Raportowanie schematów podatkowych nie wydaje się związane z dokonywaniem zgłoszeń celnych oraz ubieganiem się o pozwolenia celne. Obowiązki w zakresie MDR mogą jednak dotyczyć także osób, które dokonują tych czynności.
Regulacje rozdziału 11a działu III ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 800 ze zm.). nie wyłączają konieczności raportowania cła, wskazują jedynie, że kryterium transgranicznego nie uważa się za spełnione, gdy uzgodnienie dotyczy wyłącznie VAT, akcyzy lub ceł. Cła są na mocy tych przepisów potraktowane na równi z VAT i akcyzą. W rezultacie uzgodnienie dotyczące wyłącznie VAT, akcyzy lub cła nie spełnia kryterium transgranicznego. Niemniej jednak, jeżeli inne kryteria niż kryterium transgraniczne są spełnione, uzgodnienie może stanowić schemat krajowy – do raportowania.
Z przepisów wprowadzających obowiązkowe raportowanie schematów podatkowych nie wynika ograniczenie co do rodzajów podatków objętych tymi przepisami. Na podstawie samego brzmienia regulacji można zatem wywodzić, że cła są również objęte MDR (ang. mandatory disclosure rules).
Kontrowersyjne dobrodziejstwo objaśnień
Obowiązki w zakresie MDR są określane nie tylko przez same przepisy, lecz także przez objaśnienia wydane przez Ministerstwo Finansów. Opublikowane przed 31 stycznia 2019 r. objaśnienia podatkowe zatytułowane ,,Informacje o schematach podatkowych (MDR)” (dalej: objaśnienia) wyraźnie wskazują, że cła nie są objęte obowiązkowym raportowaniem schematów podatkowych.
Wyłączenie ceł z ram obowiązków MDR na podstawie samych objaśnień może być sporne co najmniej z następujących względów:
- status prawny objaśnień przygotowanych przez Ministerstwo Finansów jest wątpliwy w kontekście konstytucyjnych źródeł prawa – w przypadku kolizji norm ustawowych z wytycznymi zawartymi w objaśnieniach wiążące pozostają przepisy ustawy, które nie wyłączają ceł z zakresu obowiązków MDR;
- w objaśnieniach zaznaczono, że ich treść może ulec zmianie, w konsekwencji wyłączenie ceł może zostać usunięte lub zmodyfikowane.
Nowelizacja przepisów wprost wyłączająca cło z zakresu MDR uporządkowałaby regulacje w tym zakresie.
Szeroka definicja
Obecnie, korzystając z dobrodziejstwa objaśnień w zakresie wyłączenia ceł z obowiązku raportowania, nie można zapomnieć o roli wspomagającego. Przepisy MDR definiują szeroko zakres pojęcia „wspomagającego”. Może nim być w zasadzie każdy, kto przy zachowaniu staranności ogólnie wymaganej w dokonywanych czynnościach, przy uwzględnieniu zawodowego charakteru działalności, obszaru specjalizacji oraz przedmiotu wykonywanych czynności, podjął się udzielić, bezpośrednio lub za pośrednictwem innych osób, pomocy, wsparcia lub porad dotyczących opracowania, wprowadzenia do obrotu, organizowania, udostępnienia do wdrożenia lub nadzorowania wdrożenia uzgodnienia.
Objaśnienia przewidują, że w ramach przygotowywania i pomocy w przygotowywaniu dokumentacji oraz wniosków o udzielanie pozwoleń/zezwoleń podmiot dokonujący takich czynności powinien ocenić, czy nie spełnia definicji wspomagającego w zakresie uzgodnienia.
Szeroki zakres definicji wspomagającego w kontekście objaśnień kreuje obowiązek dokonywania analizy MDR po stronie podmiotów świadczących usługi doradcze w zakresie prawa celnego i agencji celnych. W ramach przygotowywania i pomocy w sporządzeniu dokumentacji oraz wniosków o udzielenie pozwoleń/zezwoleń w zakresie prawa celnego, które są jednym z wielu elementów większego przedsięwzięcia biznesowego, podmiot świadczący takie usługi powinien ocenić, czy udziela pomocy, wsparcia lub porad dotyczących opracowania, wprowadzenia do obrotu, organizowania, udostępnienia do wdrożenia lub nadzorowania wdrożenia uzgodnienia objętego MDR.
Krótki termin
Pięć dni roboczych – tyle czasu od dnia powzięcia wątpliwości, że uzgodnienie, w odniesieniu do którego jest wspomagającym, może stanowić schemat podatkowy – ma wspomagający na wystąpienie z pismem do promotora lub korzystającego zlecających wykonanie czynności o przekazanie mu pisemnego oświadczenia, że uzgodnienie nie stanowi schematu podatkowego. W ramach tych samych pięciu dni wspomagający obowiązany jest zawiadomić szefa Krajowej Administracji Skarbowej o powzięciu wątpliwości, że uzgodnienie stanowi schemat podatkowy.
Wypełnianie obowiązków MDR z zachowaniem kilkudniowego terminu wymaga świetnego przeszkolenia pracowników oraz wprowadzenia i przestrzegania procedur wewnętrznych. W konsekwencji, mimo wyłączenia ceł z zakresu obowiązków MDR, osoby, które dokonują czynności przewidzianych przepisami celnymi (np. agenci celni), mogą znaleźć się w roli wspomagającego, co oznacza obowiązek wstępnego analizowania świadczonych usług pod kątem MDR oraz wykonania zobowiązań nałożonych przez przepisy regulujące raportowanie schematów podatkowych.