Jestem początkującym księgowym w gminie. W jaki sposób zaewidencjonować kary umowne potrącone od kontrahentów gminy? Czy zaksięgowanie ich na koncie 720 będzie prawidłowe?
Kara umowna to instytucja prawa cywilnego. Stanowią o niej art. 483 i art. 484 kodeksu cywilnego. Zgodnie z tymi regulacjami w umowie można m.in. zastrzec, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna). Z pewnością wpływy pochodzące z kar umownych należy zaliczyć do przychodów budżetowych gminy. Pozostaje jednak kwestia należytego ujęcia tego przychodu na adekwatnym koncie przychodowym.
W załączniku nr 3 do rozporządzenia ministra rozwoju i finansów z 13 września 2017 r. został określony – plan kont dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych. Zgodnie z nim konto 720 „Przychody z tytułu dochodów budżetowych” służy do ewidencji przychodów z tytułu dochodów budżetowych związanych bezpośrednio z podstawową działalnością jednostki, w szczególności dochodów, do których zalicza się podatki, składki, opłaty, inne dochody budżetu państwa, jednostek samorządu terytorialnego oraz innych jednostek, należne na podstawie odrębnych ustaw lub umów międzynarodowych. Konto 720 nie będzie jednak właściwe do zaewidencjonowania kar umownych należnych gminie. Należy bowiem użyć konta 760 „Pozostałe przychody operacyjne”. Służy ono do ewidencji przychodów niezwiązanych bezpośrednio z podstawową działalnością jednostki, w tym wszelkich innych przychodów niż podlegające ewidencji na kontach: 700, 720, 730, 750. W szczególności na stronie Ma konta 760 ujmuje się:
1) przychody ze sprzedaży materiałów w wartości cen zakupu lub nabycia materiałów;
2) przychody ze sprzedaży środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz środków trwałych w budowie;
3) odpisane przedawnione zobowiązania, otrzymane odszkodowania, kary, nieodpłatnie otrzymane, w tym w drodze darowizny, aktywa umarzane jednorazowo, rzeczowe aktywa obrotowe, przychody o nadzwyczajnej wartości lub które wystąpiły incydentalnie;
4) równowartość odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych otrzymanych nieodpłatnie przez samorządowy zakład budżetowy, a także od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, na sfinansowanie których samorządowy zakład budżetowy otrzymał środki pieniężne, w korespondencji ze stroną Wn konta 800;
5) zmniejszenie stanu produktów w korespondencji ze stroną Wn konta 490.
W końcu roku obrotowego przenosi się pozostałe przychody operacyjne na stronę Ma konta 860, w korespondencji ze stroną Wn konta 760. Na koniec roku konto 760 nie wykazuje salda.
Przychody pochodzące z kar umownych należy więc księgować na koncie 760, a nie 720. Znaczenie tych kont przychodowych ma bowiem inne przeznaczenie.
Podstawa prawna
Rozporządzenie ministra rozwoju i finansów z 13 września 2017 r. w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2017 r. poz. 1911 ze zm.).
Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2018 r. poz. 1025 ze zm.).