Orzecznictwo NSA w tych sprawach jest od wielu lat rozbieżne. Są wyroki niekorzystne dla podatników (np. sygn. akt II FSK 2860/12), oraz takie, które potwierdzają prawo do zwolnienia (np. sygn. akt II FSK 469/17, II FSK 284/17, II FSK 719/12, II FSK 1076/11). Żaden ze składów NSA nie zdecydował się do tej pory skierować pytania pod uchwałę.
Chodzi o zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 28 ustawy o PIT. Przepis ten zwalnia z podatku przychody ze sprzedaży całości lub części nieruchomości wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, pod warunkiem że grunty nie utracą charakteru rolnego. Chodzi o sprzedaż przed upływem 5 lat od nabycia, bo po upływie tego okresu przychód w ogóle nie powstaje (art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT).
Sprawa rozpatrzona przez NSA dotyczyła podatniczki, która w 2014 r. nabyła 1/3 udziału w nieruchomości rolnej. Rok później postanowiła odsprzedać go dzierżawcy, który prowadził na tych gruntach działalność rolniczą i miał już 2/3 udziału w tej nieruchomości. Jej przeznaczenie (rolne) miało się nie zmienić. Kobieta uważała, że jej przychód ze sprzedaży będzie zwolniony z PIT. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu stwierdził jednak, że zwolnienia nie będzie, bo udział w nieruchomości to nie jej część.
Tak samo orzekł WSA we Wrocławiu. Stwierdził, że skoro ustawodawca wymienia w przepisie jedynie sprzedaż nieruchomości lub jej części, to nie można uznać, że zwolnienie obejmuje również przychód ze sprzedaży udziału we współwłasności. W przeciwnym razie sąd naprawiałby przeoczenie ustawodawcy.
Podatniczka przegrała też w NSA. Sędzia Bogusław Wolas wyjaśnił, że zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 28 ma węższy zakres niż art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT. Zwolniona jest tylko sprzedaż całości lub części nieruchomości rolnej, a nie udziału w niej.
Wyrok NSA z 17 kwietnia 2018 r., sygn. akt II FSK 917/16.