To pierwszy wyrok polskiego sądu wdrażający tezy orzeczenia TSUE z 8 maja 2025 r. w sprawie C-405/24. Unijny trybunał orzekł w maju, że polski przepis jest w tym zakresie niezgodny z prawem UE.

Zwolnienie z VAT

Chodzi o art. 52 ust. 1 ustawy o VAT, który zwalnia z podatku import towarów umieszczonych w przesyłce wysyłanej z terytorium państwa trzeciego (czyli spoza UE), gdy wysyłającym jest osoba fizyczna, a odbiorcą inna osoba fizyczna przebywająca „na terytorium kraju”. Chcąc skorzystać ze zwolnienia, należy spełnić łącznie następujące warunki:

  • ilość i rodzaj towarów nie mogą wskazywać na ich przeznaczenie handlowe,
  • odbiorca nie może być obowiązany do uiszczenia opłat na rzecz nadawcy w związku z otrzymaniem przesyłki,
  • przesyłki muszą mieć charakter okazjonalny.

Polski przepis dotyczący przesyłek jest inny niż unijny

Polska ustawa o VAT mówi o osobie fizycznej „przebywającej na terytorium kraju”, a więc w Polsce. Inaczej reguluje to art. 1 ust. 1 dyrektywy 2006/79/WE z 5 października 2006 r. w sprawie zwolnienia od podatku przy przywozie z państw trzecich małych partii towarów o charakterze niehandlowym. W przepisie tym mowa jest o odbiorcy przesyłki „w państwie członkowskim”. Może to być zatem dowolny kraj UE.

Mimo tej różnicy polski fiskus, a przez długi czas również sądy, uważali, że zwolnione z VAT są tylko przesyłki adresowane do ostatecznego odbiorcy przebywającego na terytorium Polski.

Jeden ze składów orzekających nabrał jednak co do tego wątpliwości i skierował pytanie prejudycjalne do TSUE. Ten orzekł 8 maja 2025 r., że zwolnienie z VAT obejmuje także przesyłki adresowane do odbiorców z innych państw UE. Uznał w związku z tym, że art. 52 ust. 1 polskiej ustawy jest niezgodny z prawem unijnym. Pisaliśmy o tym w artykule „TSUE: W Polsce można odprawić bez VAT także zagraniczne przesyłki” (DGP nr 90/2025).

NSA orzekł w sprawie zwolnienia z VAT tak jak TSUE

Polski przepis nie został jeszcze zmieniony, zapadł natomiast pierwszy wyrok NSA wdrażający tezy orzeczenia TSUE z 8 maja 2025 r.

Chodziło o spółkę zajmującą się kompleksową obsługą paczek wysyłanych ze Stanów Zjednoczonych i Kanady do osób fizycznych przebywających zarówno w Polsce, jak i w innych krajach UE (m.in. Czechy, Niemcy, Rumunia, Węgry, Irlandia). Spółka odpowiada za odprawy celne w Polsce i dalszą dystrybucję przesyłek.

Towary znajdujące się w paczkach spełniały warunki określone w art. 52 ust. 1 ustawy o VAT; miały charakter okazjonalny, brak było ich przeznaczenia handlowego, odbiorcy nie byli zobowiązani do zapłaty na rzecz nadawcy. Jedyną wątpliwość budziło to, że część przesyłek była przeznaczona do odbiorców przebywających w innych państwach UE niż Polska

Zarówno fiskus, jak i WSA (I SA/Gl 624/20) uznali, że spółce nie przysługuje zwolnienie z VAT. Inaczej orzekł natomiast sąd kasacyjny. Wyjaśnił, że art. 52 ust. 1 ustawy o VAT musi być interpretowany zgodnie z prawem unijnym.

To, że odbiorca mieszka w innym państwie UE niż Polska, nie wpływa na możliwość zastosowania zwolnienia z VAT. Liczy się to, że przesyłka pochodzi z państwa trzeciego i trafia do osoby fizycznej w UE – orzekł NSA. Podkreślił, że literalna wykładnia art. 52 ust. 1 ustawy o VAT prowadziłaby do nieuprawnionego ograniczenia zwolnienia wynikającego z przepisów wspólnotowych.

Wyrok NSA z 25 lipca 2025 r., sygn. akt I FSK 110/21