Nie trzeba iść do sądu, by nie płacić PIT od służebności przesyłu. Specjalna preferencja znajdzie się w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Skutki podatkowe wypłaty wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu / Dziennik Gazeta Prawna
Skończą się problemy z fiskusem właścicieli działek, na których stawiane są słupy linii energetycznych, układane rury do przesyłania ciepła, gazu czy odprowadzania ścieków. Wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu zostanie zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych. Dziś Ministerstwo Finansów i organy podatkowe uznają, że podlega ono PIT jako przychód z innych źródeł. Należy go więc wykazać w zeznaniu podatkowym składanym za rok, w którym otrzymano zapłatę, i opodatkować łącznie z innymi dochodami według skali podatkowej.

Spory o zwolnienie

Obecnie fiskus i sądy administracyjne różnią się w ocenie skutków podatkowych otrzymania od firmy przesyłowej jednorazowego wynagrodzenia za ustanowienia służebności przesyłu. Ustawa o PIT (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) przewiduje wprawdzie zwolnienie z opodatkowania, ale dotyczy ono odszkodowań wypłacanych posiadaczom gruntów rolnych za ustanowienie służebności gruntowych (art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy). Spór rozbija się więc o dwie kwestie. Po pierwsze o to, czy służebność przesyłu można uznać za rodzaj służebności gruntowej. Po drugie, czy wypłacana właścicielowi działki kwota ma charakter odszkodowawczy.
Ministerstwo Finansów i podległe mu organy podatkowe uznają, że nie (por. m.in. interpretację indywidualną dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 15 marca 2013 r., sygn. ITPB2/415-1158/12/DSZ). Przeciwnego zdania są sądy administracyjne (por. m.in. wyrok NSA z 29 września 2011 r., sygn. akt II FSK 654/10).
Problem zostanie wreszcie rozwiązany. W ustawie o PIT znajdzie się nowa preferencja dotycząca tego konkretnego rodzaju służebności. Zgodnie z projektowanym art. 21 ust. 1 pkt 120a zwolnienie obejmie wynagrodzenia otrzymane za ustanowienie służebności przesyłu w rozumieniu przepisów prawa cywilnego. Zmianę zakłada projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (wersja z 14 maja).

Zmiana na korzyść

– Obecnie w ustawie o PIT nie ma zwolnienia, które wprost odnosiłoby się do służebności przesyłu, co powoduje liczne spory podatników z organami podatkowymi – przyznaje Anna Łaszczuk, prawnik z kancelarii DLA Piper.
Wiele tych sporów kończy się przed wojewódzkimi sądami administracyjnymi.
Od odszkodowania za słupy energetyczne nie zawsze jest PIT

Zobacz również
– Zgodnie z ugruntowaną linią orzeczniczą wypłacone na podstawie kodeksu cywilnego świadczenie nazwane wynagrodzeniem spełnia cele odszkodowawcze i korzysta ze zwolnienia na podstawie przepisu dotyczącego odszkodowań – mówi Jarosław Ziobrowski, prawnik, ekspert podatkowy w kancelarii WKB Wierciński, Kwieciński, Baehr.
Po zmianie przepisów o prawo do zwolnienia podatnicy nie będą już musieli walczyć w sądach.
– Wprowadzenie do katalogu przychodów zwolnionych nowego przepisu, obejmującego wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu jest dla podatników – osób fizycznych, bardzo korzystne – komentuje Dariusz Gałązka, partner w Grant Thornton, dyrektor zespołu doradztwa dla branży gazownictwo i energetyka.
Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na interpelację poselską (nr 17040/13) uzasadnia proponowaną zmianę koniecznością zapewnienia jednolitości interpretacyjnej między orzeczeniami sądów i decyzjami organów podatkowych. Resort chce też wyjść naprzeciw oczekiwaniom podatników.

Charakter zwolnienia

W praktyce istotne znaczenie ma to, że nowe zwolnienie będzie miało szeroki zakres.
– Nie będzie ograniczone podmiotowo tylko do posiadaczy gruntów rolnych, jak ma to miejsce w przypadku zwolnienia dla odszkodowań z tytułu ustanowienia służebności gruntowej – tłumaczy Anna Łaszczuk.
Jak wskazuje Dariusz Gałązka, nie będzie też już wątpliwości, że zapłata za ustanowienie służebności przesyłu, którą otrzymują rolnicy, jest wolna od podatku. – Obecnie bowiem, zdaniem organów podatkowych, rolnicy są zobowiązani do zapłaty podatku od dochodu, jaki otrzymują w związku z ustanowieniem służebności przesyłu na gruntach wchodzących w skład gospodarstw rolnych – wskazuje ekspert Grant Thornton.
Posiadacze nieruchomości będą więc traktowani jednakowo, niezależnie od przeznaczenia gruntów. Dariusz Gałązka zwraca jednak uwagę, że zwolnienie nie będzie dotyczyć działek wykorzystywanych w działalności gospodarczej.
Zgodnie z projektem nowa preferencja będzie obowiązywać od 1 stycznia 2014 r.
– Biorąc to pod uwagę, podatnicy nie powinni spieszyć się z windykacją roszczeń z tytułu ustanowienia służebności przesyłu w tym roku, aby uniknąć konieczności zapłaty podatku – radzi Dariusz Gałązka. Ekspert podkreśla również, że ci podatnicy, którzy już otrzymali takie wynagrodzenie, nie będą mogli wystąpić o zwrot zapłaconego podatku.
– Szkoda więc, że nie uregulowano stosownego zwolnienia już od momentu wprowadzenia instytucji służebności przesyłu do kodeksu cywilnego – stwierdza.
W Ministerstwie Gospodarki trwają prace nad projektem ustawy o korytarzach przesyłowych, który przewiduje wprowadzenie odszkodowania za ustanowienie służebności przesyłu. Jak zapewnia resort finansów w odpowiedzi na wspomnianą interpelację, odszkodowanie to będzie korzystać ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych. Dzięki nowemu zwolnieniu zarówno wypłacane odszkodowania, jak i wynagrodzenia na gruncie ustawy o PIT będą traktowane jednolicie.

Zgodnie z projektem nowe zwolnienie zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2014 r.

Służebność przesyłu
● Nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń.
● Jeżeli właściciel nieruchomości odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności, a jest ona konieczna dla właściwego korzystania z urządzeń, przedsiębiorca może żądać jej ustanowienia za odpowiednim wynagrodzeniem.
● Jeżeli przedsiębiorca odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności, a jest ona konieczna do korzystania z urządzeń, właściciel nieruchomości może żądać odpowiedniego wynagrodzenia w zamian za ustanowienie służebności przesyłu.