To ostatni moment na odzyskanie części podatku zapłaconego w cenie towarów użytych do budowy lub remontu własnego lokum, przy czym wciąż można się ubiegać o rekompensatę w ramach dwóch reżimów prawnych.
Zwrot VAT na materiały budowlane funkcjonował od 2006 r. i choć przepisy, które go regulowały, zostały uchylone w 2014 r., to do tej pory można było się ubiegać o rekompensatę na zasadzie praw nabytych. Jednocześnie od 2014 r. zaczęły funkcjonować zwroty VAT w ramach programu Mieszkanie dla Młodych. Teraz oba systemy zwrotów – stary i nowy odchodzą do lamusa. Tylko do końca 2018 r. można składać wnioski o zwrot VAT na starych zasadach (w ramach praw nabytych). Przy czym zwroty dotyczą tylko zakupów udokumentowanych fakturami wystawionymi od 1 stycznia 2012 r. do 31 grudnia 2013 r. Wydatki z wcześniejszych lat do zwrotów nie uprawniają.
Z kolei o zwrot VAT w ramach programu MdM będzie można występować jeszcze w przyszłym roku i kolejnych latach, ale obejmuje on tylko wydatki na zakup materiałów budowalnych, które inwestorzy ponieśli do 30 września br. (faktury wystawione po tej dacie do zwrotów nie uprawniają). Należy jednak pamiętać, że wniosek można złożyć tylko raz – w terminie do 31 grudnia roku, w którym dom został oddany do użytkowania.
Przy czym, jak wynika z informacji fiskusa, w ciągu czterech lat obowiązywania MDM do tej pory złożono już 2120 wniosków o zwrot VAT, z czego pozytywnie rozpatrzono 1318. Rocznie zwroty z tego tytułu kosztowały budżet państwa od 3 tys. zł w 2014 r. do prawie 6 mln zł w 2017 r. Dla porównania ze zwrotów VAT na starych zasadach, do momentu uchylenia przepisów, korzystało rocznie średnio prawie pół miliona osób, a zwroty z tego tytułu przekraczały 1 mld zł rocznie.
Rok 2018 jest ostatnim, w którym można składać wnioski o zwrot VAT na materiały budowlane na zasadzie praw nabytych. Wraz z jego upływem zakończy się ostatni etap tzw. starego systemu zwrotów, który od kilku lat jest stopniowo wygaszany.
Z podobnego mechanizmu, choć na innych warunkach, można było korzystać od 2014 r. w ramach programu Mieszkanie dla Młodych (system dopłat do kredytów mieszkaniowych w latach 2014–2018). Realizacja samego MdM zakończyła się wprawdzie na początku tego roku w związku z wyczerpaniem puli środków przeznaczonych na ten cel. Limit nie dotyczył jednak zwrotów VAT, dlatego wnioski można jeszcze składać zarówno w tym roku, jak i kolejnych, ale tylko dla wydatków poniesionych do 30 września br.
Ostatni etap dla praw nabytych
Stare zasady zwrotu wynikają z ustawy z 29 sierpnia 2005 r. o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym (Dz.U. nr 177, poz. 1468 ze zm.). Straciła ona moc 1 stycznia 2014 r., ale z zachowaniem praw nabytych. I tak do końca 2018 r. wnioski o zwrot VAT na tych zasadach mogą jeszcze złożyć osoby, które wydatki ponosiły w latach 2012–2013 i udokumentowały ten fakt fakturami. Zakupy z lat wcześniejszych do zwrotów już nie uprawniają.
Wniosek o zwrot VAT w ramach MdM powinien zawierać:
- dane wnioskodawcy, a w przypadku małżeństw – obojga małżonków (imię, nazwisko, PESEL, adres);
- wskazanie właściwego urzędu skarbowego;
- rodzaj poniesionych wydatków (budowa, rozbudowa, przebudowa);
- rok rozpoczęcia inwestycji;
- wykaz faktur (ich numery) oraz wartość poniesionych wydatków;
- kwotę zwrotu (wyliczoną wg wzoru: wartość VAT x 0,6522);
- określenie sposobu wypłaty;
- podpis wnioskodawcy (w przypadku małżonków – podpisy obojga małżonków);
- oświadczenie o spełnieniu warunku dotyczącego braku własności innej nieruchomości (nie dotyczy rodzin wielodzietnych).
Do wniosku o zwrot wydatków trzeba dołączyć kopie faktur, a także pozwolenia na budowę albo zgłoszenia budowy.
Rekompensatę otrzymać mogą osoby fizyczne, które kupiły towary w związku z budową (rozbudową, nadbudową) domu, a także remontem domu lub mieszkania. Trzeba posiadać tytuł prawny do dysponowania nieruchomością (własność umowa użyczenia, najmu, dzierżawy, inny stosunek zobowiązaniowy, z którego wynika prawo do korzystania z budynku). Wniosek najlepiej złożyć na przeznaczonym do tego celu formularzu (choć nie jest to obowiązkowe). Chodzi o druk VZM-1 dostępny na stronach internetowych Ministerstwa Finansów (www.mf.gov.pl), a także izb administracji skarbowych oraz urzędów skarbowych.
Zwrot wynosi 65,22 proc. kwoty podatku zapłaconego w cenie materiałów budowlanych kupionych ze stawką 23 proc. VAT. Maksymalnie można odzyskać 12,195 proc. kwoty stanowiącej iloczyn 70 mkw. (lub 30 mkw. przy zwrocie remontowym) powierzchni użytkowej i ceny 1 mkw. mieszkania ogłaszanej przez GUS (chodzi o cenę ostatnio ogłoszoną przed kwartałem złożenia wniosku o zwrot wydatków). Limity dla wniosków składanych w IV kwartale br. wynoszą 36 656 zł – dla budowy oraz raz 15 710 zł – dla remontu.
Wniosek w ramach MdM
Z kolei nowy reżim zwrotów wynika z ustawy z 27 września 2013 r. o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi (Dz.U. z 2013 r. poz. 1304; dalej ustawa o MdM). Dotyczy on przedsięwzięć budowlanych realizowanych na podstawie pozwoleń wydanych po 1 stycznia 2014 r. i obejmuje wyłącznie wydatki udokumentowane fakturami wystawionymi w okresie od 1 stycznia 2014 do 30 września 2018 r. To niejedyne ograniczenie.
Z przepisów tych mogą korzystać tylko osoby, które otrzymały pozwolenie na rozpoczęcie inwestycji przed ukończeniem 36. roku życia (w przypadku małżeństw wystarczy, że warunek ten spełni jedna osoba, przy czym limit wiekowy w ogóle nie dotyczy osób wychowujących co najmniej trójkę dzieci). Do zwrotu uprawnia budowa domu jednorodzinnego, a także nadbudowa, rozbudowa lub przebudowa budynku mieszkalnego, w wyniku których powstanie lokal mieszkalny. Chodzi tu o pierwsze własne lokum (odstępstwo od tej zasady przewidziano dla rodzin wielodzietnych). Mechanizm dotyczy tylko domów i mieszkań, których powierzchnia użytkowa nie przekracza – 100 mkw. i 75 mkw. (rodzinom wielodzietnym limity te zwiększono odpowiednio do 110 mkw. i 85 mkw.).
Co ważne – wsparciem nie są objęte wydatki remontowe. Wniosek można złożyć tylko raz, w terminie do 31 grudnia roku, w którym rozpoczyna się użytkowanie wybudowanego domu lub mieszkania.
Także w tym przypadku zwrot wynosi 65,22 proc. kwoty podatku zapłaconego w cenie materiałów budowlanych kupionych ze stawką 23 proc. VAT. Także limit liczy się w ten sam sposób, jak przy starych zwrotach (dla wydatków z pozwoleniem na budowę). Składając wniosek w IV kwartale br., maksymalnie można więc odzyskać 36 656 zł. ©℗
Stanowisko Ministerstwa Finansów
Ministerstwo Finansów nie prowadzi prac mających na celu „przywrócenie” przepisów ustawy z 29 sierpnia 2005 r. o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym. Przepisy tej ustawy zostały uchylone z dniem 1 stycznia 2014 r., a ich ostateczne wygaszenie nastąpi w pierwszym półroczu 2019 r., czyli po rozpatrzeniu wniosków o częściowy zwrot wydatków poniesionych i udokumentowanych fakturą VAT w latach 2012–2013, składanych w ramach praw nabytych do końca 2018 r.
Resort finansów nie prowadzi również prac mających na celu wydłużenie okresu obowiązywania regulacji, które są zawarte w rozdziale 4 ustawy z dnia 27 września 2013 r. o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi.
