Tegoroczny wyrok WSA w Gdańsku oraz interpretacja dyrektora KIS mogą oznaczać istotne zmiany dla firm, które w ramach programów motywacyjnych przyznają pracownikom RSU (restricted stock units) lub udziały fantomowe, czyli dające jedynie prawo do wypłaty równowartości udziałów w gotówce, a nie faktyczne udziały w spółce.

Z obu rozstrzygnięć wynika, że przychody uzyskane z takich planów motywacyjnych są opodatkowane 19-proc. PIT, a nie według skali podatkowej. Muszą być tylko spełnione określone wymogi.

Przedsiębiorcy powinni uważnie się przyjrzeć tym rozstrzygnięciom. W obu przypadkach organy i sąd zgodziły się z podatnikami, że przychód z takich świadczeń nie powinien być traktowany jak wynagrodzenie za pracę, ale jako przychód z kapitałów pieniężnych, co ma istotne konsekwencje podatkowe.

Przychód z realizacji programu RSU…

W nieprawomocnym wyroku z 14 stycznia 2025 r. (sygn. akt I SA/Gd 841/24) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku uchylił interpretację indywidualną, z której wynikało, że przychód z realizacji programu RSU jest przychodem z innych źródeł, opodatkowanym według skali podatkowej.

Chodziło o menedżera, który w ramach planu motywacyjnego prowadzonego przez amerykańską spółkę otrzymał jednostki RSU, a po upływie kilku lat – ich rozliczenie w formie gotówkowej. WSA uznał, że tego rodzaju świadczenie nie jest ani wynagrodzeniem ze stosunku pracy, ani przychodem z innych źródeł. Jest to przychód z tytułu realizacji pochodnych instrumentów finansowych, co oznacza, że jest on opodatkowany 19-proc. PIT, rozliczanym samodzielnie przez podatnika, bez udziału płatnika.

…i z udziałów fantomowych

Analogiczne stanowisko zaprezentował dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 8 maja 2025 r. (0113-KDIPT2-3.4011.175.2025.2.AK). Dotyczyła ona programu motywacyjnego z udziałami fantomowymi. Także w tym przypadku wskazano, że uczestnik programu nabywa prawa majątkowe o charakterze warunkowym i niezbywalnym, których wartość jest uzależniona od późniejszych danych finansowych spółki.

Dyrektor KIS potwierdził, że pracownik uzyskuje podatkowy przychód dopiero w momencie realizacji tych praw, a nie z chwilą ich przyznania. Co istotne, zgodził się z podatniczką, że przychody z realizacji udziałów fantomowych to przychody z kapitałów pieniężnych, w związku z czym pracownik samodzielnie rozlicza od nich podatek, a pracodawca musi jedynie wystawić PIT-8C.

Przedsiębiorstwa, w których programy wynagradzania są oparte na akcjach lub udziałach czy wartościach powiązanych z wynikami spółki, powinny zatem uważnie przeanalizować, czy również stosują rozwiązania podobne do RSU lub akcji (udziałów) fantomowych. Dotyczy to w szczególności firm z sektora IT, nowoczesnych usług dla biznesu, doradztwa, technologii, a także grup kapitałowych, w których funkcjonują programy długoterminowego wynagradzania oparte na zagranicznych planach motywacyjnych.

Jakie trzeba spełnić warunki

Opodatkowanie 19-proc. PIT zależy jednak od spełnienia określonych warunków. Kluczowe jest m.in. to, czy:

  • instrumenty są niezbywalne, warunkowe i uzależnione od wskaźników finansowych,
  • program nie jest elementem wynagrodzenia wynikającego z kodeksowych regulacji prawa pracy.

W razie wątpliwości co do klasyfikacji przychodu z danego programu warto wystąpić do dyrektora KIS o własną interpretację podatkową, która może zapewnić bezpieczeństwo prawne i podatkowe. ©℗