Subskrybuj nas na Youtube
Istota dowodu z przesłuchania świadka w trakcie postępowania dowodowego
Zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej jako dowód trzeba dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Jednocześnie dowodami w postępowaniu podatkowym mogą być m.in. zeznania świadków. W charakterze świadków najczęściej wzywani są kontrahenci podatnika lub jego pracownicy, a w przypadku osób fizycznych również członkowie rodziny bądź sąsiedzi, którzy mogą posiadać informacje istotne dla sprawy.
Pamiętać trzeba, że strona postępowania ma prawo składać wnioski dowodowe, np. o przesłuchanie świadka, który jej zdaniem będzie w stanie przybliżyć organowi podatkowemu stan faktyczny danej sprawy. Istotne jest przy tym, że na gruncie Ordynacji podatkowej nie ma hierarchii dowodów, zatem dowód z przesłuchania świadka ma taki sam walor dla ustalenia stanu faktycznego jak dowód z dokumentu czy opinii biegłego.
Często jest tak, że nawet dokumenty potwierdzające fakty (faktury, dokumenty CMR, WZ, wyciągi bankowe) nie są wystarczające do udowodnienia danej okoliczności, dlatego nieraz warto powołać świadka dla wzmocnienia dowodów z dokumentów. Świadek zeznający według swojej najlepszej wiedzy – jako dowód osobowy – może bezpośrednio przekonać organ o racji podatnika.
Rola strony i jej pełnomocnika w trakcie przesłuchania świadka
Podatnik oraz jego pełnomocnik, jeżeli został ustanowiony, mają prawo brać udział w czynności przesłuchania świadka – nie tylko w celu pozyskania wiadomości o tym, co świadek ma do powiedzenia w sprawie, ale również by skorzystać z możliwości zadawania pytań oraz zgłaszania uwag i zastrzeżeń. Dzięki tym uprawnieniom strona i jej pełnomocnik, który z reguły lepiej zna przepisy proceduralne, mogą mieć wpływ na sposób prowadzenia przesłuchania. Przykładowo, odpowiednio zadane pytania niejednokrotnie potrafią wpłynąć nie tylko na same zeznania, ale również na wynik sprawy. Często zdarza się, że świadek czegoś nie pamięta, gdyż od danego zdarzenia minęło już dużo czasu. W takiej sytuacji odpowiednio, zgodnie z przepisami zadane pytanie może ułatwić mu przypomnienie sobie o danej sytuacji, która rzeczywiście miała miejsce, czego potwierdzenie jest istotne dla strony postępowania. Rola pełnomocnika nie sprowadza się jednak wyłącznie do zadawania świadkowi pytań.
Przepisy proceduralne a sposób prowadzenia przesłuchania
Doświadczenie pokazuje, że niejednokrotnie osoby prowadzące przesłuchanie świadka nie tylko nadużywają swoich uprawnień, ale również nie zapisują w protokole przesłuchania istotnych kwestii, zwłaszcza korzystnych dla podatnika. Dlatego też ważne jest, by strona i jej pełnomocnik uczestniczyli we wspomnianej czynności i „patrzyli na ręce” osoby przesłuchującej. Do protokołu można bowiem składać zastrzeżenia, a także upominać przesłuchującego, jeśli nie zapisze całej wypowiedzi świadka. Taki protokół w całości stanowi wszak dowód w sprawie podatkowej. A organy podatkowe w praktyce często zawierają w swoich decyzjach te fragmenty zeznań, które ich zdaniem potwierdzają stanowisko organu. Jeżeli więc zabraknie w takim protokole istotnej informacji przemawiającej na korzyść strony, podatnik zostanie pozbawiony możliwości powołania się na nią w swoich pismach (np. w wypowiedzeniu się w sprawie zebranego materiału dowodowego czy w odwołaniu od decyzji wymiarowej).
Istota pełnomocnika strony postępowania podatkowego
Zarówno strona postępowania, jak i świadek mogą nie zdawać sobie sprawy z uchybień osoby przesłuchującej. Z kolei stres – powodowany nie tylko samym faktem przesłuchiwania, ale również powtarzającymi się pytaniami czy zachowaniem przesłuchującego – nie wpływa pozytywnie na rzetelność wypowiedzi. W takiej sytuacji istotna jest rola pełnomocnika, który może dać poczucie bezpieczeństwa, a w razie ewentualnych błędów czy zamierzonych działań niezgodnych z przepisami procedury – odpowiednio zareagować (np. złożyć stosowne zastrzeżenie do protokołu). Aby zatem skutecznie bronić swych praw w postępowaniu podatkowym, warto skorzystać z pomocy profesjonalisty.
Błędy proceduralne dotyczą nie tylko przesłuchania świadka, ale również szeregu innych czynności organów podatkowych. O randze tych uchybień również trzeba pamiętać.