Sprzedawca nie musi korygować faktury zaliczkowej, gdy w wyniku cesji umowy przedwstępnej zmienia się osoba kupującego – uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie.
Sprawa dotyczyła dewelopera, który zawiera z klientami umowy przedwstępne na zakup mieszkań. Na tej podstawie klienci wpłacają zaliczki, które spółka dokumentuje fakturami. Przed wydaniem nieruchomości kupujący muszą dopłacić pozostałą kwotę za lokal.
Zdarza się jednak, że po podpisaniu umowy przedwstępnej a przed zawarciem aktu notarialnego klient dokonuje cesji praw i obowiązków na rzecz osoby trzeciej. Cesja jest za zgodą spółki i nie oznacza rozwiązania umowy, ale jedynie jej zmianę – jej stroną staje się cesjonariusz.
Spór z fiskusem dotyczył tego, czy w związku z cesją deweloper musi wystawiać faktury korygujące. Firma twierdziła, że nie ma takiego obowiązku, bo umowa przedwstępna nie zostaje rozwiązana w wyniku cesji i spółka nie zwraca klientowi pieniędzy (zaliczki). We wszelkie prawa i obowiązki związane z wpłaconą zaliczką wchodzi bowiem cesjonariusz.
Innego zdania był Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Stwierdził, że w związku z cesją deweloper musi wystawić fakturę korygującą, ponieważ pomiędzy nim a ustępującym klientem nie dojdzie ostatecznie do żadnej transakcji podlegającej opodatkowaniu VAT. Słowem, pierwotna faktura nie będzie miała związku z dostawą towarów. W takiej sytuacji – jak wyjaśnił organ – zasadniczo spółka powinna zwrócić wpłaconą zaliczkę pierwotnemu nabywcy.
Dodał, że nawet jeśli cesja oznacza, iż zaliczka zostanie zaliczona na poczet dostawy, która zostanie dokonana na rzecz cesjonariusza, to nie zwalnia to spółki z obowiązku skorygowania faktury. Co więcej, spółka musi wystawić na nowego klienta (cesjonariusza) kolejną fakturę dokumentującą zaliczkę – stwierdził organ w interpretacji z 11 stycznia 2019 r. (nr 0114-KDIP1-1.4012.635.2018.1.AO).
Interpretację tę uchylił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie. Zgodził się ze spółką, że nie musi ona wystawiać faktury korygującej, bo faktura zaliczkowa, wystawiona na rzecz pierwotnego klienta, odzwierciedla stan faktyczny istniejący w dacie jej wystawienia. Dokumentuje bowiem uiszczenie zaliczki na poczet przyszłej dostawy mieszkania.
Jak wyjaśniła sędzia Ewa Izabela Fiedorowicz, w wyniku cesji umowy przedwstępnej zmienia się jedynie strona umowy, a nie jej przedmiot ani wielkość obrotu. Umowa o przeniesieniu praw i obowiązków (cesja) nie zmienia bowiem treści umowy, ale jedynie skutkuje wstąpieniem innego podmiotu w miejsce jednej ze stron. W konsekwencji nowy kupujący musi zapłacić taką samą kwotę, co pierwotny nabywca. A ustawa o VAT nie przewiduje obowiązku korygowania faktury zaliczkowej w sytuacji, w której po uiszczeniu zaliczki zmienia się osoba ostatecznego kupującego.
– Nie można też uznać, że w przypadku cesji mamy do czynienia z pomyłką, co oznaczałoby konieczność skorygowania pierwotnej faktury – dodała sędzia Fiedorowicz.
Podobnie Naczelny Sąd Administracyjny orzekł 29 sierpnia 2014 r. (sygn. akt I FSK 1238/13).
Wyrok jest nieprawomocny.
Ustawa o VAT nie przewiduje obowiązku korygowania faktury zaliczkowej w sytuacji, w której zmienia się osoba kupującego. A taki jest skutek cesji

orzecznictwo

Wyrok WSA w Warszawie z 7 listopada 2019 r., sygn. akt III SA/Wa 706/19. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia