O tym, co może być kosztem podatkowym, a co nie, można by napisać grubą książkę. Podatnicy cały czas toczą o to boje z fiskusem, bo wyższe koszty oznaczają niższy dochód, a tym samym mniejszy podatek. W spory wchodzą nie tylko przedsiębiorcy, lecz także osoby niemające firm, które chcą np. rozliczyć koszty przy sprzedaży nieruchomości przed upływem pięciu lat od nabycia.
Jaki wydatek może być kosztem? Trzy podstawowe zasady
Wydatek musi być:
● poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia ich źródła (niektóre wydatki ustawodawca z góry wykluczył z kosztów)
● prawidłowo udokumentowany
● zapłacony za pośrednictwem rachunku bankowego – w przypadku transakcji powyżej 15 tys. zł pomiędzy przedsiębiorcami
PRZEDSIĘBIORCY
Nie liczy się cena kancelarii, tylko urzędowe stawki prawników
(wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 14 września 2017 r., sygn. akt II FSK 2034/15)
● Stan sprawy:
Firma ma klientów, którzy nie spłacają kredytów. Chce je ująć w kosztach podatkowych. Żeby móc to zrobić, musi wykazać w protokole nieściągalności, że przewidywane koszty związane z dochodzeniem należności będą równe lub wyższe od tej należności. Uważa, że przy obliczeniach wolno jej ująć rynkowe wynagrodzenie prawników, którzy zajęliby się ewentualnym dochodzeniem należności.
● Stanowisko sądu:
Przy kalkulacji kosztów nie bierze się pod uwagę rynkowego wynagrodzenia kancelarii, tylko wysokość stawek wynikających z rozporządzenia ministra sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. poz. 1800).
Kurs językowy może być kosztem, ale nauka salsy już nie
(wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 5 września 2017 r., sygn. akt II FSK 2194/15)
● Stan sprawy:
Ginekolog pojechał na specjalistyczny kurs językowy na Kubie. Przez większość czasu zwiedzał, a języka uczył się rzekomo dwie godziny dziennie. W kosztach swojej działalności ujął całą kwotę za wycieczkę.
● Stanowisko sądu:
Wydatki na turystykę nie są kosztem działalności gospodarczej.
Kary za spóźnienie budżet nie finansuje
(wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 9 sierpnia 2017 r., sygn. akt II FSK 1860/15)
● Stan sprawy:
Firma spóźniła się z zakończeniem remontu drogi, za co odbiorca obciążył ją karą umowną, którą chciała ująć w kosztach. Podkreślała, że przepisy nie wyłączają takich kar z kosztów.
● Stanowisko sądu:
Kara za opóźnienie w ogóle nie jest kosztem podatkowym, bo jest tylko pośrednio związana z przychodem.
Sauna dla pracownika jest kosztem pracodawcy
(interpretacja dyrektora KIS z 4 sierpnia 2017 r., nr 0114-KDIP3-1.4011.208.2017.1.AM)
● Stan sprawy:
Firma zatrudniająca informatyków zamierza zainstalować w siedzibie firmy saunę, z której będą oni mogli korzystać w każdej chwili. Podkreśla, że informatycy są narażeni na choroby układu krążenia, wady postawy i wzroku oraz przewlekły stres, a sauna obniża to ryzyko.
● Stanowisko fiskusa:
Wydatki na urządzenie i wyposażenie sauny są kosztem podatkowym firmy.
Maski antysmogowe, oczyszczacze powietrza – jeśli w domu, a nie w pracy, to poza kosztami
(interpretacja dyrektora KIS z 19 czerwca 2017 r., nr 0114-KDIP3-1.4011.110.2017.1.AM)
● Stan sprawy:
Pracodawca chce wyposażyć pracowników w maski antysmogowe, filtry i oczyszczacze powietrza. Wydatki na ten cel zamierza ująć w kosztach.
● Stanowisko fiskusa:
Jeśli pracownicy korzystają z tych urządzeń w domu, a nie w pracy, to firma nie ma co liczyć na koszty.
Kradzież z firmowego konta jest kosztem, ale nie od razu
(interpretacja dyrektora KIS z 11 maja 2017 r., nr 0111-KDIB1-2.4010.13.2017.1.AW)
● Stan sprawy:
Wynagrodzenie należne firmie za sprawą hakera trafiło na konto bankowe oszusta. Firma chce ująć stratę w kosztach.
● Stanowisko fiskusa:
Ukradzione pieniądze mogą być kosztem, ale nie w dacie zgłoszenia zdarzenia, tylko dopiero wtedy, gdy prokurator umorzy postępowanie.
Występy artystyczne i obecność osób towarzyszących poza kosztami
(wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 28 marca 2017 r., sygn. akt II FSK 536/15)
● Stan sprawy:
Firma wprowadza na rynek nowy produkt i organizuje jego premierę. Na spotkania biznesowe zaprasza nie tylko kontrahentów, ale i członków ich rodzin. Uświetniają je występy artystów.
● Stanowisko sądu:
Wydatki na uczestnictwo w spotkaniach osób trzecich – niezainteresowanych nabyciem produktu oraz występy artystów, którzy pojawiają się na spotkaniach nie po to, by reklamować produkt, lecz by uświetniać wydarzenie, nie są kosztem podatkowym.
Zapłata na podstawie wyroku sądu, a nie faktury nie jest kosztem
(wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 3 lutego 2017 r., sygn. akt II FSK 4113/14)
● Stan sprawy:
Firma – inwestor – zleciła remont oddziału. Część prac wykonał podwykonawca, który nie otrzymał zapłaty od wykonawcy. Sąd kazał zapłacić inwestorowi (firmie), która chciała to ująć w kosztach, twierdząc, że wyrok sądu jest wystarczającym dowodem na to, iż wydatek został poniesiony.
● Stanowisko sądu:
Zapłata należności za podwykonawcę nie może zostać odliczona, bo faktura za usługę nie została wystawiona na inwestora, tylko na wykonawcę.
Naprawa za poprzednika, i to po gwarancji, może być podatkowym kosztem
(wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 31 stycznia 2017 r., sygn. akt II FSK 3994/14)
● Stan sprawy:
Spółka kontynuuje działalność po innej firmie. Sprzedaje maszyny rolnicze. Sprzęt jest drogi i używany sezonowo. Spółka reperuje maszyny sprzedane przez jej poprzednika, i to nawet po upływie okresu gwarancji. Wydatki na naprawy chce zaliczać do kosztów.
● Stanowisko sądu:
Wydatki na naprawy pogwarancyjne maszyn sprzedanych przez poprzednika mają związek z zabezpieczeniem źródła przychodu, są więc kosztem podatkowym.
Wydatki na bankiet mogą być kosztem. Warunek? Nie może to być najważniejszy element imprezy
(wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 12 stycznia 2017 r., sygn. akt II FSK 3728/14)
● Stan sprawy:
Firma sprzedaje mało popularne produkty, w związku z tym ma ograniczone grono odbiorców. Chcąc zwiększyć zainteresowanie, organizuje 3-dniową konferencję, której towarzyszy bankiet na 130 osób.
● Stanowisko sądu:
Jeśli konferencja zawiera elementy reklamy (np. wykłady) i reprezentacji (np. bankiet), to należy badać, który z nich jest dominujący i na tej podstawie decydować o ujęciu w kosztach całej imprezy.
Zapłata na podstawie dokumentu, na którym widnieją dane firmantów, nie może stanowić kosztu
(wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 4 października 2016 r., sygn. akt II FSK 2344/14)
● Stan sprawy:
Przedsiębiorca faktycznie kupił towary i za nie zapłacił. Okazało się jednak, że na wystawionej mu fakturze widniały dane firmy, która w ogóle nie prowadziła działalności gospodarczej, a jedynie firmowała cudzą. Podatnik uważał, że warunkiem odliczenia w podatku dochodowym jest faktyczne nabycie (towaru lub usługi) i wykorzystywanie do osiągania przychodu, a warunki formalne, tj. prawidłowa faktura, mogą mieć znaczenie jedynie dla odliczenia VAT.
● Stanowisko sądu:
Skoro wskazany na fakturze dostawca nie sprzedał towaru lub usługi, to organy słusznie odmówiły podatnikowi prawa do ujęcia wydatku w kosztach podatkowych.
OSOBY FIZYCZNE
Na denominacji złotego fiskus nie zarobi
(wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 19 września 2017 r., sygn. akt II FSK 1803/17)
● Stan sprawy:
Kobieta nabyła lokatorskie prawo do lokalu w latach 80., jeszcze przed denominacją złotego. Poniosła wówczas wydatki na wkład mieszkaniowy. Mieszkanie sprzedała niedawno, zaraz po przekształceniu prawa lokatorskiego w prawo własności, od którego liczy się pięć lat na nabycie. Fiskus chciał, aby od ceny mieszkania odliczyła zaledwie 9,5 zł (na tyle przeliczył wydatek na wkład po denominacji).
● Stanowisko sądu:
Kosztem podatkowym są wartości wprowadzone do ksiąg rachunkowych spółdzielni mieszkaniowych, a nie kwoty po denominacji.
Wypłacone zachowki nie zmniejszą przychodu ze zbycia mieszkania
(wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 13 czerwca 2017 r., sygn. akt II FSK 1401/15)
● Stan sprawy:
Córka odziedziczyła mieszkanie po matce, a rodzina wniosła pozwy o zachowki. Kobieta zapłaciła im 100 tys. zł. Żeby zdobyć pieniądze, sprzedała odziedziczone mieszkanie. Otrzymaną za mieszkanie cenę chciała obniżyć o równowartość wypłaconych zachowków.
Stanowisko sądu:
Wypłata zachowków nie pomniejszy przychodu ze sprzedaży nieruchomości, bo nie jest ani kosztem odpłatnego zbycia, ani kosztem nabycia.
Wydatków na poświadczenie podpisu emeryt nie zaliczy do kosztów
(wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 9 marca 2017 r., sygn. akt III SA/A 988/16, prawomocny)
● Stan sprawy:
Fiskus wezwał polskiego emeryta mieszkającego w Norwegii do złożenia druku „Poświadczenia życia i zamieszkania emeryta lub rencisty” wraz z poświadczonym podpisem. Bez tego emerytura zostałaby wstrzymana. Emeryt chciał pomniejszyć o wydatki na poświadczenie podpisu przychód z emerytury, i dzięki temu zapłacić niższy PIT.
● Stanowisko sądu:
Wydatek na poświadczenie podpisu nie ma bezpośredniego związku z utrzymaniem źródła przychodu, jakim jest emerytura, bo nie wpływa na ten przychód ani na jego wysokość.
