Rekompensata na pokrycie strat przewoźnika

Wyrok NSA zapadł dotyczy podatnika, który zajmuje się świadczeniem usług transportowych i w związku z tym zawarł z powiatem umowę, w której zobowiązał się realizować przewozy na określonych liniach, według rozkładu jazdy i cennika ustalonego przez powiat. Przedsiębiorca zachowuje wpływy ze sprzedaży biletów, ale ich ceny ustalone przez powiat nie pokrywają kosztów działalności.

Dlatego przedsiębiorca ma prawo do rekompensaty od powiatu. Pokrywa jest obliczana jako różnica pomiędzy kosztami realizacji usług (obejmującymi m.in. wynagrodzenia kierowców i koszty paliwa) a przychodami. Jej wysokość jest kalkulowana miesięcznie z uwzględnieniem „rozsądnego zysku”.

We wniosku o interpretację podatnik podkreślił, że gdy na obsłudze pojedynczej linii ma dodatni wynik finansowy, nie wnosi o dopłatę dla tej linii. Podkreślił, że rekompensata nie ma bezpośredniego wpływu na ceny usług świadczonych pasażerom, lecz służy pokryciu strat związanych z wykonywaniem zadań publicznych. Dlatego uważał, że środki te nie powinny być opodatkowane VAT.

Fiskus: rekompensata jest z VAT

Nie zgodził się z tym dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Stwierdził, że rekompensata stanowi wynagrodzenie za usługi świadczone na rzecz powiatu i należy ją zaliczyć do podstawy opodatkowania VAT.

Zaznaczył, że podatnik nie może być wyłączony z opodatkowania na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, ponieważ nie jest organem władzy publicznej. Jest niezależnym przedsiębiorcą, a powiat, zlecając wykonanie przewozów, staje się stroną umowy cywilnoprawnej – wyjaśnił dyrektor KIS.

Rekompensaty dla przewoźnika nie wlicza się do podstawy opodatkowania

Podatnik wygrał w sądach. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie (sygn. akt I SA/Rz 184/22) orzekł, że rekompensata od powiatu nie jest wynagrodzeniem za świadczenie usług. Sąd zwrócił uwagę na to, że gdy wpływy pokrywają koszty i zapewniają „rozsądny zysk”, rekompensata w ogóle nie przysługuje. To dodatkowo potwierdza, że nie jest ona zapłatą za usługi – wskazał WSA.

Wyrok ten utrzymał w mocy sąd kasacyjny. Przywołał wspomniane orzeczenie TSUE w sprawie C‑615/23, w którym unijny trybunał stwierdził, że zryczałtowane dotacje od gminy, powiatu czy województwa na rzecz przedsiębiorstw świadczących usługi publicznego transportu zbiorowego są bez VAT.

- Ceny biletów ustala wyłącznie powiat, a podatnik nie ma na nie wpływu. Wypłacane środki nie oddziałują więc bezpośrednio na cenę usługi, lecz służą jedynie zrównoważeniu strat. W związku z tym rekompensata ma charakter ogólny i nie dotyczy finansowania konkretnych usług opodatkowanych VAT. Tym samym nie można jej zaliczyć do podstawy opodatkowania – uzasadnił wyrok sędzia Marek Olejnik.

Wyrok NSA z 19 września 2025 r., sygn. akt I FSK 1150/22