Samochody udostępniane pracownikom

Chodziło o związek, który realizuje zarówno działalność komercyjną, jak i statutową, finansowaną m.in. z dotacji. Związek udostępnia swoim pracownikom samochody do celów służbowych, związanych zarówno z działalnością gospodarczą, jak i statutową związku.

Pracownicy nie mogą korzystać z aut do celów prywatnych, co wynika z wewnętrznych regulacji, umów o użytkowanie pojazdów oraz prowadzonej ewidencji ich przebiegu.

We wniosku o interpretację związek wyjaśnił, że samochody są parkowane na jego terenie, w okolicach wykonywania obowiązków służbowych lub w pobliżu miejsca zamieszkania pracownika, jeśli jest to uzasadnione względami organizacyjnymi (np. gdy następnego dnia pracownik dojeżdża rano do kolejnego miejsca wykonywania czynności zawodowych).

Co z odliczeniem VAT?

Związek uważał, że ponosząc wydatki związane z tymi pojazdami, ma prawo odliczać podatek naliczony zgodnie z proporcją wynikającą z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, czyli w takim zakresie, w jakim auta są wykorzystywane do działalności gospodarczej. Nie musi natomiast - twierdził - ograniczać odliczenia o 50 proc., na podstawie art. 86a ust. 1 tej ustawy.

Gdyby jednak okazało się, że musi stosować ograniczenie do 50 proc., to – jak przekonywał – nie powinien dodatkowo stosować prewspółczynnika z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT.

Podwójne ograniczenie odliczenia VAT

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził jednak, że przy odliczaniu podatku naliczonego związek powinien zastosować oba mechanizmy łącznie. Najpierw – wskazał – powinien obliczyć część podatku przypadającą na działalność gospodarczą zgodnie z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT (prewspółczynnik), a następnie od tak ustalonej kwoty odliczyć 50 proc. podatku, zgodnie z art. 86a ust. 1 ustawy.

Zdaniem dyrektora KIS, skoro wydatki związane z samochodami dotyczą zarówno działalności gospodarczej, jak i innych (statutowych), to związek ma prawo jedynie do częściowego odliczenia podatku naliczonego, zgodnie z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, czyli przy zastosowaniu prewspółczynnika.

Musi zarazem stosować art. 86a ust. 1 ustawy o VAT, bo – jak stwierdził organ – możliwość parkowania samochodu w pobliżu miejsca zamieszkania pracownika stwarza możliwość prywatnego użytku. A to pozwala uznać, że auta nie są wykorzystywane wyłącznie do celów służbowych. Same regulaminy i ewidencja przebiegu pojazdów nie wystarczą, aby wykluczyć możliwość użycia samochodu do celów prywatnych – uznał dyrektor KIS.

Tylko odliczenie 50 proc. VAT

Związek wygrał w sądzie I instancji. WSA w Warszawie (sygn. akt III SA/Wa 2905/21) orzekł, że pojazdy wykorzystywane zarówno do działalności gospodarczej, jak i statutowej podlegają ograniczeniu na podstawie art. 86a ust. 1 ustawy o VAT. To oznacza, że związek ma prawo odliczać tylko 50 proc. podatku naliczonego przy ponoszeniu wydatków związanych z tymi samochodami.

W tej sytuacji – jak stwierdził sąd – nie stosuje się dodatkowo prewspółczynnika, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT. Już samo to, że auta są wykorzystywane do działalności innej niż gospodarcza, przesądza o zastosowaniu ograniczenia, o którym mowa w art. 86a ust. 1 ustawy o VAT – wyjaśnił WSA. Podkreślił przy tym, że art. 86a stanowi przepis szczególny wobec art. 86 ustawy o VAT.

Konieczne prewspółczynnik i 50 proc.

NSA uchylił jednak wyrok sądu I instancji. Orzekł, że fiskus w prawidłowy sposób zinterpretował przepisy. - W odniesieniu do wydatków dotyczących pojazdów, wobec których stosuje art. 86a ust. 1 ustawy o VAT (czyli odlicza 50 proc. podatku naliczonego), związek powinien w pierwszej kolejności zastosować również art. 86 ust. 2a ustawy – wyjaśnił sędzia Marek Kołaczek.

Wyrok NSA z 7 października 2025 r., sygn. akt I FSK 1585/22