Chodziło o spółkę akcyjną, która pożycza pieniądze podmiotom powiązanym. Zdecydowała, że usługi finansowe w tym zakresie będą objęte VAT. W tym celu złożyła do urzędu skarbowego odpowiednie zawiadomienie o wyborze opodatkowania (art. 43 ust. 22 ustawy o VAT).

Warunki pożyczek

Spółka rozważała wdrożenie nowego typu umów pożyczek. Planowała, że będą one zawierane na dłużej niż rok. Pożyczka będzie uruchomiana w jednej lub kilku transzach. Odsetki umowne będą naliczane od niespłaconej części kapitału za każdy dzień od dnia wypłaty pożyczki do dnia jej spłaty. Wysokość odsetek należnych będzie ustalana każdorazowo na moment ich spłaty na podstawie określonego indywidualnie w każdej umowie oprocentowania (w skali roku).

Każda umowa miała zawierać graniczny termin spłaty całości części kapitałowej, przewidując płatność wszystkich naliczonych odsetek na dzień spłaty kapitału. Ponadto pożyczka mogłaby być spłacona przed terminem – w całości lub w części. Wówczas kwota spłaty byłaby zaliczana wyłącznie na poczet spłaty kapitału.

Kiedy obowiązek podatkowy

Wątpliwości spółki dotyczyły momentu powstania obowiązku podatkowego w VAT od wynagrodzenia w postaci odsetek. Spółka uważała, że pożyczka to usługa jednorazowa, ponieważ kapitał zostaje udostępniony w określonym momencie, a nie w dłuższym horyzoncie czasowym, jak np. przy dostawach prądu czy internetu. Dlatego była zdania, że obowiązek podatkowy powstanie w momencie zapłaty odsetek. Wcześniej - jak tłumaczyła - nie wiadomo, jaka będzie ich wysokość.

To usługa ciągła

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał jednak, że skoro pożyczki będą udzielane na dłużej niż rok, to będą usługami świadczonymi w sposób ciągły. Tego rodzaju usługi uznaje się za wykonane z upływem każdego roku podatkowego, aż do momentu zakończenia ich świadczenia – wyjaśnił w interpretacji z 11 czerwca 2025 r. (sygn. 0111-KDIB3-1.4012.382.2025.1.IK).

Kiedy mamy usługę ciągłą

Interpretację tę uchylił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku. Uzasadniając wyrok, sędzia Elżbieta Rischka wskazała na wypracowane w sądowym orzecznictwie przesłanki dotyczące świadczenia usług ciągłych. - Ze świadczeniem ciągłym mamy do czynienia wtedy, gdy usługodawca realizuje usługę w taki sposób, że nie jest możliwe wyodrębnienie poszczególnych czynności pod kątem ich rozpoczęcia i zakończenia (np. usługi dostaw energii elektrycznej, cieplnej). Ponadto usługi są ciągłe, gdy transakcja obejmuje świadczenia cykliczne, które - choć możliwe do wyodrębnienia - są powtarzalne z właściwą częstotliwością w ramach ustalonej i długotrwałej współpracy – wyjaśniła sędzia Rischka.

Pożyczka to co innego

Sędzia zwróciła uwagę na to, że usługa pożyczki nie jest transakcją, która obejmowałaby czynności, w których nie jest możliwe wyodrębnienie ich rozpoczęcia czy zakończenia. - Wykonanie tej umowy polega na konkretnej czynności udostępnienia kapitału, które może być jednorazowe albo może być wypłatą w transzach - w zależności od tego, jak umowa te kwestie rozstrzyga. To nie są świadczenia cykliczne, powtarzające się – tłumaczyła sędzia Rischka.

Dodała, że nawet jeżeli kapitał będzie udostępniany w kilku transzach, to intencją spółki nie jest udostępnienie go w ramach świadczeń cząstkowych, okresowych czy powtarzalnych. Wyrok jest nieprawomocny.

Wyrok WSA w Gdańsku z 8 października 2025 r., sygn. akt I SA/Gd 596/25

Autor jest doradcą podatkowym