W ubiegłym roku udało się rozwiązać 36 międzynarodowych sporów o podwójne opodatkowanie osób fizycznych i 14 w zakresie cen transferowych, w których stroną była Polska.
To więcej niż w 2016 r., ale ciągle o wiele mniej niż w krajach Europy Zachodniej, np. w Niemczech.
W tym samym czasie (w 2017 r.) do Ministerstwa Finansów wpłynęło 19 kolejnych wniosków w zakresie cen transferowych i 51 dotyczących pozostałych spraw.
Dane o stosowaniu procedury wzajemnego porozumiewania się w sprawach podatkowych (zwanej też MAP) cyklicznie publikuje Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD). Przewidują ją wszystkie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (dla osób fizycznych) i konwencja 90/436/EEC w sprawie eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków przedsiębiorstw powiązanych (w zakresie cen transferowych).
Z najnowszego raportu wynika, że w krajach Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju rozwiązano w 2017 r. najwięcej w historii sporów o podwójne opodatkowanie, a popularność MAP systematycznie rośnie. Najbardziej w Niemczech, Chinach, Indiach, Francji, Włoszech i Holandii.
Liczba nowych wniosków o wszczęcie MAP była jednak jeszcze wyższa, a więc w 2018 r. urzędnicy mieli jeszcze więcej pracy. W Polsce do rozpatrzenia było w tym czasie 49 sporów dotyczących cen transferowych i 80 – pozostałych kwestii.
Nadal też – jak przyznaje sama OECD – jest to procedura bardzo czasochłonna. Średni czas rozstrzygnięcia sporu o podwójne opodatkowanie osób fizycznych to 22 miesiące, a w zakresie cen transferowych – aż 30 miesięcy.
Z danych wynika, że tylko w 59 proc. MAP zakończonych w 2017 r. dwa państwa porozumiały się, co w pełni wyeliminowało podwójne opodatkowanie. W 19 proc. spraw jeden z krajów samodzielnie wycofał się poboru daniny, a 5 proc. spraw to wnioski, które wycofał sam podatnik.
Od czerwca 2019 r. procedura ma być bardziej efektywna. Nowe reguły będą dotyczyć już tegorocznych wniosków. Poszkodowany będzie mógł złożyć wniosek o rozpoczęcie MAP w obu państwach, które pobierają od niego podatek – wynika z opublikowanej już unijnej dyrektywy (2017/1852) z 10 października 2017 r.
Państwa będą miały realnie dwa lata (liczone od akceptacji wniosku podatnika) na wyjaśnienie, któremu z nich należą się pieniądze. Jeśli nie zakończy się to porozumieniem bądź wniosek o rozpoczęcie procedury zostanie odrzucony, będzie jeszcze jedna możliwość – wniosek o powołanie niezależnego komitetu składającego się z od trzech do pięciu arbitrów. W jego skład wejdą zarówno przedstawiciele administracji podatkowych, jak i niezależni specjaliści z obu krajów. Arbitrzy, po rozpatrzeniu sporu, wydadzą opinię i prześlą ją obu zainteresowanym krajom.
Te będą związane ich decyzją, chyba że w tym czasie wymyślą alternatywny sposób osiągnięcia kompromisu.
Sam wniosek o rozpoczęcie MAP ciągle pozostaje bezpłatny. Zainteresowani powinni go złożyć na adres: Ministerstwo Finansów, Departament Podatków Dochodowych, ul. Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa. We wniosku należy przedstawić stan faktyczny sprawy i wyjaśnić, dlaczego oraz kiedy zostały naruszone przepisy umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Spory o podwójne opodatkowanie dochodów osób fizycznych dotyczą głównie wynagrodzeń i emerytur