Subskrybuj nas na Youtube
Firma zajmuje się handlem używanymi samochodami (komis samochodowy). Auta najczęściej są kupowane od prywatnych osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej. Dlatego od zakupu tych pojazdów musimy płacić PCC. W jednym miesiącu mamy bardzo dużo takich transakcji (od kilkunastu do kilkudziesięciu). Dotychczas deklaracja PCC-3 była składana osobno do każdej transakcji, co było uciążliwe, ale od 1 lipca br. powstanie możliwość złożenia zbiorczej deklaracji PCC za dany miesiąc. Na jakich warunkach będzie można ją złożyć?
Zasadą jest, że podatnik składa deklarację PCC-3 z wykazanym podatkiem od czynności cywilnoprawnych w ciągu 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego. W tym samym terminie musi wpłacić należny podatek, co wynika z art. 10 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Dotychczas podatnik dokonujący w trakcie miesiąca kilku czy kilkunastu transakcji podlegających opodatkowaniu PCC dla każdej z tych czynności musiał odrębnie złożyć deklarację PCC-3. Bywało to uciążliwe. Dlatego ustawodawca wprowadził uproszczenia w tym zakresie, które wynikają z ustawy z 9 listopada 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym (dalej: ustawa zmieniająca). Dzięki noweli – przy zachowaniu określonych w niej warunków – wkrótce będzie można skorzystać ze zbiorczej deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC-4). Przy czym podatnik będzie zobowiązany ją złożyć za dany miesiąc i wpłacić podatek, który z niej wynika, w terminie do 7. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy. Nowe przepisy zaczną obowiązywać od 1 lipca 2019 r., co oznacza, że pierwsza zbiorcza deklaracja za lipiec 2019 r. będzie mogła być złożona w terminie do 7 sierpnia 2019 r.
Jak wynika ze wzoru PCC-4, który został określony w rozporządzeniu ministra finansów z 27 maja 2019 r., deklaracja zbiorcza będzie zawierała:
- okres, za który jest składana (miesiąc, rok);
- miejsce i cel jej złożenia (nazwa i adres organu podatkowego, złożenie deklaracji/korekta);
- dane identyfikacyjne podatnika i jego adres;
- informację o dniach dokonania poszczególnych czynności cywilnoprawnych wraz ze zwięzłym określeniem ich treści i przedmiotu;
- obliczenie należnego podatku z uwzględnieniem właściwej stawki w wysokości 0,5 proc., 1 proc. lub 2 proc.;
- podpis podatnika (pełnomocnika).
Zbiorcza deklaracja obejmuje także załączniki PCC-4/A (Informacja o pozostałych podatnikach) i PCC-4B (Informacja o wysokości podatku należnego poszczególnym gminom).
Złożenie PCC-4 za dany miesiąc będzie wymagać spełnienia określonych przez ustawodawcę warunków, które odnoszą się do liczby i rodzaju transakcji w danym miesiącu, oraz określonego odstępu czasu pomiędzy nimi. Zgodnie z art. 10 ust. 1a ustawy o PCC, aby podatnik był uprawniony do złożenia zbiorczej deklaracji PCC, warunkiem do tego niezbędnym jest dokonanie w danym miesiącu co najmniej trzech czynności cywilnoprawnych obejmujących umowę pożyczki lub umowę sprzedaży rzeczy ruchomych lub praw majątkowych, przy czym ostatnia z tych czynności powinna zostać dokonana przed upływem 14 dni od dnia dokonania pierwszej z nich. Dopiero po spełnieniu tych warunków podatnik ma możliwość jednorazowej zapłaty podatku z tytułu wszystkich umów zawartych w okresie miesiąca. [przykłady 1 i 2] Przy czym Ministerstwo Finansów – wbrew literalnemu brzmieniu przepisu – stoi na stanowisku, że jeśli dokonano więcej niż trzech czynności, to nie może upłynąć więcej niż 14 dni między pierwszą a trzecią czynnością. [ramka]
przykład 1
Spółka osobowa w lipcu nabyła samochody osobowe od czterech prywatnych osób fizycznych. Umowy kupna-sprzedaży zostały zawarte:
• 2 lipca na kwotę 20 000 zł,
• 10 lipca na kwotę 15 000 zł,
• 18 lipca na kwotę 30 000 zł,
• 30 lipca na kwotę 25 000 zł.
Niestety, w tej sytuacji podatnik nie będzie mógł złożyć PCC-4 za lipiec, ponieważ między ostatnią a pierwszą czynnością upłynęło ponad 14 dni. W opisanym przypadku podatnik będzie musiał złożyć odrębne deklaracje PCC-3 (do każdej z dokonanych transakcji).
przykład 2
Firma w lipcu nabyła samochody osobowe od trzech prywatnych osób fizycznych. Umowy kupna – sprzedaży zostały zawarte:
• 15 lipca na kwotę 18 000 zł,
• 23 lipca na kwotę 8 000 zł,
• 26 lipca na kwotę 22 000 zł.
Podatnik za lipiec może złożyć zbiorczą deklarację PCC-4, ponieważ zostały spełnione warunki dotyczące:
• dokonania co najmniej trzech czynności dotyczących umowy sprzedaży rzeczy ruchomych,
• odstępu czasu pomiędzy dokonaniem pierwszej i ostatniej czynności, który nie może przekroczyć 14 dni.
Deklarację zbiorczą za lipiec należy złożyć do 7 sierpnia i w tym terminie opłacić podatek, który z niej wynika.
MF korzystniej interpretuje przepisy
W styczniu br. resort finansów w odpowiedzi na pytanie DGP wyjaśnił, że zasadniczo warunkiem zbiorczego rozliczania PCC przez podatnika będzie zawarcie co najmniej trzech umów pożyczki lub sprzedaży rzeczy ruchomych lub praw majątkowych, przy czym trzecia z nich musi być zawarta w okresie 14 dni od dnia zawarcia pierwszej umowy. Według Ministerstwa Finansów każda następna umowa pożyczki lub sprzedaży zawarta po tym okresie skutkuje rozliczeniem jej według zasad wskazanych w nowym art. 10 ust. 1a. Zgodnie z tym stanowiskiem w przypadku zawarcia na początku miesiąca trzech umów w okresie 14 dni od dnia zawarcia pierwszej z nich, a następnie pod koniec miesiąca kolejnych umów, podatnik jest uprawniony do złożenia jednej zbiorczej deklaracji w sprawie PCC.
Pisaliśmy o tym w artykule „Zbiorcze deklaracje PCC. Resort korzystnie interpretuje przepisy” (DGP nr 7/2019).
Deklaracja zbiorcza nie musi obejmować czynności tego samego rodzaju, tj. tylko umów sprzedaży rzeczy ruchomych lub tylko umów pożyczek. Może ona dotyczyć zarówno umów sprzedaży rzeczy ruchomych, umów sprzedaży praw majątkowych jak i umów pożyczek. Nie może natomiast dotyczyć innych czynności podlegających opodatkowaniu PCC.
Jak wynika z art. 44 ustawy zmieniającej, w stosunku do umów pożyczek i ww. umów sprzedaży, dla których obowiązek podatkowy powstanie przed 1 lipca 2019 r., należy stosować przepisy dotychczasowe, co powoduje brak możliwości złożenia w odniesieniu do tych czynności zbiorczej deklaracji w sprawie PCC. PCC-4 składana za pierwszy okres rozliczeniowy, w którym będą obowiązywać nowe przepisy, może więc dotyczyć wyłącznie transakcji, w stosunku do których obowiązek podatkowy powstanie w lipcu br.
Podstawa prawna
Ustawa z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1150 ze zm.).
Ustawa z 9 listopada 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym (Dz.U. poz. 2244).
Rozporządzenie ministra finansów z 27 maja 2019 r. w sprawie wzoru zbiorczej deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. poz. 1069).
