Bezpłatne użyczanie rowerów miejskich w ogóle nie podlega VAT. Miasta na tym tracą, bo nie mogą odliczać w całości podatku, który płacą przy zakupie dwuśladów i przy innych wydatkach na miejski system wypożyczalni.
Brak prawa do pełnego odliczenia VAT naliczonego potwierdził dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w najnowszej interpretacji. Z pytaniem zwróciło się do niego miasto, które wprowadziło u siebie system wypożyczalni rowerów publicznych. Zasady wynajmu są następujące: pierwsze 20 minut wynajęcia jest bezpłatne, pierwsza godzina (od 21 do 60 minuty) kosztuje 1 zł brutto, druga godzina (od 61 minuty do 120 minuty) to wydatek rzędu 3,00 zł brutto, trzecia i każda następna rozpoczęta godzina kosztuje 5,00 zł brutto.
Każdy, kto chce po raz pierwszy wypożyczyć rower, musi uiścić opłatę inicjalną w wysokości 20 zł brutto. Potem, chcąc dalej korzystać z systemu wypożyczeń, musi utrzymywać na swoim koncie minimalne saldo w wysokości 10 zł. Musi więc je uzupełniać, aby zawsze można było potrącić z jego konta należność do minimalnej kwoty 10 zł.
Miasto było zdania, że wypożyczanie rowerów jest opodatkowane VAT niezależnie od tego, czy klient płaci za korzystanie z dwuśladu (bo używał go dłużej niż 20 minut), czy jest zwolniony z opłaty (gdy czas wynajmu nie przekroczył 20 minut). Argumentowało, że możliwość korzystania z roweru przez 20 minut bez opłaty nie zmienia zasadniczo charakteru usługi – jest ona odpłatna.
Nie zgodził się z tym dyrektor KIS. Stwierdził, że w takiej sytuacji nie mamy do czynienia z czynnością opodatkowaną, bo gdy rowery są wypożyczane bezpłatnie, to miasto realizuje świadczenie w ramach władztwa publicznego, a nie działalności komercyjnej. Samo miasto – jak podkreślił dyrektor KIS – wskazało, że projekt, mający na celu stworzenie systemu wypożyczalni rowerów publicznych, jest realizowany w ramach zadań własnych w zakresie kultury fizycznej i turystyki. Nieodpłatne użyczenie rowerów nie jest więc w ogóle opodatkowane VAT – stwierdził fiskus.
Taka wykładnia ma swoje dalsze konsekwencje, bo oznacza, że miasto nie może odliczać w całości podatku naliczonego w cenach towarów i usług służących realizacji tego projektu. Zasadą jest bowiem, że podatek ten można odejmować (od podatku należnego) tylko w tej części, w jakiej towary i usługi są wykorzystywane do działalności gospodarczej (opodatkowanej VAT). Jeśli nie da się ustalić, w jakiej proporcji służą one czynnościom opodatkowanym, a w jakiej innym celom, wówczas trzeba stosować odpowiednią proporcję, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy VAT. Szczegóły jej ustalania określił minister finansów w rozporządzeniu z 17 grudnia 2015 r. (Dz.U. poz. 2193).
Miasto musi więc stosować tę proporcję – podsumował fiskus.
Interpretacja indywidualna dyrektora KIS z 9 maja 2019 r., sygn. akt 0113-KDIPT1-1.4012.55.2019.2.MSU