Sąd podkreślił, że małżeńska wspólność majątkowa jest współwłasnością łączną, a więc nie można wobec niej stosować proporcji z art. 8 ust. 1 ustawy o PIT.

Nieruchomość przeniesiona z majątku prywatnego do wspólnego

Sprawa dotyczyła podatników, którzy od 2005 r. pozostają w związku małżeńskim objętym wspólnością majątkową. Żona nie prowadzi działalności gospodarczej, natomiast mąż jest przedsiębiorcą działającym w branży budowlanej.

Kobieta, jeszcze przed wstąpieniem w związek małżeński, otrzymała w darowiźnie kilka działek. W 2019 r. włączyła je do majątku wspólnego. Na jednej z nich mąż – w ramach prowadzonej działalności gospodarczej – wybudował trzy budynki mieszkalne w zabudowie szeregowej z zamiarem ich sprzedaży.

Przychód pół na pół?

Małżonkowie zawarli dwie umowy sprzedaży lokali mieszkalnych i planowali kolejne. Uważali, że przychód ze sprzedaży w części przypadającej na żonę nie będzie opodatkowany PIT (bo minęło już pięć lat od nabycia działek). Z kolei przychód męża z działalności gospodarczej obejmuje jedynie połowę wartości sprzedanych nieruchomości.

Małżonkowie powołali się przy tym na art. 8 ust. 1 ustawy o PIT. Zgodnie z tym przepisem przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania, wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych ustala się proporcjonalnie do udziału w zysku. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku są równe.

Podatek od całości przychodu ze sprzedaży nieruchomości

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie zgodził się z małżonkami. Stwierdził, że skoro nieruchomości były wykorzystywane w działalności gospodarczej mężczyzny i stanowiły w istocie towary handlowe, to całość przychodu ze sprzedaży powinna być rozliczona w ramach jego działalności gospodarczej.

Tego samego zdania był Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu (sygn. akt I SA/Po 274/22). Orzekł, że skoro nieruchomość była wykorzystywana w działalności gospodarczej męża i przeznaczona do sprzedaży w ramach tej działalności, to całość przychodu z jej zbycia należy zakwalifikować jako przychód z działalności gospodarczej.

Małżeńska wspólność majątkowa jest łączna

Wykładnię tę potwierdził sąd kasacyjny. Orzekł, że sprzedaż podlega opodatkowaniu w całości jako przychód z działalności gospodarczej prowadzonej przez męża. Uzasadniając wyrok, sędzia Jerzy Płusa podkreślił, że małżeńska wspólność majątkowa jest współwłasnością łączną, a więc nie można w odniesieniu do niej stosować proporcji, o której mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o PIT. Przepis ten – jak wyjaśnił sędzia Płusa – odnosi się do współwłasności ułamkowej, a nie łącznej, bezudziałowej.

Wyrok NSA z 15 października 2025 r., sygn. akt II FSK 124/23