Wypłacamy wynagrodzenia z umów o pracę za wrzesień do 10 października. Jak w związku ze zmianą przepisów zaksięgować takie zobowiązanie wobec pracownika w księgach rachunkowych, jeśli za wrzesień zamykamy je do 2 października?
Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o PIT przychód ze stosunku pracy powstaje w momencie otrzymania lub postawienia do dyspozycji podatnika pieniędzy i wartości pieniężnych. Oznacza to, iż wyliczając wynagrodzenie do wypłaty, należy uwzględnić regulacje prawne obowiązujące w dniu wypłaty świadczenia pracownikowi. Natomiast w księgach, zgodnie z zasadą współmierności przychodów i kosztów, wynagrodzenie jest kosztem tego okresu, w którym świadczona była praca. Podobnie jest w podatku dochodowym przy założeniu, że wypłata wynagrodzenia nastąpi terminowo.
Jak wskazuje art. 22 ust. 6ba ustawy o PIT i art. 15 ust. 4g ustawy o CIT, należności z tytułu stosunku pracy wypłacane przez zakład pracy stanowią koszty uzyskania przychodów w miesiącu, za który są należne, pod warunkiem że zostały wypłacone lub postawione do dyspozycji w terminie wynikającym z przepisów prawa pracy, umowy lub innego stosunku prawnego łączącego strony. Gdy dojdzie do uchybienia temu terminowi, należności te są kosztem uzyskania przychodów w dacie ich wypłaty (postawienia do dyspozycji) pracownikowi. Czyli przychód z wynagrodzenia za wrzesień 2019 r. pracownik uzyska w miesiącu otrzymania tej należności (postawienia jej do jego dyspozycji), czyli w październiku 2019 r. W tym też miesiącu pracodawca ma obowiązek obliczyć i pobrać zaliczkę na podatek dochodowy od tej należności. Zatem musi być ono obliczone już wg nowych zasad. Od początku października mają obowiązywać przepisy ustawy z 30 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw. Nowa regulacja, choć część jej przepisów będzie obowiązywała od stycznia 2020 r., będzie miała wpływ na ustalenie wartości zobowiązania z tytułu wynagrodzeń prezentowanego na koniec września. Nie będzie miała zaś przełożenia na wartość kosztu, ponieważ kosztem księgowym i podatkowym są kwoty brutto oraz tzw. składki ZUS i funduszowe, które są liczone od wynagrodzenia brutto.
Na co należy zatem zwrócić uwagę obliczając wynagrodzenie wrześniowe wypłacane w październiku? Najważniejsze dla pracodawców jest to, iż od 1 października 2019 r. do 31 grudnia 2019 r. miesięczne koszty uzyskania przychodów wynoszą:
  • 250 zł – w przypadku, gdy podatnik uzyskuje przychody z tytułu jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej;
  • 300 zł – w przypadku, gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę.
Ponadto zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z 30 sierpnia 2019 przy obliczaniu zaliczek na podatek dochodowy od dochodów uzyskanych od 1 października do 31 grudnia 2019 r.:
1) zamiast stawki 18 proc. stosuje się stawkę 17 proc.;
2) kwota zmniejszająca podatek wynosi 525 zł 12 gr.
Z kolei zgodnie z art. 6 ust. 2 tej ustawy na wniosek podatnika przy obliczaniu zaliczek na podatek dochodowy od dochodów uzyskanych od 1 października do 31 grudnia 2019 r. płatnicy (o których mowa w art. 31, art. 33–35 i art. 41 ust. 1 ustawy zmienianej w art. 1), zamiast stawki 17 proc. stosują stawkę 17,75 proc.
Pozostałe zmiany, choć dotyczą dochodów uzyskiwanych po 1 października, będą miały zastosowanie przy rozliczeniu rocznym. Nie mają więc teraz wpływu na prawidłowe ustalenie wynagrodzenia do wypłaty. Jakie są konsekwencje pokazuje przykład wyliczenia wynagrodzenia za wrzesień wypłaconego przed i po zmianie przepisów 1 października. Przyjęto przykładowo kwotę 5000 zł.
PRZYKŁAD
Data wypłaty
Wyliczenie wynagrodzenia za wrzesień Wypłaconego do 30 września (w zł) Wypłaconego po 1 października (w zł)
wynagrodzenie brutto: 5000,00 5000,00
kwota zmniejszająca podatek 1/12 z 552,02= 46,34 1/12 z 525,12= 43,76
składka emerytalna (9,76 proc.) 488,00 488,00
składka rentowa: (1,5 proc.) 75,00 75,00
składka chorobowa (2,45 proc.) 122,50 122,5
składki na ubezpieczenia społeczne 685,50 685,50
podstawa wymiaru składki zdrowotnej 4314,50 4314,50
składka na ubezpieczenie zdrowotne (9 proc.) 388,31 388,31
składka na ubezpieczenie zdrowotne podlegająca odliczeniu: (7,75 proc.) 334,37 334,37
koszty uzyskania przychodu 111,25 250,00
podstawa obliczenia zaliczki 4203,00 4065,00
zaliczka na podatek: (18 proc.) 17 proc. 710,21 647,29
zaliczka do urzędu skarbowego 376,00 313,00
wynagrodzenie netto/ zobowiązanie wobec pracownika 3550,19 3613,19
Księgowania będą następujące:
1. Naliczenie wynagrodzenia za wrzesień kwota 5000 zł: Wn Wynagrodzenia, Ma Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń.
2. Potrącenia pracownicze – ubezpieczenie społeczne kwota 685,50 zł: Wn Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń, Ma Rozrachunki z ZUS.
3. Potrącenie ubezpieczenia zdrowotnego kwota 388,31 zł: Wn Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń, Ma Rozrachunki z ZUS.
4. Potrącenie zaliczki na podatek dochodowy w nowej wysokości kwota 313,00 zł: Wn Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń, Ma Rozrachunki z US.
Na koncie rozrachunków z tytułu wynagrodzeń pozostaje o 63 zł wyższa kwota do wypłaty dla pracownika – 3613,19 zł.
Podstawa prawna
Ustawa z 30 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (ustawa czeka na publikację w Dzienniku Ustaw)