Prowadzę pensjonat na Mazurach. 1 sierpnia 2016 r. kupiłem dwa konie od rolnika (posiadającego status podatnika VAT czynnego) łącznie za 21 600 zł, w tym VAT 1600 zł (każdy po 10 800 zł). Nabyte konie mają służyć uatrakcyjnieniu pobytu pensjonariuszy – przejażdżki bryczką, wozem (zimą saniami i kuligi), rekreacyjna jazda konna wierzchem – za dodatkowym wynagrodzeniem. Od tego rolnika kupiłem również zapas owsa za kwotę 1050 zł, w tym VAT 50 zł, oraz siana i słomy za kwotę 2160 zł, w tym VAT 160 zł. Fakturę za nabyte konie i pozostałe towary wystawioną 1 sierpnia 2016 r. otrzymałem tego samego dnia wraz z nabytymi towarami (konie, owies, siano, słoma). Zapłaty za nabyte towary mam dokonać w terminie 30 dni. Czy od poniesionych wydatków mogę odliczyć VAT, a kwoty netto ująć po stronie kosztów uzyskania przychodów? Czy nabyte konie powinienem zaliczyć do majątku trwałego (zamierzam je posiadać i wykorzystywać w prowadzonej działalności gospodarczej)? Jestem podatnikiem VAT czynnym składającym deklarację VAT-7. Nie prowadzę działalności zwolnionej z VAT. W podatku PIT rozliczam się podatkiem liniowym i prowadzę podatkową księgę przychodów i rozchodów metodą kasową. Zaliczki na podatek PIT płacę za okresy miesięczne.
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (art. 86 ust. 1 in principio ustawy o VAT).
VAT
Z przedstawionego w pytaniu stanu faktycznego wynika, że jest pan zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. Nabyte konie mają służyć uatrakcyjnieniu pobytu pensjonariuszy – przejażdżki bryczką, wozem (zimą saniami i kuligi), rekreacyjna jazda konna wierzchem – za dodatkowym wynagrodzeniem. Świadczenie wskazanych usług w celach rekreacyjnych podlega opodatkowaniu VAT, a zatem istnieje związek między nabytymi końmi (a także nabytymi na ich potrzeby owsem, sianem i słomą) a sprzedażą opodatkowaną. Zatem może pan odliczyć podatek naliczony wynikający z otrzymanej od rolnika będącego podatnikiem VAT czynnym faktury potwierdzającej nabycie tych towarów.
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług (art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT).
Kwotę podatku naliczonego stanowić będzie łączna kwota wynikająca z otrzymanego od rolnika (podatnika VAT czynnego) 1810 zł (1600 zł + 50 zł + 160 zł).
Łączna wartość netto nabycia towarów i usług pozostałych wyniesie 23 000 zł (20 000 zł + 1000 zł + 2000 zł).
Wykonuje pan wyłącznie czynności opodatkowane VAT, nie jest zatem zobowiązany do odliczenia częściowego lub proporcjonalnego (art. 90 ustawy o VAT). Zatem cała kwota 1810 zł podlega odliczeniu. Rozumiem, że odliczeniu podatku naliczonego nie sprzeciwiają się przepisy art. 88 ustawy o VAT.
Kwestię terminu realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z otrzymanych faktur potwierdzających nabycie towarów i usług przez podatników, którzy nie wybrali metody kasowej, reguluje art. 86 ust. 10 i ust. 10b pkt 1 ustawy o VAT.
Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy (art. 86 ust. 10 ustawy o VAT).
Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że dostawa koni, owsa, siana i słomy miała miejsce 1 sierpnia 2016 r., a zatem obowiązek podatkowy powstał 1 sierpnia 2016 r. i tego dnia powstało u pana prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia tych towarów. Rozumiem, że otrzymana od dostawcy (rolnika) faktura nie zawierała wyrazów „metoda kasowa”, co wskazywałoby, że obowiązek podatkowy od tych towarów powstanie dopiero z chwilą otrzymania przez rolnika zapłaty za sprzedane towary.
Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi (art. 19a ust. 1 in principio ustawy o VAT).
W przypadku podatku naliczonego wynikającego z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług, stosownie do art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy o VAT, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę.
Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że fakturę potwierdzającą nabycie tych towarów otrzymał pan 1 sierpnia 2016 r., zatem art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy o VAT nie sprzeciwia się odliczeniu podatku naliczonego od nabycia tych towarów w rozliczeniu za sierpień 2016 r.
Zatem może pan odliczyć podatek naliczony wynikający z przedmiotowej faktury dokumentującej nabycie konia, owsa, siana i słomy w wysokości 1810 zł w deklaracji VAT-7 za sierpień 2016 r.
Na potrzeby schematu rozliczeń zakładam, że nie skorzysta pan z uprawienia, jakie daje art. 86 ust. 11 ustawy o VAT i nie odlicza pan tego podatku naliczonego w deklaracji VAT-7 za wrzesień bądź październik 2016 r. W myśl art. 86 ust. 11 ustawy o VAT, jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w art. 86 ust. 10, 10d i 10e ustawy o VAT, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.
PIT
Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy o PIT (art. 22 ust. 1 ustawy o VAT).
Zatem aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, musi spełniać następujące warunki:
● zostać poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
● być definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
● pozostawać w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
● zostać poniesiony w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może wpływać na wielkość osiągniętych przychodów,
● zostać właściwie udokumentowany,
● nie może się znajdować w grupie wydatków, których zgodnie z art. 23 ustawy o PIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.
Inwentarz żywy, a do takiego zalicza się zwierzęta (np. konie), mimo że jest wymieniony w Klasyfikacji Środków Trwałych, na gruncie PIT nie jest zaliczany do środków trwałych.
Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów m.in. wydatków na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie innych niż grunty i prawa wieczystego użytkowania gruntów środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w tym również wchodzących w skład nabytego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanych części (art. 23 ust. 1 pkt 1 lit. b in principio ustawy o PIT).
Stosownie do art. 22a ust. 1 ustawy o PIT amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 22c ustawy o PIT, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:
1) budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
2) maszyny, urządzenia i środki transportu,
3) inne przedmioty
– o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1 ustawy o PIT, zwane środkami trwałymi.
Zatem wydatków poniesionych na zakup koni nie traktuje pan jako wydatków na nabycie środków trwałych.
Nabyte konie mają służyć uatrakcyjnieniu pobytu pensjonariuszy za dodatkowym wynagrodzeniem. Zatem ich zakup niewątpliwie wykazuje związek z prowadzoną działalnością gospodarczą i ma służyć uzyskiwaniu przychodów i mogą stanowić pana koszty uzyskania przychodów. Również nabyte na ich potrzeby siano, słoma i owies spełniają definicję kosztu uzyskania przychodów.
Oznacza to, że wydatki udokumentowane przedmiotową fakturą mogą stanowić koszty uzyskania przychodów w cenie nabycia netto, tj. łącznie 23 000 zł (20 000 zł + 1000 zł + 2000 zł).
Koszty uzyskania przychodów
Podatek VAT wynikający z tej faktury w łącznej wysokości 1810 zł, jako podlegający odliczeniu na gruncie ustawy o VAT, nie stanowi kosztu uzyskania przychodów stosownie do art. 23 ust. 1 pkt 43 lit. a ustawy o PIT.
Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 43 lit. a ustawy o PIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów podatku od towarów i usług, z tym że jest kosztem uzyskania przychodów podatek naliczony:
● jeżeli podatnik zwolniony jest od podatku od towarów i usług lub nabył towary i usługi w celu wytworzenia albo odsprzedaży towarów lub świadczenia usług zwolnionych od podatku od towarów i usług,
● w tej części, w której zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług – jeżeli naliczony podatek od towarów i usług nie powiększa wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej.
Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że prowadzi pan podatkową księgę przychodów i rozchodów metodą kasową. Zgodnie zatem z regułą zawartą w art. 22 ust. 4 ustawy o PIT przedmiotowe koszty uzyskania przychodów powinny zostać potrącone tylko w tym roku podatkowym, w którym zostały poniesione.
Za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów w przypadku tych podatników, stosownie do art. 22 ust. 6b ustawy o PIT, uważa się dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu.
Przedmiotowa faktura została wystawiona 1 sierpnia 2016 r. i tego dnia powinien pan rozpoznać koszty uzyskania przychodów z tytułu przedmiotowych wydatków w łącznej wysokości 23 000 zł. ⒸⓅ
! Jeśli konie mają służyć uatrakcyjnieniu pobytu gości w pensjonacie za dodatkowym wynagrodzeniem, to ich zakup niewątpliwie wykazuje związek z prowadzoną działalnością gospodarczą i ma służyć uzyskiwaniu przychodów, a więc może stanowić koszty uzyskania przychodów. Również nabyte na ich potrzeby siano, słoma i owies spełniają definicję kosztu uzyskania przychodów.
Schemat rozliczenia przedsiębiorcy*
JAKI PODATEK WYSTĄPI:
VAT
– należny: nie wystąpi
– naliczony: 1810 zł – cały VAT z otrzymanej faktury podlega odliczeniu
PIT
– przychody – nie wystąpią
– koszty uzyskania przychodów (KUP) – 23 000 zł (wartość netto poniesionych wydatków).
W JAKIEJ DEKLARACJI WYKAZAĆ PODATEK:
VAT: deklaracja VAT-7 (wykazujemy w poz. 44 wartość netto w zł – 23 000 zł i w poz. 45 podatek naliczony w zł – 1810 zł)
PIT – nie ma obowiązku składać deklaracji zaliczkowej, powinien pan jednak uwzględnić przedmiotowe koszty uzyskania przychodów (łącznie 23 000 zł) przy obliczeniu zaliczki na podatek dochodowy podlegający wpłacie do urzędu skarbowego, a po zakończeniu roku podatkowego uwzględnić go w zeznaniu rocznym PIT-36L.
TERMIN ZŁOŻENIA DEKLARACJI:
VAT-7 – 26 września 2016 r. (25 września 2016 r. to niedziela)
PIT-36L – do 2 maja 2017 r. (30 kwietnia 2017 r. to niedziela, a 1 maja 2017 r. to święto).
* W schemacie rozliczenia pominięte zostały inne zdarzenia/ czynności.
Podstawa prawna
Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 710 ze zm.).
Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
(t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).
Rozporządzenie ministra finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1037 ze zm.).
