rozwiń ›

Nowa wersja projektu ustawy o CIT

W opublikowanej właśnie kolejnej wersji projektu nowelizacji ustawy o CIT są też dwie inne ważne zmiany. Jedna z nich ma dotyczyć najmu lokali użytkowych przez fundacje rodzinne. Taki najem – niezależnie, czy krótkoterminowy, czy długoterminowy – nie będzie zwolniony z CIT.

Sama nowelizacja ma wejść w życie – przypomnijmy – 1 stycznia 2026 r. Projekt jest już po konsultacjach i został skierowany na Stały Komitet Rady Ministrów.

Zmieniona data

Przede wszystkim zamieniona została data 31 sierpnia 2025 r. na nową – 31 grudnia 2025 r. Poprzednia budziła poważne wątpliwości co do zgodności z konstytucją, na co wskazaliśmy jako pierwsi tutaj.

Przypomnijmy, że nowelizacja ma zapobiegać podatkowym optymalizacjom z wykorzystaniem fundacji rodzinnych. Jedna z planowanych zmian dotyczy sprzedaży fundacyjnego mienia. Chodzi o to, by nie wnosić go do fundacji tylko z zamiarem jego sprzedaży bez podatku (fundacje rodzinne co do zasady nie płacą podatku dochodowego – art. 6 ust. 1 pkt 25 ustawy o CIT).

Skąd wziął się problem fundacji rodzinnych?

Problem wziął się z tego, że pierwotny projekt nowelizacji opublikowano w piątek 29 sierpnia 2025 r. późnym popołudniem, a już w niedzielę 31 sierpnia miał upływać termin, do kiedy można było uniknąć skutków zaostrzenia przepisów. W projekcie zapisano bowiem, że jeżeli mienie zostało wniesione do fundacji najpóźniej 31 sierpnia 2025 r., to przy jego sprzedaży obowiązują jeszcze stare zasady opodatkowania.

Wystarczyło więc między późnym popołudniem 29 sierpnia a północą 31 sierpnia zawrzeć transakcję polegającą na wniesieniu mienia do fundacji rodzinnej. Można też było nieodpłatnie przekazać je fundacji. Skutki w obu przypadkach byłyby te same – fundacja nie zapłaciłaby podatku od dochodu ze zbycia tego mienia.

Projekt nowelizacji ustawy o CIT pod ostrzałem krytyki

Tak krótki termin, niespełna trzydniowy, spotkał się ze zdecydowaną krytyką ekspertów. W praktyce oznaczał działanie prawa wstecz i ogromne zaskoczenie dla fundatorów, na co zwrócił uwagę na naszych łamach Piotr Juszczyk, główny doradca podatkowy w Infakt.

Prof. Ryszard Piotrowski z Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego podkreślał: prawo nie może być pułapką dla obywateli. Nie można zobowiązywać do niemożliwego.

Podobnie komentował Jerzy Martini, partner w Martini i Wspólnicy: - Nie możemy stosować symetrii: skoro podatnicy kombinują, to państwo też może. Pewne rzeczy, które uchodzą podatnikom, nie przystoją poważnemu państwu. Przecież rolą obywatela nie jest analizowanie projektów zmian do ustaw, tylko przestrzeganie prawa, które obowiązuje – mówił ekspert na łamach DGP.

Proponowaną datę 31 sierpnia skrytykował także Komitet Podatkowy Pracodawców RP. W piśmie do Ministerstwa Finansów wskazał na jeszcze jeden problem: co w sytuacji, gdy fundacja nabędzie majątek po 31 sierpnia 2025 r. i sprzeda go jeszcze przed końcem 2025 r.? Czy nowe zasady będą dotyczyły również takich przypadków? O tych i innych uwagach przedsiębiorców napisaliśmy szerzej tutaj.

Nowy termin: 31 grudnia

MF najwyraźniej wzięło sobie do serca tę krytykę i w najnowszej wersji projektu zamieniło datę 31 sierpnia na 31 grudnia 2025 r. Nadal jednak oznacza to, że kto będzie chciał skorzystać z dotychczasowych zasad opodatkowania, musi się pospieszyć.

Z projektowanego art. 2 nowelizacji ma bowiem wynikać, że zmieniony przepis (art. 6 ust. 8 pkt 2 ustawy o CIT) będzie miał zastosowanie do mienia wniesionego lub przekazanego nieodpłatnie do fundacji rodzinnej lub nabytego przez fundację rodzinną od podmiotu powiązanego po 31 grudnia 2025 r.

Najem lokali użytkowych - czy będzie zwolniony z CIT

W nowej wersji projektu jest też ważna zmiana w zakresie najmu lokali użytkowych. Na problem z tym związany zwróciliśmy uwagę tutaj.

Przypomnijmy, że nowelizacja zmierza do opodatkowania przychodów fundacji rodzinnych z krótkoterminowego najmu mieszkań i budynków mieszkalnych w celu świadczenia usług związanych z zakwaterowaniem (PKWiU 55). Z dotychczasowej wersji projektu nie wynikało natomiast, co z najmem lokali użytkowych – czy będzie on (nadal) zwolniony z podatku, czy może przeciwnie – objęty sankcyjną stawką 25 proc. CIT.

W nowej wersji dopisano, że zwolnienie, o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 25 ustawy o CIT, nie będzie miało zastosowania do osiąganych przez fundację rodzinną przychodów z najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze, której przedmiotem jest „lokal użytkowy przeznaczony do całodobowego zakwaterowania”. Co ważne, nie ma tu rozróżnienia na najem krótko- i długoterminowy.

Jaką zatem stawką CIT zostaną objęte przychody fundacji rodzinnej z najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze, jeżeli nie będą już one objęte podatkowym zwolnieniem? Tu nie ma pełnej jasności, bo projekt tego nie precyzuje. Zdaniem doradców podatkowych, skoro nie będzie zwolnienia, to w grę powinna wchodzić stawka 19 proc., a nie sankcyjna 25 proc.

Fundusze transparentne podatkowo

Ministerstwo Finansów skorygowało też przepis, który ma ukrócić wykorzystywanie przez fundacje podmiotów transparentnych podatkowo (nowy art. 6 ust. 8 pkt 3 ustawy o CIT).

Pierwotnie był on tak sformułowany, że rodził obawy, czy dochody fundacji rodzinnej z funduszy inwestycyjnych w ogóle nie będą już zwolnione z opodatkowania. Pisaliśmy o tym tutaj. Z nowej wersji przepisu ma wynikać, że z podatku nie będą zwolnione przychody „z udziału w:

a) spółce niebędącej osobą prawną lub

b) funduszu inwestycyjnym, spółdzielni lub podmiocie, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej, jeżeli ich przychody, koszty, dochody lub straty są traktowane jako, odpowiednio, osiągnięte lub poniesione przez fundację rodzinną.”

- Projektodawca naprawił błąd – potwierdza Grzegorz Sprawka, partner w kancelarii Domański Zakrzewski Palinka. Tłumaczy, że przychód u fundacji rodzinnej powstanie tylko wówczas, gdy z jakichś powodów fundusz inwestycyjny będzie transparentny podatkowo. Jeżeli nie będzie płacił podatku ze względu na zastosowanie zwolnienia podatkowego, to dochody fundacji rodzinnej z uczestnictwa w takim funduszu nadal nie będą opodatkowane.