Od 1 stycznia 2017 r. ma wejść w życie ustawa wprowadzająca zmiany dotyczące rozliczeń podatkowych. Praktyka pokaże, jak nowe pomysły wpłyną na system rozliczeń podatkowych i budżet państwa. Zmiany będą na pewno mocno odczuwalne dla podmiotów rozpoczynających wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu VAT. Proces weryfikacji tych podmiotów w procesie rejestracyjnym będzie bardzo wnikliwy. Jeśli organ rejestracyjny stwierdzi, że podmiot nie istnieje lub mimo podjęcia udokumentowanych prób nie ma możliwości skontaktowania się z nim, a także gdy nie będzie się stawiał na wezwania, będzie mógł odmówić rejestracji takiego podmiotu jako podatnika VAT czynnego lub zwolnionego.
Jeśli jednak uda się już zarejestrować, to ustawodawca serwuje nam kolejne nowe ograniczenie. Nowy podatnik nie będzie mógł w okresie pierwszego roku – począwszy od miesiąca, w którym dokonał rejestracji jako podatnik VAT czynny – rozliczać się kwartalnie. Planuje się bowiem likwidację prawa do wyboru kwartalnego sposobu rozliczeń przez podmioty niebędące małymi podatnikami i podmioty rozpoczynające wykonywanie czynności opodatkowanych VAT (w okresie pierwszych 12 miesięcy wykonywania tych czynności).
Konieczność zmiany w zakresie likwidacji możliwości stosowania rozliczeń kwartalnych dla podatników innych niż mali uzasadniono wynikiem z obserwacji organów skarbowych podczas przeprowadzanych kontroli. Taka forma rozliczeń była bowiem bardzo korzystna dla celowo tworzonych podatników będących uczestnikami karuzel podatkowych, którzy wykorzystywali różnicę między miesięcznym a kwartalnym rozliczeniem podatku, a zarazem możliwość wnioskowania o zwrot VAT w skróconym terminie. Organ podatkowy, nie mając możliwości weryfikacji, czy podatek należny na poprzednim etapie obrotu został odprowadzony do budżetu, był zmuszony dokonać zwrotu VAT podmiotowi, który wykazał podatek naliczony z tytułu tej transakcji. W międzyczasie kontrahent, który powinien wykazać po swojej stronie podatek należny, znikał jeszcze przed upływem terminu złożenia deklaracji za dany kwartał. I pojawiał się problem.
Zmiana ta będzie miała na pewno korzystny wpływ na uszczelnienie systemu podatkowego. Niemniej jednak wprowadzone obostrzenie uderzy przede wszystkim w nowo tworzone uczciwe podmioty, które będą chciały zarejestrować się jako podatnicy VAT czynni i rozpocząć wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.
Planowana zmiana ma wejść w życie od 1 stycznia 2017 r. Zatem rozliczeń kwartalnych nie będą mogli dokonać podatnicy, którzy rozpoczną wykonywanie czynności opodatkowanych od 1 stycznia 2017 r. Kwartalnych rozliczeń VAT będą mogli dokonywać od 2017 r. już tylko mali podatnicy VAT. Małym podatnikiem VAT jest ten, którego przychód ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego podatku VAT) nie przekroczył w poprzednim roku kwoty 1 200 000 euro.
Dodatkowo w związku ze zmianami dotyczącymi stosowania rozliczeń kwartalnych dla nowych podatników VAT, z uwagi na obawy przed rejestrowaniem się nieuczciwych podmiotów dla celów VAT jeszcze przed styczniem 2017 r., w projekcie znalazł się przepis przejściowy (art. 15) przewidujący, że podatnicy, którzy zostali zarejestrowani, jako podatnicy VAT czynni po dniu 30 września 2016 r. będą składać deklaracje miesięczne począwszy od 1 stycznia 2017 r. (chociażby w ostatnim kwartale 2016 r. rozliczali się kwartalnie, a nie miesięcznie).
Zmiana ta będzie niewątpliwie dla nowo tworzonych podmiotów bolesna, powinna być jednak w mojej opinii, oceniona pozytywnie – na pewno będzie stanowiła kolejną przeszkodę dla oszustów podatkowych, zminimalizuje nadużycia i pozytywnie wpłynie na płynność budżetu.