Należy wyjaśnić, że JPK_CIT obejmuje dwie odrębne struktury:
- JPK_KR_PD (Jednolity Plik Kontrolny Księgi Rachunkowe Podatek Dochodowy),
- JPK_ST_KR (Jednolity Plik Kontrolny Środki Trwałe).
Przybliżmy, jakie dane powinna zawierać każda z tych struktur.
JPK_KR_PD
Pierwszą z obowiązkowych struktur logicznych, jaką podatnicy będą wysyłać do właściwych urzędów skarbowych, jest JPK_KR_PD. Plik ten obejmuje ogólne dane o księgach podatników oraz informacje dotyczące rozliczenia podatku dochodowego. JPK_KR_PD został podzielony na osiem części (węzłów), które odpowiadają za inny zakres danych.
Tabela 1. | |
Elementy pliku JPK_KR_PD | |
Nazwa węzła | Opis węzła |
Naglowek | Dane techniczne dotyczące pliku, takie jak cel złożenia, okres, którego dotyczy plik, identyfikator urzędu skarbowego. |
Podmiot1 | Dane identyfikacyjne jednostki składającej plik. |
Kontrahent | Informacje o kontrahentach ujętych w ewidencji (nazwa, NIP, kraj rezydencji). Węzeł ten nie jest obowiązkowy. |
ZOiS | Zestawienie obrotów i sald – zawiera pola odzwierciedlające zestawienie obrotów i sald wynikające z ksiąg rachunkowych. |
Dziennik | Rejestr wszystkich zapisów księgowych. |
KontoZapis | Zapisy na kontach księgi głównej i ksiąg pomocniczych. |
Ctrl | Dane kontrolne, które pozwolą na weryfikację kompletności i poprawności pliku. |
RPD | Rozliczenie podatku dochodowego. |
Uwaga! Plik JPK_KR_PD musi być spójny pod względem przekazanych danych z deklaracją CIT-8 oraz z danymi przedstawionymi w sprawozdaniu finansowym.
JPK_ST_KR
Drugim plikiem wysyłanym do urzędów skarbowych w ramach JPK_CIT jest JPK_ST_KR. Obejmuje on ewidencję środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Plik zawiera wszystkie operacje gospodarcze ujęte w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, takie jak: nabycie, wytworzenie, przyjęcie, wykreślenie, amortyzacja. JPK_ST_KR został podzielony na trzy części (węzły).
Tabela 2. | |
Elementy pliku JPK_ST_KR | |
Nazwa węzła | Opis węzła |
Naglowek | Dane techniczne dotyczące pliku, jak cel złożenia, okres, którego dotyczy plik, identyfikator urzędu skarbowego. |
Podmiot1 | Dane identyfikacyjne jednostki składającej plik. |
ST_KR | Ewidencja środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. |
Oprócz standardowej ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, którą prowadzą spółki, JPK_ST_KR zawiera dodatkowe informacje, takie jak:
- określenie rodzaju dokumentu stwierdzającego nabycie/wytworzenie,
- metodę amortyzacji,
- częstotliwość odpisów,
- przyczynę wykreślenia składnika majątku trwałego,
- informację o zmianie KŚT w ciągu roku obrotowego.
Główne różnice między strukturami
Dwa nowe pliki w formacie jednolitego pliku kontrolnego zawierają inny zakres danych. JPK_KR_PD to przede wszystkim plik mający na celu przedstawienie sytuacji majątkowej spółki, liczbę transakcji gospodarczych zawieranych przez spółki, różnice między wynikiem bilansowym a podatkowym. Natomiast JPK_ST_KR to rzetelna i pełna informacja przedstawiająca składniki majątku trwałego podmiotów gospodarczych. Oba pliki muszą zawierać te same informacje w zakresie wartości środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.
Uwaga! Kwoty wykazane w zestawieniu obrotów i sald w strukturze JPK_KR_PD na kontach dotyczących składników majątku trwałego (zarówno konta bilansowe, jak i wynikowe) muszą być spójne z przedstawionymi informacjami w strukturze JPK_ST_KR.
Co firmy muszą uzupełnić już teraz w związku z JPK_CIT
Aby dobrze przygotować się do nowych obowiązków raportowych, spółki już teraz powinny zacząć pracę nad:
- dostosowaniem systemów finansowo-księgowych,
- odpowiednim ustawieniem planu kont,
- mapowaniem kont z przypisanymi znacznikami rachunkowymi i podatkowymi,
- zapewnieniem generowania przez systemy księgowe plików w formacie XML,
- weryfikacją danych dotyczących środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych pod względem poprawności numerów KŚT, dokumentów OT i numerów inwentarzowych,
- uzgodnieniem danych podatkowych i księgowych,
- testowaniem i weryfikacją wygenerowanych plików JPK.
Podsumowanie
Wprowadzenie JPK_CIT to największa reforma sprawozdawczości podatkowej w Polsce od lat. Struktura JPK_CIT to zaawansowane narzędzie informatyczne służące do kontroli ksiąg rachunkowych, rozliczeń podatkowych oraz ewidencji majątku trwałego podatników. Zakres danych, jakie podatnik ma obowiązek przekazać, jest bardzo szeroki i chociaż obowiązek wysyłania pliku JPK_CIT będzie wdrażany stopniowo, już teraz warto rozpocząć przygotowania w zakresie odpowiedniej konfiguracji systemów księgowych.
Podstawa prawna
Podstawa prawna i źródła
ustawa z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111; ost.zm. Dz.U. z 2025 r. poz. 1235)
ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 278; ost.zm. Dz.U. z 2025 r. poz. 1074)
komunikaty Ministerstwa Finansów dotyczące struktur JPK (https://www.podatki.gov.pl/jednolity-plik-kontrolny/)
Broszura informacyjna Ministerstwa Finansów dot. struktury JPK_KR_PD
Broszura informacyjna Ministerstwa Finansów dot. struktury JPK_ST_KR
Kontynuujemy cykl, w którym eksperci przedstawią praktyczne problemy związane z JPK_CIT, zwracając przy tym uwagę na kwestie zarówno księgowe, jak i podatkowe. Dotychczas w dodatku Podatki i Księgowość ukazały się artykuły:
- „JPK_CIT – największa zmiana w sprawozdawczości finansowej” (8 września 2025 r., DGP nr 173);
- „Czego skarbówka dowie się o kontrahentach firmy” (15 września 2025 r., DGP nr 178).