium UE), co zostało ustalone na podstawie paszportu. Wartość dostawy, która została zaewidencjonowana przy użyciu kasy rejestrującej, wynosiła 1845 zł (wartość netto + VAT według stawki 23 proc. = 1500 zł + 345 zł). Podróżny 30 września 2019 r. dostarczył dokument potwierdzający wywóz towarów poza terytorium UE, na podstawie którego spółka dokonała gotówkowego zwrotu podatku. Sprzedawca nie pobrał prowizji od zwróconej kwoty VAT.
Zapisy w księgach rachunkowych sierpnia
1. Dobowy raport fiskalny – przychód ze sprzedaży towarów (pod datą 2 sierpnia 2019 r.)
a) wartość utargu: Wn konto 100 „Kasa” 1845 zł; b) wartość netto: Ma konto 730 „Sprzedaż towarów” 1500 zł; c) podatek należny: Ma konto 222 „Rozrachunki z US z tytułu VAT należnego” 345 zł.
2. KW – zwrot VAT podróżnemu (pod datą 30 sierpnia 2019 r.) kwota 345 zł: Wn konto 222 „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT należnego”, Ma konto 100 „Kasa”.
PRZYKŁAD 2
...i gdy pobrał prowizję
Przyjmijmy założenia z poprzedniego przykładu z tą różnicą, że sprzedawca od zwracanej kwoty VAT pobrał prowizję w wysokości 17,25 zł.
1. Dobowy raport fiskalny – przychód ze sprzedaży towarów (pod datą 2 września 2019 r.): a) wartość utargu: Wn konto 100 „Kasa” 1845 zł;
b) wartość netto: Ma konto 730 „Sprzedaż towarów” 1500 zł;
c) podatek należny: Ma konto 222 „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT należnego” 345 zł.
2. KW – zwrot VAT podróżnemu w kwocie 327,75 zł, tj. pomniejszonej o prowizję (pod datą 30 września 2019 r.): a) zwrot podatku należnego:
Wn konto 222 „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT należnego” 345 zł; b) pobrana prowizja: Ma konto 760 „Pozostałe przychody operacyjne” 17,25 zł; c) zwrot wypłacony podróżnemu: Ma konto 100 „Kasa” 327,75 zł.
Podstawa prawna
Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 351).
Art. 129 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2174 ze zm.).