Subskrybuj nas na Youtube
Do 28 lipca można przesyłać do Ministerstwa Finansów propozycje w sprawie należytej staranności w VAT. Na tej podstawie resort wyda objaśnienia podatkowe.
/>
/>
Chce w nich wskazać dobre praktyki przedsiębiorców w weryfikowaniu kontrahentów dla celów odliczania VAT. Swoje uwagi i propozycje mogą zgłaszać nie tylko branżowe organizacje i stowarzyszenia, ale każdy, kto ma pojęcie o funkcjonowaniu systemu VAT.
Podstawą konsultacji jest wydane w maju po raz pierwszy przez ministra rozwoju i finansów zarządzenie w tej sprawie. Wynika z niego, że zanim interpretacje ogólne i urzędowe objaśnienia ujrzą światło dzienne, ich treść będzie mogła być przedyskutowana z organizacjami gospodarczymi i społecznymi oraz innymi instytucjami. Konsultacje mają też podnieść jakość wydawanych interpretacji indywidualnych i zmniejszyć ich liczbę.
Zaczną od VAT
Wydanie wytycznych w sprawie należytej staranności w VAT wielokrotnie postulował Związek Importerów i Producentów Sprzętu Elektrycznego i Elektronicznego Branży RTV i IT – ZIPSEE „Cyfrowa Polska”. Jego prezes Michał Kanownik liczy na to, że objaśnienia będą chroniły uczciwych przedsiębiorców przed nieświadomym uczestnictwem w karuzeli VAT. Z drugiej strony będą wskazówką dla urzędników, czego mają wymagać od podatników.
– Dziś urzędnicy podchodzą do tego zbyt uznaniowo – twierdzi Kanownik.
Podkreśla, że wytyczne muszą być precyzyjnie określone i zawierać prawie zamknięty katalog czynności, które powinien przeprowadzić podatnik.
Sformalizowane zasady
Zasadniczo – jak wynika z zarządzenia – konsultacje nie są obligatoryjne. Mają być one przeprowadzane z zainteresowanymi podmiotami, czyli organizacjami gospodarczymi, społecznymi, instytucjami, a także „innymi podmiotami dysponującymi odpowiednią wiedzą lub dorobkiem w zakresie konsultowanego zagadnienia”.
Ministerstwo skorzysta z konsultacji głównie w sprawach złożonych i pilnych, gdy będzie potrzebowało dodatkowej wiedzy i opinii zainteresowanych.
Procedura ma być sformalizowana. Resort sporządzi zawiadomienie, w którym poinformuje o tym, co chce przekonsultować, do kiedy oraz w jaki sposób mają być zgłaszane uwagi i opinie.
Zawiadomienie będzie kierowane do wybranych podmiotów albo zamieszczane na stronie MF (w zakładce „Konsultacje podatkowe”).
Po terminie zgłaszania stanowisk resort będzie mógł poprosić wybrane organizacje o dodatkowe wyjaśnienia albo zaprosić do udziału w spotkaniu konsultacyjnym.
Po zakończeniu konsultacji będzie sporządzane zestawienie najważniejszych uwag.
Nowa jakość
Zrzeszenia przedsiębiorców chwalą nowe rozwiązanie.
– Organizacje wielokrotnie postulowały, żeby konsultacje były przeprowadzane nie tylko w procesie tworzenia, ale i interpretowania prawa – podkreśla Andrzej Nikończyk, doradca podatkowy i przewodniczący Rady Podatkowej Konfederacji Lewiatan. Przyznaje, że wprawdzie takie konsultacje nie będą wiążące, ale będzie można zasygnalizować wątpliwości, zanim jeszcze zostaną wydane interpretacje lub objaśnienia.
– Dziś jesteśmy nimi nierzadko zaskakiwani – mówi ekspert. Dodaje, że zgłaszane uwagi są często potem uznawane za słuszne bądź to przez samego ministra finansów, bądź przez sądy.
Jego zdaniem dzięki konsultacjom będzie można ograniczyć liczbę wydawanych interpretacji indywidualnych, a ich jakość powinna się polepszyć.
Budowlanka i fast foody
Podobnie z urzędowymi objaśnieniami. Według Andrzeja Nikończyka konsultacje przydałyby się już przed wydaniem pierwszych objaśnień dotyczących odwrotnego obciążenia przy usługach budowlanych. – Po ich opublikowaniu w niektórych kwestiach pojawiło się więcej wątpliwości, niż było ich na podstawie samych przepisów – zwraca uwagę ekspert.
Jako przykład podaje problemy dotyczące rozliczeń w konsorcjach. Jego zdaniem można byłoby ich uniknąć, gdyby minister w objaśnieniach odniósł się do przykładów umów funkcjonujących w praktyce, a nie tylko ogólnie.
Również Jakub Bińkowski, sekretarz departamentu prawa i legislacji Związku Przedsiębiorców i Pracodawców, uważa, że to krok w dobrym kierunku.
– Dotychczas interpretacje ogólne generowały często więcej problemów niż korzyści – mówi. Za przykład podaje stanowisko ministra finansów w sprawie stawki VAT na fast foody. Zgodnie z nim gotowe posiłki przeznaczone do bezpośredniej konsumpcji, sprzedawane przez placówki gastronomiczne, powinny być opodatkowane stawką 8 proc., a nie 5 proc. VAT.
– MF nie przemyślało do końca konsekwencji tej interpretacji. Po jej opublikowaniu wielu drobnych przedsiębiorców znalazło się w trudnej sytuacji – przypomina ekspert.
Należyta staranność w VAT
Przykładowe czynności, jakie może podjąć nabywca w celu zachowania należytej staranności, na podstawie dotychczasowego orzecznictwa NSA:
● uzyskanie dokumentów rejestracyjnych (odpisów z KRS) kontrahentów (sygn. akt I FSK 1679/16),
● uzyskanie od kontrahenta kopii deklaracji podatkowych (sygn. akt I FSK 1679/16),
● płatność na rachunek bankowy (sygn. akt I FSK 818/15),
● pozyskania informacji o statusie podatnika na podstawie art. 96 ust. 13 ustawy o VAT (sygn. akt I FSK 381/15),
● zweryfikowanie źródła dostaw towarów (sygn. akt I FSK 960/15),
● sprawdzenie miejsca, gdzie ma siedzibę kontrahent (sygn. akt I FSK 1658/16),
● w przypadku stali – ważenie towaru, uzyskanie atestu, wystawienie faktur oraz faktur korygujących w przypadku niezgodności wagowych i stosowne dokonywanie korekty rozliczeń (sygn. akt I FSK 522/15),
● w przypadku odpadów – weryfikacja, czy kontrahent posiada wymagane zezwolenie na przewóz odpadów (sygn. akt I FSK 1490/14).
Okoliczności, które mogą wskazywać na brak zachowania należytej staranności, na podstawie dotychczasowego orzecznictwa NSA:
● płatność gotówką bez weryfikacji osób dostarczających towar (sygn. akt I FSK 1103/15),
● brak wiedzy o osobach dostarczających towar (sygn. akt I FSK 1806/14),
● brak dokumentów potwierdzających płatność (sygn. akt I FSK 691/15),
● brak sprawdzenia danych (w tym umocowania) osób podających się za przedstawiciela kontrahenta (sygn. akt I FSK 1634/14),
● brak umowy pisemnej w obrocie profesjonalnym (sygn. akt I FSK 905/15),
● brak bezpośredniego kontaktu z kontrahentem (sygn. akt I FSK 1343/14),
● w przypadku robót budowlanych określenie zakresu prac wyłącznie ustnie (I FSK 1015/15),
● w przypadku paliw brak sprawdzenia posiadania przez kontrahenta koncesji na handel paliwem i brak zbadania jakości paliwa wbrew ustawowym obowiązkom.
Źródło: Materiał roboczy Ministerstwa Finansów z analizy aktualnego orzecznictwa NSA dotyczącego należytej staranności w transakcjach krajowych
OPINIA
Chcemy poznać opinie organizacji i stowarzyszeń
Chcemy, aby sposób konsultacji interpretacji podatkowych i objaśnień był tak samo przejrzysty jak przy konsultowaniu projektów legislacyjnych. Dziś oczywiście stowarzyszenia i sami podatnicy zgłaszają różne postulaty w formie pisemnej. Jednak nie jest to efektywne. Zamierzamy więc w miarę możliwości publikować przesyłane w ramach konsultacji opinie, tak żeby każdy mógł zobaczyć, jakie uwagi się już pojawiły i ewentualnie je uzupełniać. Nowe zarządzenie wykorzystamy do dyskusji na temat dobrych praktyk w staranności weryfikowania kontrahentów dla celów rozliczeń VAT. Chcemy poznać opinie organizacji i stowarzyszeń, aby jak najlepiej sformułować objaśnienia w tym zakresie. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby eksperci proponowali kolejne tematy do dyskusji.
