Odszkodowania za wadliwe wykonanie usługi transportowej nie mogą być kosztem uzyskania przychodów, niezależnie od winy wykonawcy – orzekł NSA.
Spółka tłumaczyła, że przyczyny opóźnienia w dostawie lub szkód w towarach mogą być różne. Są to m.in.: niekorzystne warunki atmosferyczne, błąd kierowcy, udział osób trzecich. Czasem jednoznaczne ustalenie przyczyny jest niemożliwe.
Spółka podkreśliła, że dochowuje należytej staranności, żeby zapobiegać powstawaniu szkód lub zmniejszyć chociaż poziom szkodowości (szkoli kierowców i stosuje zabezpieczenia pojazdów i ładunków). Gdy jednak szkoda powstanie, to bez względu na przyczynę spółka wypłaca odszkodowanie.
Chciała zaliczać je do kosztów uzyskania przychodów, bo – jak tłumaczyła – szkody w transporcie towarów mają związek z uzyskiwanymi przez spółkę przychodami. Dodała, że jej odpowiedzialność jest oparta na zasadzie ryzyka. To oznacza, że z mocy ustawy (prawo przewozowe, t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1983) ma obowiązek ponoszenia kosztów odszkodowań, niezależnie od stosowanych zasad należytej staranności i od tego, czy ponosi winę w powstaniu szkody czy nie.
Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu uważał, że spółka nie może odliczyć wypłaconego odszkodowania od przychodu, bo tego rodzaju wydatki zostały wyłączone wprost na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT.
Z organem zgodziły się sądy obu instancji. WSA w Poznaniu stwierdził, że skoro spółka sama stwierdziła we wniosku, iż wypłaca odszkodowania w związku z reklamacjami za szkody powstałe w trakcie transportu, to należy uznać, że jej usługi zostały wykonane wadliwie. Inaczej nie byłoby podstaw do reklamacji i wypłaty jakichkolwiek świadczeń. Wypłacenie odszkodowania jest więc konsekwencją uznania roszczenia klienta. Jest to potwierdzenie, że usługa nie została wykonana prawidłowo (niezależnie od przyczyn). Taki wydatek jest więc wyłączony z kosztów podatkowych na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT – orzekł WSA
Wątpliwości co do tego nie miał również Naczelny Sąd Administracyjny. Uzasadniając wyrok, sędzia Paweł Dąbek zwrócił uwagę na to, że wyłączenie dotyczy zarówno odszkodowań ponoszonych za szkody powstałe z winy spółki, jak i gdy takiej winy nie można jej przypisać.

orzecznictwo

Wyrok NSA z 4 października 2018 r., sygn. akt II FSK 2764/16.