Osoba nieprowadząca działalności zapłaci VAT od sprzedaży domu

Osoba nieprowadząca działalności w niektórych okolicznościach musi zapłacić VAT od sprzedaży domu. Sprzedaż nieruchomości prywatnej przez osobę nieprowadzącą działalności gospodarczej jest objęta VAT, gdy osoba ta działała jak zawodowiec – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

Chodziło o sprzedaż trzech z pięciu domów w zabudowie szeregowej, które podatnik (osoba nieprowadząca działalności gospodarczej) wybudował na prywatnym gruncie kupionym w 2007 r. Siedem lat później mężczyzna złożył wniosek o wydanie warunków zabudowy, a następnie uzyskał pozwolenie na budowę pięciu domów. Dwa miały być dla syna i córki. Trzeci miał być na własne potrzeby mieszkaniowe.

Osoba nieprowadząca działalności sprzedaje domy

Pierwszy dom, przeznaczony początkowo dla siebie, podatnik sprzedał w 2017 r. z powodu problemów zdrowotnych. Kolejne dwa domy zbył w 2018 r. za pośrednictwem agenta nieruchomości, a dwa pozostałe przekazał dzieciom w darowiźnie w 2019 r. Uważał, że nie powinien zapłacić VAT od sprzedaży, bo – jak tłumaczył we wniosku o interpretację – budynki wchodziły w skład jego prywatnego majątku. Argumentował, że grunt, na którym one stały, kupił do majątku prywatnego, a budowę rozpoczął dopiero po siedmiu latach.

Podkreślił, że nie prowadzi działalności gospodarczej, więc nie odliczał poniesionych przy budowie wydatków, a transakcje były incydentalne i nie były podyktowane uzyskiwaniem stałego dochodu. Zapewnił, że w przyszłości nie planuje realizować kolejnych inwestycji budowlanych na sprzedaż.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził jednak, że mężczyzna powinien zapłacić VAT od sprzedaży trzech domów. W interpretacji z 16 marca 2020 r. (sygn. 0114-KDIP1-3.4012.5.2020.2.KK) wyjaśnił, że tylko darowizna dwóch budynków na rzecz dzieci była działaniem w ramach zarządu majątkiem prywatnym. Natomiast sprzedaż pozostałych była opodatkowana i nie wchodziło tu w grę nawet zwolnienie na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT. Mężczyzna miał bowiem prawo jako podatnik VAT odliczyć podatek naliczony zawarty w cenie wydatków związanych z budową. Wprawdzie z tego prawa nie skorzystał (bo nie wiedział, że może), ale samo to, że takie uprawnienie mu przysługiwało, wyklucza zwolnienie na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy.

Działasz jak zawodowiec - płacisz VAT

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (sygn. akt III SA/Wa 1108/20) zgodził się z dyrektorem KIS, że okoliczności tej sprawy wskazują na działania typowe dla podmiotów zajmujących się budową i sprzedażą nieruchomości w celu osiągnięcia zysków ze sprzedaży. Sąd zwrócił uwagę na to, że miały one charakter ciągły, zorganizowany i odbywały się w krótkich odstępach czasowych. Spełnione więc zostały kryteria działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT.

Tego samego zdania był sąd kasacyjny. Uzasadniając wyrok, sędzia Elżbieta Olechniewicz wyjaśniła, że choć działalność podat nika dotyczyła zarządzania majątkiem prywatnym, bez formalnego zarejestrowania działalności gospodarczej, to wypełniała znamiona działalności profesjonalnej. Wskutek tego mężczyzna powinien był zapłacić VAT. ©℗