NSA: Wydanie akcji w miejsce dywidendy to przychód z zysków kapitałowych

Jeżeli spółka uwalnia się od obowiązku wypłaty dywidendy lub częściowego zwrotu wkładów poprzez wydanie wspólnikom akcji innej spółki, to uzyskuje przychód z zysków kapitałowych – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

Czego dotyczył spór
Dyrektor KIS: To przychód kapitałowy
Sądy zgadzają się z fiskusem

Chodziło o art. 14a ustawy o CIT. Zgodnie z tym przepisem, gdy podatnik przez wykonanie świadczenia niepieniężnego reguluje w całości lub w części zobowiązanie, w tym z tytułu zaciągniętej pożyczki (kredytu), dywidendy, umorzenia albo zbycia w celu umorzenia udziałów (akcji), to przychodem takiego podatnika jest wysokość zobowiązania uregulowanego w następstwie takiego świadczenia.

Ten rodzaj umowy - świadczenie w miejsce wykonania (datio in solutum) - jest uregulowany w art. 453 kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, to zobowiązanie wygasa.

W art. 14a ustawy o CIT zamieszczono otwarty katalog świadczeń podlegających opodatkowaniu. Wskazano przykłady najbardziej popularnych świadczeń regulowanych w ten sposób (pożyczkę, kredyt, dywidendę, zbycie udziałów lub akcji w celu ich umorzenia).

Czego dotyczył spór

Sprawa dotyczyła spółki komandytowej, która w zależności od decyzji swoich dwóch wspólników co do przeznaczenia wypracowanego zysku,wypłaca im dywidendy, a w miarę możliwości także częściowo zwraca im wartość wniesionych wkładów.

Sama, nabywając akcje innej spółki, stała się jej akcjonariuszem.

Postanowiono, że spółka wyda te akcje swoim wspólnikom (komandytariuszowi i komplementariuszowi) zamiast wypłacać im pieniądze z tytułu dywidendy lub częściowego zwrotu wniesionych przez nich wkładów. W tym celu zamierzano zawrzeć umowy o świadczenie w miejsce wykonania (datio in solutum), na podstawie których zobowiązania spółki względem jej dwóch wspólników wygasłyby w całości lub części. W umowach byłoby napisane, jaka kwota dywidendy lub świadczenia z tytułu częściowego zwrotu wkładu wspólników została uregulowana.

Spółka liczyła się z tym, że uzyska w ten sposób przychód (na podstawie art. 14a ustawy o CIT), ale uważała, że nie będzie to przychód z zysków kapitałowych, o których mowa w art. 7b ust. 1 ustawy CIT, tylko z innych źródeł. Liczyła na to, że będzie mogła zastosować do niego obniżoną stawkę CIT (9 proc.).

Dyrektor KIS: To przychód kapitałowy

Nie zgodził się z nią dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. W interpretacji z 5 sierpnia 2021 r. (sygn. 0114-KDIP2-2.4010.173.2021.1.AG) stwierdził, że wydając wspólnikom akcje innej spółki, w ramach zawartej umowy datio in solutum, spółka uzyska przychód z zysków kapitałowych. Jako podstawę prawną wskazał art. 7b ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy o CIT, zgodnie z którym za przychody z zysków kapitałowych uważa się inne, niż określone w pkt 1 i 2, przychody z udziału (akcji) w osobie prawnej lub spółce, w tym przychody ze zbycia udziału (akcji), w tym ze zbycia dokonanego celem ich umorzenia.

Sądy zgadzają się z fiskusem

Tego samego zdania były WSA w Warszawie (sygn. akt III SA/Wa 2407/21) oraz Naczelny Sąd Administracyjny.

- Zastosowanie umowy datio in solutum dla zwolnienia się przez spółkę od zobowiązania z tytułu wypłaty dywidendy lub częściowego zwrotu wkładu wspólnikom, mieści się w otwartym katalogu dochodów kwalifikowanych jako zyski kapitałowe, o których mowa w art. 7b ust. 1 ustawy CIT – uzasadnił wyrok sędzia Antoni Hanusz.