Dla mechanizmu podzielonej płatności wystarczy jedno nowe konto w ewidencji

Ponieważ od 1 lipca zacznie obowiązywać split payment w VAT, to do tego czasu trzeba przygotować systemy informatyczne ksiąg rachunkowych. Oznacza to także zmiany w zapisach na kontach.

Dziennik Gazeta Prawna

Zgodnie z ustawą o VAT mechanizm podzielonej płatności polega na tym, że zapłata kwoty odpowiadającej całości lub części kwoty podatku wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek VAT. Natomiast zapłata całości lub części kwoty odpowiadającej wartości sprzedaży netto wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek bankowy albo rozliczana w inny sposób.

Rachunek VAT jest specjalnym rachunkiem, na który mogą trafiać tylko określone wpłaty. W sytuacji, gdy stan środków na rachunku VAT nie wystarczy na zapłatę VAT wskazanego w komunikacie przelewu, to w celu realizacji przelewu bank brakującą różnicę pokryje z rachunku rozliczeniowego nabywcy towarów (usług). W przypadku braku środków na rachunku rozliczeniowym bank nie zrealizuje przelewu.

Sprawdź, co nowego w podatkach. Ważne zmiany już za kilka dni

Wdrożenie mechanizmu podzielonej płatności pociągnęło za sobą także zmiany w ustawie o rachunkowości. Kwota zgromadzona na wyodrębnionym koncie służącym do obsługi split payment będzie wykazywana w dodatkowych informacjach i objaśnieniach do bilansu.

Do realizacji mechanizmu podzielonej płatności ‒ z punktu widzenia zasad rachunkowości ‒ wskazane jest wydzielenie w księgach rachunkowych dodatkowego konta analitycznego „Rachunek VAT” do konta 13 „Rachunek bankowy”. Nie ma natomiast potrzeby wprowadzania innych dodatkowych kont.

Do 1 lipca br. w polityce rachunkowości należy wprowadzić opis tego konta. Trzeba podać, co może go zasilać i obciążać. I tak wydzielony rachunek VAT mogą zasilać:

1) zapłata kwoty VAT wynikającej z wystawionej faktury dokonana przez nabywcę przy użyciu komunikatu przelewu, a także zwrot VAT wynikający z otrzymanej faktury korygującej zmniejszającej dokonany przez sprzedawcę przy użyciu komunikatu przelewu;

2) zapłata VAT wynikająca z rozliczenia wewnątrzwspólnotowego nabycia paliw silnikowych wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy o VAT dokonana przy użyciu komunikatu przelewu – chodzi tu o wpłaty VAT dokonywane na rzecz zarejestrowanego odbiorcy lub podatnika prowadzącego skład podatkowy przez podmiot, na rzecz którego nabycie jest dokonywane;

3) przekazanie środków z innego rachunku VAT posiadacza rachunku VAT prowadzonego w tym samym banku;

4) zwrot podatku wynikający z deklaracji VAT dokonany przez US.

Z kolei obciążać wydzielony rachunek bankowy VAT mogą następujące operacje:

1) zapłata VAT wynikająca z otrzymanej faktury lub zapłata VAT wynikająca z wystawionej faktury korygującej zmniejszającej;

2) zapłata VAT wynikającego z deklaracji VAT, zapłata dodatkowego zobowiązania podatkowego, odsetek za zwłokę od tych zobowiązań, a także realizacja zajęcia na podstawie administracyjnego tytułu wykonawczego dotyczącego egzekucji należności z tytułu VAT;

3) zapłata VAT wynikającego z rozliczenia WNT paliw silnikowych wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy o VAT dokonana przez ich nabywcę na rzecz zarejestrowanego odbiorcy lub podatnika prowadzącego skład podatkowy, przy użyciu komunikatu przelewu;

4) w przypadku otrzymania nienależnego przelewu (za fakturę, której odbiorca przelewu nie jest wystawcą) – zwrot błędnie otrzymanego przelewu;

5) przekazanie środków na rachunek wskazany przez podatnika na podstawie zgody wydanej przez naczelnika urzędu skarbowego.

Ujęcie w księgach rachunkowych zakupu towarów (usług) u nabywcy stosującego mechanizm podzielonej płatności może być następujące:

1) faktura dokumentująca zakup towarów (usług): strona Wn konto 30 „Rozliczenie zakupu” (wartość netto), strona Wn konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne ‒ VAT naliczony” (wartość VAT) oraz strona Ma konto 210 Rozrachunki z dostawcami” (wartość brutto),

2) zapłata za fakturę (zgodnie z komunikatem przelewu): strona Wn konto 21 „Rozrachunki z dostawcami” ‒ wartość brutto oraz strona Ma konto 13-0 „Rachunek bankowy” (kwota netto) i strona Ma konto 13-1 „Rachunek bankowy VAT” (kwota VAT naliczony).

Księgowania dotyczące sprzedaży towarów (usług) mogą być ujęte w księgach rachunkowych następująco:

1) faktura VAT dotycząca sprzedaży towarów: strona Wn konto 20 „Rozrachunki z odbiorcami” (wartość brutto) oraz strona Ma konto 73 „Sprzedaż towarów” (wartość netto) i strona Ma konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne” (VAT należny),

2) wpływ zapłaty na rachunek bankowy: strona Wn konto 13-0 „Rachunek bankowy” (wartość netto) i strona Wn konto 13-1 „Rachunek VAT” (kwota VAT) oraz strona Ma konto 20 „Rozrachunki z odbiorcami” (kwota brutto).

Wpłatę podatku zgodnie z deklaracją VAT-7 (nadwyżka podatku należnego nad naliczonym) do urzędu skarbowego księguje się następująco: strona Wn konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne” oraz strona Ma konto 13-1 „Rachunek VAT”.

W sytuacji gdy stan środków pieniężnych na rachunku bankowym VAT będzie niewystarczający w celu realizacji przelewu bank pokryje różnicę z rachunku bieżącego jednostki. W przypadku braku środków na rachunku bieżącym przelew podatku VAT nie zostanie zrealizowany.

Środki pieniężne z rachunku VAT mogą zostać przelane na rachunek wskazany przez podatnika. Możliwość taka jest uzależniona od zgody naczelnika US. W ciągu 60 dni naczelnik US wydaje postanowienie w zakresie możliwości przelania środków z rachunku VAT na rachunek wskazany we wniosku. Decyzja odmowna może być spowodowana zaległościami podatkowymi podatnika w podatku VAT lub istnieniem uzasadnionej obawy powstania zaległości podatkowej lub nałożenia dodatkowego zobowiązania podatkowego. W przypadku zgody na przelew środków z rachunku VAT na rachunek wskazany przez podatnika informacja taka jest przekazywana przez US bezpośrednio do banku prowadzącego rachunek VAT.

Ponieważ środkami pieniężnymi z rachunku dedykowanego podatnik nie będzie mógł swobodnie dysponować, to w informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego wskazane byłoby poinformowanie o wartości środków pieniężnych zgromadzonych na tym rachunku.

przykład

Komunikat przelewu

Nabywca ujmuje fakturę za zakup materiałów:

a) kwota brutto 246 zł strona Ma konto 21 „Rozrachunki z dostawcami”,

b) kwota netto 200 zł strona Wn konto 30 „Rozliczenie zakupów”,

c) kwota VAT 46 zł strona Wn konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne”.

Następnie dokonuje przelewu za fakturę (zakup materiałów) zgodnie z poniższym komunikatem przelewu:

‒ opłacana kwota VAT: 46 zł

‒ opłacana kwota brutto: 246 zł

‒ numer faktury: FV nr 18/2018

‒ NIP wystawcy faktury: 1231231212.

Założenie I

Na rachunku bieżącym nabywcy znajduje się 1000 zł, na rachunku VAT 450 zł.

Dziennik Gazeta Prawna

Na podstawie komunikatu przelewu bank nabywcy:

1) przelewa kwotę brutto do sprzedawcy 246 zł;

2) przelewa kwotę VAT 46 zł z rachunku VAT nabywcy na rachunek bieżący nabywcy.

Założenie II

Na rachunku bieżącym nabywcy znajduje się 1000 zł, na rachunku VAT nie ma środków.

Dziennik Gazeta Prawna

1) Na podstawie komunikatu przelewu bank przelewa kwotę brutto 246 zł na rachunek sprzedawcy.

Założenie III

Na rachunku bieżącym nabywcy znajduje się 1000 zł, na rachunku VAT 40 zł.

Dziennik Gazeta Prawna

Na podstawie komunikatu przelewu bank nabywcy:

1) przelewa kwotę brutto 246 zł z rachunku bieżącego na rachunek sprzedawcy;

2) przelewa z rachunku VAT kwotę, jaka się na nim znajduje ‒ 40 zł, na rachunek bieżący.

Wspólne dla założeń I, II, III
Bank sprzedawcy po otrzymaniu kwoty brutto 246 zł na rachunek bieżący (a), przeleje kwotę VAT wynikającą z komunikatu przelewu 46 zł na rachunek VAT sprzedawcy (b). Na jego rachunku bieżącym zostanie kwota netto 200 zł.

Podstawa prawna

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 395 ze zm.).

Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2017 poz. 1221 ze zm.).

Więcej na ten temat przeczytasz w publikacji "Split payment - podzielona płatność">>>