Do czasu zawarcia kolejnej umowy spółka obciąża odbiorców opłatami za zamówione i dostarczone ciepło według zasad i stawek wynikających z ostatniej (zakończonej) umowy lub – ale tylko w wyjątkowych sytuacjach – w oparciu o dodatkowe porozumienia. Spółka nie może zablokować poboru ciepła przez odbiorcę korzystającego z dostaw bezumownie. Przerwanie dostaw ciepła do odbiorcy zajmującego się jego przesłaniem i dystrybucją spowodowałoby bowiem odcięcie od dostaw ciepła wszystkich odbiorców końcowych, co jest niedopuszczalne zarówno ze względów prawnych, jak i społecznych. W celu ograniczenia nielegalnego pobierania ciepła przez odbiorców spółka obciąża ich opłatami za nielegalny pobór energii. Czy w przypadku tych opłat przychód powstaje w dacie otrzymania zapłaty?
Nielegalne pobieranie paliw lub energii oznacza pobieranie paliw lub energii bez zawarcia umowy z całkowitym albo częściowym pominięciem układu pomiarowo-rozliczeniowego lub poprzez ingerencję w ten układ, która ma wpływ na zafałszowanie pomiarów dokonywanych przez układ pomiarowo-rozliczeniowy (zob. art. 3 pkt 18 prawa energetycznego).
Stosownie do art. 57 ust. 1 prawa energetycznego w razie nielegalnego pobierania paliw lub energii przedsiębiorstwo energetyczne może:
  • pobierać od odbiorcy, a w przypadku gdy pobór paliw lub energii nastąpił bez zawarcia umowy może pobierać od osoby lub osób nielegalnie pobierających paliwa lub energię opłatę w wysokości określonej w taryfie, chyba że nielegalne pobieranie paliw lub energii wynikało z wyłącznej winy osoby trzeciej, za którą odbiorca nie ponosi odpowiedzialności, albo
  • dochodzić odszkodowania na zasadach ogólnych.
Bedą zmiany w rozliczeniu samochodów osobowych, exit tax i CIT
Bedą zmiany w rozliczeniu samochodów osobowych, exit tax i CIT

Zobacz również
Na podstawie par. 45 ust. 1 rozporządzenia ministra energii w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń z tytułu zaopatrzenia w ciepło, w przypadku gdy ciepło jest pobierane bez zawarcia umowy sprzedaży ciepła lub umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji ciepła albo umowy kompleksowej, przedsiębiorstwo energetyczne obciąża nielegalnie pobierającego ciepło opłatami. Są one ustalane w wysokości wynikającej z pięciokrotności miesięcznej raty za zamówioną moc cieplną, a także miesięcznej opłaty za ciepło oraz miesięcznej raty opłaty stałej za usługi przesyłowe i miesięcznej opłaty zmiennej za usługi przesyłowe, określonych na podstawie cen i stawek opłat zawartych w taryfie dla grupy taryfowej, której kryteria odpowiadają nielegalnie pobierającemu ciepło, oraz:
  • wielkości nielegalnie pobranej przez niego mocy cieplnej, ustalonej na podstawie wielkości obiektów, w których ciepło jest pobierane bez zawarcia umowy, oraz zamówionej mocy cieplnej dla podobnych obiektów;
  • wielkości nielegalnie pobranego przez niego ciepła, ustalonej na podstawie wielkości nielegalnie pobranej mocy cieplnej, o której wyżej mowa, i średniego czasu jej wykorzystania dla podobnych obiektów.

Data powstania przychodu

Opłaty za nielegalny (bezumowny) pobór energii cieplnej stanowią dla spółki przychód kwalifikowany do źródła przychodów, jakim jest działalność gospodarcza.
Zmiany w PIT i CIT w Sejmie: Klauzula przeciw unikaniu opodatkowania obejmie też płatników
Zmiany w PIT i CIT w Sejmie: Klauzula przeciw unikaniu opodatkowania obejmie też płatników

Zobacz również
Za datę powstania przychodu z działalności gospodarczej – stosownie do reguły zawartej w art. 12 ust. 3a ustawy o CIT – uważa się dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:
1) wystawienia faktury albo
2) uregulowania należności.
Jeżeli strony uzgodnią rozliczanie usługi w okresach rozliczeniowych, za datę powstania przychodu uznaje się ostatni dzień okresu rozliczeniowego określonego w umowie lub na wystawionej fakturze, nie rzadziej niż raz w roku (art. 12 ust. 3c ustawy o CIT); dotyczy to także dostawy energii elektrycznej, cieplnej oraz gazu przewodowego (zob. art. 12 ust. 3d ustawy o CIT).
W przypadku otrzymania przychodu z działalności gospodarczej, do którego nie stosuje się art. 12 ust. 3a, 3c, 3d i 3f ustawy o CIT, za datę powstania przychodu uznaje się dzień otrzymania zapłaty (zob. art. 12 ust. 3e ustawy o CIT).
Opłata za nielegalny pobór ciepła jest opłatą o charakterze odszkodowawczym i sankcyjnym. Zatem nie można jej uznać za zapłatę za dostarczenie towaru lub wykonanie usługi. Nie można także przyjąć, że dostawa ciepła w przypadku bezumownego jego poboru jest rozliczana w okresach rozliczeniowych, gdyż konieczne byłoby ustalenie tych okresów przez strony w ramach umowy, a przecież opłaty za nielegalny pobór energii ustalane są w przypadku bezumownego poboru energii.
Należy stwierdzić, że opłata za nielegalny pobór ciepła powinna być rozpoznawana w przychodach na zasadzie kasowej – zgodnie z art. 12 ust. 3e ustawy CIT, tj. w dacie otrzymania zapłaty (por. interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 22 lutego 2018 r. nr 0114-KDIP2-3.4010.359.2017.1.MC oraz interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 21 lutego 2012 r. nr ILPB3/423-544/11-3/MM).
Podstawa prawna
Art. 12 ust. 3–3f ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1036 ze zm.).
Art. 3 pkt 18 i art. 57 ust. 1 ustawy z 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 755).
Par. 45 ust. 1 rozporządzenia ministra energii z 22 września 2017 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń z tytułu zaopatrzenia w ciepło (Dz.U. poz. 1988).