TSUE ułatwia odliczenie VAT od usług wewnątrzgrupowych

TSUE przypomniał, że oprawie do odliczenia podatku naliczonegodecyduje wyłącznie to, by kupiony towar lub usługa zostały wykorzystane do działalności opodatkowanej, a podatnik miał na to dowody.

Wyrok TSUE ważny dla wszystkich przedsiębiorców w UE

Wyrok zapadł w rumuńskiej sprawie, ale ma znaczenie dla wszystkich unijnych przedsiębiorców, bo przepisy o VAT są ujednolicone w całej Unii Europejskiej.

Chodziło o spółkę z branży naftowej, która w czerwcu 2016 r. przejęła rumuński podmiot zajmujący się świadczeniem usług pomocniczych w zakresie wydobycia ropy naftowej i gazu ziemnego. Obie spółki należały do jednej grupy kapitałowej.

Przejęty podmiot nabywał w latach 2015–2016 ogólne usługi administracyjne od zagranicznych członków grupy. Były to m.in. usługi: informatyczne, kadrowe, marketingowe, rachunkowe i doradcze. Korzystały z nich również inne podmioty należące do tej samej grupy kapitałowej.

Fiskus zakwestionował

Już po przejęciu rumuńskiego podmiotu tamtejszy fiskus przeprowadził kontrolę jego rozliczeń i wydał decyzję, w której zakwestionował prawo do odliczenia VAT z tytułu wspomnianych usług. Stwierdził, że nie były one niezbędne w działalności prowadzonej przez przejęty podmiot, a ponadto korzystały z nich również inne spółki należące do grupy kapitałowej.

Spółka, która przejęła rumuński podmiot, złożyła odwołanie od tej decyzji, a spór trafił aż na wokandę Trybunału Sprawiedliwości UE wskutek pytania prejudycjalnego zadanego przez rumuński sąd okręgowy.

TSUE po stronie firmy

Wyrok TSUE był niekorzystny dla rumuńskiego fiskusa. Trybunał stwierdził, że skoro usługi administracyjne zostały zrealizowane i posłużyły do działalności opodatkowanej, to z tytułu ich nabycia przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego. To prawo jest bowiem podstawową zasadą unijnego systemu VAT, gwarantującą neutralność prowadzenia każdej opodatkowanej działalności gospodarczej niezależnie od jej celu lub rezultatu.

Trybunał zastrzegł, że prawo do odliczenia podatku naliczonego nie dotyczy wyłącznie tej części usług, które zostały wykorzystane przez inne podmioty z grupy kapitałowej. Nawiązał tu do swojego innego wyroku – z 1 października 2020 r. (sygn. akt C-405/19). Wyjaśnił natomiast, że sama okoliczność, iż usługi administracyjne są świadczone na rzecz wielu beneficjentów, nie jest podstawą do kwestionowania prawa do odliczenia

Pozbawione znaczenia jest również to, czy zakup był niezbędny dla spółki, bo dyrektywa VAT nie uzależnia prawa do odliczenia od „kryterium rentowności gospodarczej transakcji powodującej naliczenie podatku” – uznał unijny trybunał. ©℗

Warto zadbać o dowody

Na pierwszy rzut oka mogłoby się wydawać, że wyrok TSUE dotyczył kwestii niebudzących już większych wątpliwości. Mimo to warto przyjrzeć się bliżej jego uzasadnieniu. Zdaniem TSUE argumentem za brakiem prawa do odliczenia nie może być bezcelowość poniesienia wydatku. Trudno się z tym nie zgodzić. Unijny trybunał po raz kolejny podkreślił, że odliczenie przysługuje, gdy usługi zostały wykonane, a podatnik przedstawił dowody wskazujące na związek przedmiotu zakupu z działalnością opodatkowaną. To kluczowe stwierdzenie, bo – jak uczy doświadczenie – uzyskanie takich dowodów bywa trudne.

Przedsiębiorcy powinni więc zadbać o formalności, a więc o odpowiednią umowę z kontrahentem oraz o udokumentowanie wykonania usług, za które płacą. Dokumenty powinny niezbicie udowadniać związek zakupu towaru lub usługi z prowadzoną działalnością opodatkowaną. Jeżeli spółka płaci za usługi wewnątrzgrupowe, to warto się dodatkowo zatroszczyć o prawidłowe udokumentowanie zakupów z poprzednich okresów rozliczeniowych. Pamiętajmy, że termin przedawnienia VAT w tym zakresie jest liczony w dość szczególny sposób. Z końcem 2024 r. przedawnił się dopiero podatek za grudzień 2018 r.

Żądanie przekazania dowodów wykonania usług wewnątrzgrupowych i ich związku z działalnością opodatkowaną może być dużym kłopotem zwłaszcza wtedy, gdy kontrola skarbówki pojawi się po kilku latach, np. trzech–czterech. Dlatego warto zadbać o to zawczasu.

orzecznictwo