Spółka Alfa (podatnik VAT czynny), która jest właścicielem zabudowanej nieruchomości (budynek biurowy wraz z gruntem), wynajęła tę nieruchomość spółce Omega (podatnik VAT czynny). Spółka Omega podnajmuje pomieszczenia w tym lokalu ostatecznym najemcom, tj. firmom trzecim. Kto powinien wystawiać faktury dla ostatecznych najemców (podnajemców) – właściciel nieruchomości (spółka Alfa) czy jej dzierżawca (spółka Omega)?
Opodatkowaniu VAT podlega m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, tj. każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowidostawytowarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT (zob. art. 5 ust. 1 pkt 1 i art. 8 ust. 1 in principio ustawy o VAT).
Umowa najmu jest umową nazwaną w kodeksie cywilnym uregulowaną. Przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz (art. 659 par. 1 k.c.). Najemca może rzecz najętą oddać w całości lub części osobie trzeciej do bezpłatnego używania albo w podnajem, jeżeli umowa tego nie zabrania. W razie oddania rzeczy osobie trzeciej najemca, jak i osoba trzecia są odpowiedzialni względem wynajmującego za to, że rzecz najęta będzie używana zgodnie z obowiązkami wynikającymi z umowy najmu . Stosunek wynikający z zawartej przez najemcę umowy o bezpłatne używanie lub podnajem rozwiązuje się najpóźniej z chwilą zakończenia stosunku najmu (art. 668 par. 1 k.c.).
W przedstawionym stanie faktycznym usługi najmu świadczą zarówno spółka Alfa na rzecz spółki Omega (usługi najmu nieruchomości), jak i spółka Omega na rzecz firm trzecich – ostatecznych najemców (usługi podnajmu pomieszczeń).
Przedmiotowe usługi najmu świadczone zarówno przez spółkę Alfa, jak i spółkę Omega są opodatkowane podstawową stawką VAT w wysokości 23 proc., a nabywcami są inni podatnicy (tj. spółka Omega i firmy trzecie). Zatem na sprzedawcach (tj. spółce Alfa i spółce Omega) ciąży w świetle art. 106b ustawy o VAT obowiązek wystawienia faktury dokumentującej dokonaną sprzedaż. Każda z tych spółek powinna wystawić fakturę na udokumentowanie własnej sprzedaży, tj.:
● spółka Alfa (właściciel nieruchomości) powinna wystawić fakturę za usługi najmu nieruchomości na rzecz spółki Omega (najemca),
● spółka Omega (najemca nieruchomości) powinna wystawić fakturę za usługi najmu pomieszczeń dla poszczególnych podnajemców (firm trzecich).
Pogląd taki znajduje potwierdzenie w interpretacjach podatkowych (zob. interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 2 kwietnia 2015 r., nr IPPP1/4512-102/15-3/EK).
Podstawa prawna
Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.). Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.).