Przypomnijmy, że kwestia gminnych rekompensat miała być przedmiotem uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego, ale ostatecznie uchwała nie zapadła. Poszerzony skład sędziów NSA postanowił 9 czerwca 2025 r. o przejęciu sprawy do rozpoznania, co oznacza, że zakończy się ona wyrokiem (sygn. akt I FPS 3/24). Zdaniem NSA tego rodzaju sprawy należy rozpatrywać indywidualnie, w oparciu o konkretny stan faktyczny.
Sport i rekreacja
W sprawie rozpoznanej przez gdański WSA chodziło o spółkę, której wyłącznym udziałowcem jest gmina. Spółka powstała w wyniku likwidacji w 2021 r. jednostki budżetowej, a jej celem jest realizacja zadań własnych gminy w zakresie kultury fizycznej i turystyki. Spółka zajmuje się głównie zarządzaniem i udostępnianiem infrastruktury sportowo-rekreacyjnej do celów związanych z kulturą fizyczną i rekreacją oraz jej bieżącym utrzymaniem, przebudową i rozbudową.
Z infrastruktury tej korzystają: mieszkańcy i inne osoby fizyczne, stowarzyszenia sportowe, organizacje pozarządowe, osoby prawne, kluby sportowe. Spółka świadczy im – zgodnie z ustalonym cennikiem – usługi w zakresie odpłatnego wstępu do obiektów sportowych. Niektóre z obiektów udostępnia nieodpłatnie (np. skatepark, pumptrack, place zabaw, pomost na przystani).
Spółka dostaje rekompensatę
Usługi finansuje z własnych środków oraz z przyznanej jej przez gminę rekompensaty. Rekompensata jest wtedy, gdy spółka ma stratę finansową, czyli nadwyżkę kosztów nad przychodami. Chcąc ją otrzymać, spółka przygotowuje na dany rok prognozę kosztów i przychodów dotyczących realizacji powierzonego zadania. Rekompensata jest roczna, z tym że jest wypłacana co miesiąc, zgodnie z przygotowanym harmonogramem płatności.
Do 31 marca następnego roku gmina przeprowadza kontrolę rekompensaty wypłaconej w minionym roku i weryfikuje kwoty należne w danym roku. Ostateczne rozliczenie wypłaconej rekompensaty jest do 30 czerwca.
Co z VAT?
Spółka uważała, że rekompensata nie jest wynagrodzeniem za usługę i nie powinna być opodatkowana VAT. Jest ona bowiem ściśle powiązana z sytuacją finansową spółki, a nie z ceną świadczonych usług.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał jednak, że rekompensata jest wynagrodzeniem za świadczenie usług opodatkowanych VAT. W interpretacji z 17 kwietnia 2024 r. (0114-KDIP4-1.4012. 48.2024.2.AM) stwierdził, że nie jest to dofinansowanie do ogólnej działalności spółki, ponieważ jest ono bezpośrednio związane z czynnościami wykonywanymi na rzecz gminy. Zatem rekompensata, po powiększeniu o kwotę rozsądnego zysku, jest zapłatą za świadczone usługi opodatkowane VAT – uznał fiskus.
Nie ma podatku
Nie zgodził się z nim WSA w Gdańsku. Jak uzasadniła sędzia Małgorzata Gorzeń, to, że dotacja może mieć wpływ na cenę towarów lub usług dostarczonych przez dotowany podmiot, nie jest wystarczające, by uznać ją za opodatkowaną VAT. Dofinansowanie zawsze bowiem w jakiś sposób wpływa na poziom ceny oferowanych towarów bądź usług. Kluczowe znaczenie ma to, czy dotacja jest przyznawana w celu sfinansowania dostawy konkretnych towarów lub konkretnych usług.
Tłumacząc to, sędzia przywołała tezy płynące z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE, który wielokrotnie już wypowiadał się w podobnych kwestiach.
W tej sprawie – jak zauważyła sędzia Gorzeń – spółka sama podkreśliła we wniosku o interpretację, że dotacja nie jest do konkretnej usługi, ma charakter bilansowy. Jeżeli spółka ma stratę, to dostaje od gminy dofinansowanie, jeżeli nie ma straty, to rekompensata jest nienależna. WSA wytknął przy tym dyrektorowi KIS brak wskazania, w jaki sposób chciałby on przypisać rekompensatę do konkretnych usług.
Sędzia Gorzeń zwróciła też uwagę na to, że spółka nie wykonuje de facto usług dla gminy, ale dla podmiotów trzecich. – Już samo to wskazuje na błąd w dokonanej przez organ wykładni art. 29a ust. 1 ustawy o VAT (normującego podstawę opodatkowania w VAT) – zauważyła sędzia Gorzeń.
Wyrok jest nieprawomocny. ©℗
orzecznictwo
Podstawa prawna
Wyrok WSA w Gdańsku z 4 czerwca 2025 r., sygn. akt I SA/Gd 84/25 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia