Wynagrodzenie notariusza wykonującego funkcje społeczne w organach stanowiących izby notarialnej podlega PIT.
Izba notarialna wystąpiła do ministra finansów z wnioskiem o interpretację w zakresie opodatkowania diety i zwrotów kosztów wypłacanych notariuszom wchodzącym w skład m.in. zespołu wizytacyjnego i komisji rewizyjnej. W ocenie izby świadczenia wypłacane notariuszom pełniącym funkcje wynikające z ustawy prawo o notariacie (t.j. Dz.U. z 2008 r. nr 189, poz. 1158 z późn. zm.) są zwolnione z podatku dochodowego. Wynika to z art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o PIT (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 z późn. zm.), który zwalnia świadczenia za pełnienie obowiązków społecznych i obywatelskich – do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 2280 zł.
W otrzymanej przez izbę interpretacji organ uznał, że o ile został spełniony warunek pełnienia przez osoby wchodzące w skład samorządu notarialnego funkcji o charakterze społecznym, to otrzymywane przez nich świadczenia nie korzystają ze zwolnienia z PIT. Organ stwierdził, że wynika to z art. 13 pkt 7 ustawy o PIT, zgodnie z którym przychodem z działalności wykonywanej osobiście są przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych. Izba notarialna ma osobowość prawną.
Izba, skarżąc stanowisko organu, powołała się na orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego (sygn. akt U 6/97) w sprawie kwalifikacji obowiązków społecznych. Zgodnie z tym orzeczeniem, jeśli dana osoba uczestniczy w pracy instytucji (w szczególności instytucji samorządu terytorialnego lub zawodowego) jako reprezentant pewnej społeczności, to wynagrodzenia przyznane członkom rady izby notarialnej oraz członkom poszczególnych komisji i zespołów są typowymi dietami (są ryczałtowane, czyli nie zależą od ilości wykonanych prac i rekompensują koszty).
WSA nie podzielił jednak stanowiska izby. Sprawa trafiła ostatecznie przed NSA, który uchylił rozstrzygnięcie sądu pierwszej instancji i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania.
Sędzia Jacek Brolik w uzasadnieniu podkreślił, że o ile prawidłowa jest wykładnia WSA, że przychody osób należących do składu organów stanowiących osób prawnych nie podlegają zwolnieniu i są różne od przychodów osób pełniących obowiązki społeczne na podstawie art. 13 pkt 5 ustawy o PIT, to należy dokładnie zbadać, czy każdy organ powołany przez osobę prawną ma charakter organu stanowiącego. Dlatego też sąd ponownie powinien zbadać, czy np. zespół wizytacyjny w ramach izby notarialnej jest organem stanowiącym, z przepisów bowiem to nie wynika. Wyrok jest prawomocny.
SYGN. AKT II FSK 22/10
2280 zł to miesięczna kwota zwolnienia z PIT za pełnienie obowiązków społecznych i obywatelskich