Żaden przepis ordynacji podatkowej nie nakazuje zadawania świadkowi pytania o to, czy był karany za fałszywe zeznania – wyjaśnił Paweł Cybulski, zastępca szefa Krajowej Administracji Skarbowej.
W odpowiedzi na interpelację poselską zapowiedział, że do organów podatkowych zostanie skierowane w tej sprawie pismo.
Na problem wskazaliśmy jako pierwsi w artykule „Fiskus przesłuchuje niezgodnie z prawem” (nr 183/2018). Pisaliśmy, że świadkowie przesłuchiwani w urzędach skarbowych są pytani o karalność za składanie fałszywych zeznań.
Podkreśliliśmy, że często dzieje się to w obecności osób trzecich – podatnika, lub jego pełnomocnika, którzy mają prawo brać udział w przesłuchaniach. Jest to niezgodne z unijnym rozporządzeniem o ochronie danych osobowych (RODO). Na dodatek istnieje zagrożenie, że informacja zostanie upubliczniona.
Mówiła o tym na łamach DGP Monika Krasińska, dyrektor zespołu ds. sektora publicznego w Urzędzie Ochrony Danych Osobowych. Podkreśliła, że dane nie mogą być pozyskiwane w obecności osób nieupoważnionych, a urzędnicy Krajowej Administracji Skarbowej powinni sięgnąć do Krajowego Rejestru Karnego, zamiast bezpośrednio pytać świadka.
W odpowiedzi na poselską interpelację wiceminister Cybulski potwierdził, że informacje o karalności za składanie fałszywych zeznań są danymi wrażliwymi, przez co wymagają szczególnych standardów ochrony. Przyznał, że z przepisów ordynacji podatkowej nie wynika uprawnienie do zadawania takiego pytania świadkom.
– Artykuł 196 ordynacji zobowiązuje organ pouczyć świadka – przed odebraniem zeznania – o prawie odmowy zeznań i odpowiedzi na pytania oraz uprzedzić go o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania – wyjaśnił wiceminister.
Podkreślił, że inaczej jest w postępowaniu karnym i karnym skarbowym, bo tu istnieje wyraźna podstawa prawna – art. 191 par. 1 kodeksu postępowania karnego.
Wiceminister podkreślił również, że osoby skazane za fałszywe zeznania mogą występować w charakterze świadków. Wprawdzie karalność może wpływać na wiarygodność ich zeznań, jednak zeznania powinny być oceniane w kontekście całego materiału dowodowego – podkreślił.
To samo mówiła w rozmowie z DGP dyrektor Krasińska („Skarbówka może sprawdzać w rejestrze, ale nie może pytać wprost, DGP nr 183/2018).
Po ukazaniu się naszych artykułów, nasi czytelnicy – doradcy podatkowi poinformowali nas, że urzędnicy zaczęli wypraszać ich z sali, gdy chcą spytać świadka o karalność za składanie fałszywych zeznań.
Po artykule DGP urzędnicy zaczęli wypraszać pełnomocników z sali, zanim spytają świadka o karalność
Odpowiedźna interpelację poselską z 24 października 2018 r., nr DPP10.054.8.2018