Subskrybuj nas na Youtube
Struktury JPK, projektowane na szybko przez urzędników, nie były dostatecznie przemyślane i zawierają błędy. Ministerstwo Finansów ogłosiło aktualizację struktur JPK, które zaczęły obowiązywać dużych przedsiębiorców 1 lipca 2016 r. Zmiany mają na celu naprawę błędów i dostosowanie do zmian w innych przepisach.
Oto 10 największych – moim zdaniem – dotychczasowych błędów w strukturach JPK. Do niektórych z nich MF odnosiło się już w swoich wcześniejszych wyjaśnieniach. Jestem ciekawy, czy zidentyfikowało je wszystkie i czy rozwiązało już problem.Jeśli nie, to zapewne za jakiś czas będzie czekać nas kolejna aktualizacja.
1 „Nie ma takiego miasta Londyn...”
Sporą trudność napotykamy już na poziomie nagłówka każdej ze struktur. Mianowicie jako dane adresowe podatnika przewidziano: województwo, powiat i gminę. W konsekwencji podatnik zagraniczny niemający siedziby w Polsce nie jest w stanie poprawnie wypełnić nagłówka. MF podpowiedziało, żeby w takich przypadkach podawać adres urzędu skarbowego. Tylko po co?
2 Na który dzień generować struktury?
W jednej ze swoich odpowiedzi MF wskazało, że dzień, na który ma być wygenerowana struktura, wskaże organ kontrolny. Zakłada zatem elastyczność generowania struktury JPK przez podatnika. Takie założenie jest błędne. Systemy finansowo-księgowe nie są tak elastyczne, żeby umożliwiać generowanie JPK według dowolnej daty. Przydałyby się tutaj jasne wytyczne w stosunku do każdej ze struktur.
3 Korekta struktury
JPK nie dawało się do tej pory skorygować. A przynajmniej nie w sposób, w jaki struktura została zaprojektowana. Ktoś na etapie jej tworzenia zapomniał dodać możliwość zaznaczenia, czy JPK jest wysyłany pierwszy raz, czy stanowi korektę już wysłanego pliku. Ministerstwo Finansów poratowało się tutaj odpowiedzią, że za korektę będzie uznany ostatni wysłany plik dla danego okresu.
4 Ile plików można złożyć?
W jednej ze swoich odpowiedzi ministerstwo dopuściło możliwość przesyłania wielu plików do jednej struktury również w odniesieniu do ewidencji VAT. Idea słuszna, ale jak to się ma do odpowiedzi MF dotyczącej korygowania JPK? Wyobraźmy sobie następującą sytuację: podatnik przesyła strukturę Ewidencja VAT w trzech plikach JPK, bo tak mu wygodniej, a MF dopuściło taką możliwość. W każdym pliku wskazany jest ten sam zakres dat (miesiąc, za który podatnik raportuje VAT). Jednocześnie MF stwierdziło, że ostatni przesłany plik za dany okres będzie traktowany jako korekta. W rezultacie tylko jeden z plików zostanie uznany za zgodny z deklaracją VAT.
5 Faktury VAT: NIP tylko polski
W strukturze Faktury VAT założono walidację numeru identyfikacyjnego kontrahenta. Wybór ograniczono jednak tylko do polskiego NIP. To oznaczało, że nie można było wpisać do JPK poprawnego numeru podatkowego kontrahenta z Unii Europejskiej, gdzie numery VAT mają różne długości oraz zawierają zarówno cyfry, jak i litery.
6 Nie dla taksówkarzy i rolników ryczałtowych
Kolejny problem związany ze strukturą Faktury VAT to ograniczenie stawek podatkowych. Kto stosuje stawki inne niż podstawowe, przewidziane przez MF (tj. 23 proc., 8 proc., 5 proc.) albo dokonuje korekty ze starymi stawkami (22 proc., 7 proc., 3 proc.), ten nie wypełni struktury poprawnie.
7 Odwrotne obciążenie i zwykła sprzedaż
Struktura Faktury VAT przewiduje, że część danych jest zawarta na poziomie nagłówka faktury, natomiast szczegóły transakcji zawarte są w polach przewidzianych dla linii/pozycji faktury. Jednym z elementów zawartych w nagłówku jest flaga w polu P_18 oznaczająca, że sprzedaż dotyczy transakcji z odwrotnym obciążeniem.
Jeśli więc wskażemy to pole, to potwierdzimy, że faktura dotyczy odwrotnego obciążenia. A co w sytuacji, gdy na fakturze jest wyszczególniona również zwykła sprzedaż? Zdecydowanie, moim zdaniem, informacja o odwrotnym obciążeniu powinna zostać przeniesiona na poziom linii faktury.
8 Dwie sprzedaże na jednej fakturze
Podobnie podatnik powinien oznaczyć, czy faktura dotyczy sprzedaży zwolnionej. Dodatkowo jest zobligowany do przedstawienia podstawy prawnej zastosowanego zwolnienia. W tym względzie może wskazać – alternatywnie – odpowiedni przepis z ustawy VAT, dyrektywy unijnej lub inną podstawę.
W tym wypadku również oznaczenie, czy faktura dotyczy sprzedaży zwolnionej, jest umieszczone na poziomie nagłówka faktury. W konsekwencji nie ma możliwości wykazania na jednym dokumencie dwóch różnych sprzedaży zwolnionych z VAT na innej podstawie. Podstawa zwolnienia odnosi się bowiem do całości faktury.
Informacja ta powinna zostać przeniesiona na poziom linii faktury.
9 Faktury VAT: Pole widmo
O polu P_22 krążą już legendy. Ktoś po prostu zapomniał dodać pole, w którym podatnik mógłby oznaczyć, że faktura dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy nowych środków transportu.
1O Obrotówka a księgi pomocnicze
Sporo kontrowersji wzbudza zakres danych, jakich MF oczekuje w strukturze Księgi Rachunkowe. Z jednej strony twierdzi, że chodzi o wszystkie księgi, z drugiej zaś wskazuje na Zestawienie Obrotów i Sald, które da się przygotować dla kont z księgi głównej.
Jeśli wykażemy w strukturze Zestawienie Obrotów i Sald z księgi głównej, a w dalszych sekcjach przedstawimy np. dzienniki cząstkowe i księgowania z ksiąg pomocniczych, to bez mapowania (a na takie nie ma miejsca w strukturze) nie będzie możliwości uzgodnienia jednego elementu pliku z drugim. Tu chyba MF powinno przemyśleć koncepcję.ⒸⓅ
Wyjaśnienia Ministerstwa Finansów
Redakcja DGP zwróciła się do MF z prośbą o ustosunkowanie się do przedstawionych przez autora artykułu błędów. Oto odpowiedzi.
Ad. 1
W najnowszej wersji schematu adres polski został zastąpiony adresem uniwersalnym (nowym typem na potrzeby JPK).
JPK był przygotowany jako rozwiązanie z jednej strony możliwie proste do wdrożenia, z drugiej strony zgodne z systemem e-Deklaracje. Łatwość wdrożenia wymuszała zastosowanie płaskiej budowy struktury (tzw. bazodanowej). Budowa nagłówka w systemie e-Deklaracje zawiera złożony typ adresu polskiego lub zagranicznego. Zastosowanie tego elementu nie pozwalało na utrzymanie płaskiej budowy struktury. Początkowo zatem zdecydowano się na adres polski, który nie wykluczał podania danych zagranicznych (elementy takie jak województwo, powiat, gmina nie są zesłownikowane).
Ad. 2
Organy kontroli nie będą wymagały generowania JPK dla każdej z możliwych dat, tylko takich, które są dostępne. Organ kontrolny, przed wskazaniem daty, według której dana struktura ma być wygenerowana, uzgodni to z podatnikiem, kierując się zakresem kontroli i funkcjonalnościami wykorzystywanego systemu.
Ad. 3
Oznaczenie korekty w celu jej złożenia jest już w najnowszej wersji schematu JPK_VAT.
Założenia ustawy z 10 września 2015 r. (Dz.U. poz. 1649) przewidywały wyłącznie przekazywanie JPK na żądanie w ramach postępowania podatkowego, czynności sprawdzających lub kontroli podatkowej. W wymienionych procedurach nie koryguje się ani ksiąg podatkowych, ani dowodów księgowych. Korektom podlegają jedynie deklaracje podatkowe. Przyjęto zatem, że JPK będą składane tylko raz i w tym celu przygotowano odrębny od elementarnych typów danych lokalny element przewidujący wyłącznie złożenie JPK po raz pierwszy.
Ustawa z 13 maja 2016 r. (Dz.U. poz. 846) zmieniła charakter JPK_VAT z ewidencyjnego na deklaracyjny (składany bez wezwania). Wdrażanie nowego rozwiązania (tzw. okna aktualizacyjne) w dużych podmiotach zajmuje ok. 200 dni. Jest to planowane najczęściej na przełomie roku kalendarzowego. Modyfikacja schematu nie byłaby możliwa do realizacji w tak krótkim czasie. Dlatego początkowo przyjęto wykorzystanie elementu Data Wytworzenia JPK jako oznaczenie korekty.
Ad. 4
JPK_VAT (złożony w jednym czy kilku plikach) powinien zgadzać się z deklaracją. Odnosi się to również do korekt deklaracji, niezależnie od tego, czy są to deklaracje miesięczne, czy kwartalne. Złożenie korekty deklaracji implikuje złożenie odpowiedniej korekty JPK_VAT.
Ad. 5
To ograniczenie zostało zmodyfikowane w najnowszej wersji schematu. Rzeczywiście uniemożliwiało ono wpisanie poprawnego numeru podatnika innego niż polski. Było to jednak pole opcjonalne i do czasu modyfikacji schematu należało pominąć numery inne niż polskie.
Ad. 6
Wbrew twierdzeniom autora można dokonać korekty według stawek 22 proc., 7 proc., 3 proc. Natomiast faktycznie nie można wskazać innych stawek niż 23 proc., 22 proc., 8 proc., 7 proc., 5 proc., 3 proc., 0 proc. i zwolnienie.
Pole stawki jest również polem opcjonalnym. Możliwe jest zatem zaraportowanie każdej sprzedaży wartościowo (również dotyczącej taksówkarzy lub rolników ryczałtowych), pomijając wskazanie stawki. To również zostanie zmodyfikowane w następnej wersji schematu.
Ad. 7
Obecnie nie ma podstaw prawnych dla wymogu oznaczania tej sprzedaży na poziomie linii faktury. Sformułowany wniosek jest ważnym sygnałem do doprecyzowania takiego rozwiązania.
Ad. 8
Podobnie jak w odpowiedzi powyżej.
Ad. 9
Pole P_22 zostało uznane, po konsultacjach, za nadmiarowe i usunięte, z jednoczesnym przeredagowaniem opisów pól P_22A, P_22B i P_22C. Tym samym funkcję pola P_22 przejęło pole P_22A.
Ad. 10
Zestawienie Obrotów i Sald dotyczy, zgodnie z opisem, kont ostatecznego zapisu (konta pomocniczego lub konta księgi głównej, jeżeli nie jest wymagany zapis na kontach pomocniczych). Komunikacja z zapisami na kontach zapewniona jest poprzez kod konta. Komunikacja kont z dziennikiem zapewniona jest poprzez numer zapisu w dzienniku. Grupowanie kont jest realizowane poprzez oznaczenie zespołu, kategorii i ew. podkategorii.