Podatnicy prowadzący ewidencję uproszczoną najczęściej nie będą mieli obowiązku przesyłania nowego pliku JPK_VAT. Z kolei prowadzący ewidencję pełną powinni zwrócić uwagę na obowiązujące od 1 października 2020 r. rozporządzenie, które określa szczegółowy zakres danych zawartych w ewidencji.

Ustawa o VAT w art. 109 wymienia dwa rodzaje ewidencji. Ewidencja uproszczona jest prowadzona przez podatników korzystających z tzw. zwolnienia podmiotowego (tj. zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT). Ewidencja pełna jest zaś prowadzona przez pozostałych podatników.

Obowiązku prowadzenia ewidencji dla celów VAT nie mają jedynie:
■ rolnicy ryczałtowi (art. 117 pkt 2 ustawy o VAT) oraz
■ podatnicy wykonujący wyłącznie czynności zwolnione przedmiotowo od podatku VAT; podatnicy ci nie korzystają bowiem ze zwolnienia podmiotowego, w konsekwencji nie są obowiązani do prowadzenia ewidencji uproszczonej, a jednocześnie nie są obowiązani do prowadzenia ewidencji pełnej (zob. przykładowo interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 22 lutego 2017 r.; 3063-ILPP1- -1.4512.9.2017.1.AK).

Zmiany w JPK_VAT: Dwa warianty deklaracji
Zmiany w JPK_VAT: Dwa warianty deklaracji

Zobacz również

Ewidencja uproszczona

Ewidencja uproszczona to inaczej ewidencja sprzedaży za dany dzień. Musza ją prowadzić podatnicy korzystający z tzw. zwolnienia podmiotowego na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT. Przepisy nie określają wzoru ewidencji uproszczonej, lecz jedynie dane, jakie muszą wynikać z tej ewidencji. W konsekwencji podatnicy mają bardzo dużą swobodę w jej prowadzeniu.

Dozwolona jest w związku z tym każda forma ewidencji uproszczonej, z której wynika data oraz wartość dziennej sprzedaży oraz w której zapisy są dokonywane nie później niż przed dokonaniem sprzedaży w dniu następnym. W celu ułatwienia ustalenia momentu ewentualnej utraty prawa do zwolnienia podmiotowego wskazane jest, aby wartość sprzedaży była wykazywana w ewidencji nie tylko w ujęciu bieżącym, ale również w ujęciu narastającym.

W ramach ewidencji uproszczonej podatnicy powinni wykazywać sprzedaż. Z przepisów nie wynika, aby miała to być wyłącznie sprzedaż, która byłaby opodatkowana, gdyby nie fakt korzystania przez podatnika ze zwolnienia podmiotowego. W konsekwencji w uproszczonej ewidencji należy wykazywać również sprzedaż zwolnioną na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy o VAT albo na podstawie przepisów rozporządzenia w sprawie zwolnień od VAT. Podatnicy korzystający ze zwolnienia podmiotowego, u których występują dwa rodzaje sprzedaży (tj. sprzedaż uwzględniana przy ustalaniu prawa do zwolnienia podmiotowego oraz sprzedaż nieuwzględniana przy ustalaniu tego prawa), powinni prowadzić ewidencję uproszczoną z podziałem na te dwa rodzaje sprzedaży.

Podkreślić należy, że ewidencja uproszczona nie będzie przesyłana w ramach nowego pliku JPK_VAT. Prowadzący tę ewidencję podatnicy korzystający ze zwolnienia podmiotowego nie są również, co do zasady, obowiązani do składania deklaracji VAT (nie jest to jednak zasada bezwzględnie obowiązująca). W konsekwencji podatnicy prowadzący ewidencję uproszczoną najczęściej nie będą mieli obowiązku przesyłania nowego pliku JPK_VAT.

JPK_VAT od 1 października: Ewidencja sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących
JPK_VAT od 1 października: Ewidencja sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących

Zobacz również

Pełna ewidencja VAT

W ramach nowego pliku JPK_VAT będzie przesyłana ewidencja, o której mowa w art. 109 ust. 3 ustawy o VAT, a więc tzw. pełna ewidencja VAT. Obowiązek jej prowadzenia dotyczy wszystkich podatników, z wyjątkiem:

1) podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy o VAT (tj. rozporządzenia Ministra Finansów z 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień – j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 701 ze zm.) oraz
2) podatników, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 lub 9 ustawy o VAT (czyli korzystających z tzw. zwolnienia podmiotowego).

Dane wykazywane w ewidencji VAT

W stanie prawnym obowiązującym do 30 września 2020 r. nie istnieją przepisy określające szczegółowy zakres danych zawartych w ewidencji VAT. W art. 109 ust. 3 ustawy o VAT ogólnie jest jedynie wskazane, że ewidencja VAT powinna zawierać dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania, wysokości kwoty podatku należnego, korekt podatku należnego, kwoty podatku naliczonego obniżającej kwotę podatku należnego, korekt podatku naliczonego, kwoty podatku podlegającej wpłacie do urzędu skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu, a także inne dane służące identyfikacji poszczególnych transakcji, w tym numer, za pomocą którego kontrahent jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej.

Od 1 października 2020 r. będzie inaczej. Co prawda w art. 109 ust. 3 ustawy o VAT nadal ogólnie określona będzie wymagana treść ewidencji VAT, jednak będzie obowiązywać również rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach i w ewidencji, które będzie określać m.in. szczegółowy zakres danych zawartych w ewidencji.

Od 1 października 2020 r. ewidencja pełna powinna zawierać w szczególności dane dotyczące:

  • Rodzaju sprzedaży i podstawy opodatkowania, wysokości kwoty podatku należnego, w tym korekty podatku należnego, z podziałem na stawki podatku
  • Kwoty podatku naliczonego obniżającego kwotę podatku należnego, w tym korekty podatku naliczonego
  • Kontrahentów
  • Dowodów sprzedaży i zakupów

Czytaj więcej: Nowy JPK_VAT z deklaracją i ewidencją.