NSA. Nie ma podatku, jeżeli nie można go prawidłowo wyliczyć

Spółka komandytowa pobiera i wpłaca do urzędu skarbowego podatek od wypłaconej komplementariuszowi zaliczki na poczet zysku, dopiero gdy sama złoży deklarację CIT-8 – orzekł po raz kolejny Naczelny Sąd Administracyjny

Tym samym podtrzymał swoje stanowisko wyrażone w ugruntowanej już linii orzeczniczej, której przykładem są wyroki z: 2 lipca 2024 r. (sygn. akt II FSK 1429/21), 22 lutego 2024 r. (II FSK 1449/23 i II FSK 1687/23), 14 lutego 2024 r. (II FSK 1278/23), 13 lutego 2024 r. (II FSK 1250/23), 7 lutego 2024 r. (II FSK 1338/23), 26 stycznia 2024 r. (II FSK 968/23), 3 grudnia 2020 r. (sygn. akt II FSK 2048/18).

Orzeczenia dotyczyły spółki komandytowej, ale ten sam problem występuje w spółkach komandytowo-akcyjnych.

Dwa podatki

Przypomnijmy, że spółki komandytowe są – podobnie jak komandytowo-akcyjne – podatnikami CIT, w związku z czym osiągane przez nie dochody są opodatkowane na dwóch poziomach:

• w spółce – podatkiem dochodowym od osób prawnych (CIT) – według stawki 9 proc. lub 19 proc.,
• u jej wspólników, czyli komplementariuszy i komandytariuszy – zryczałtowanym, 19-proc. podatkiem: PIT (gdy komplementariusz jest osobą fizyczną) lub CIT (gdy komplementariusz jest osobą prawną). Spółka jako płatnik pobiera ten podatek przy wypłacie udziału w zysku.

Przy czym od zryczałtowanego, 19-proc. podatku od komplementariusza odlicza się – proporcjonalnie do udziału w zysku – kwotę CIT zapłaconą przez samą spółkę za rok podatkowy, z którego przychód z udziału w zysku został uzyskany. Tak wynika z art. 30a ust. 6a ustawy o PIT (gdy komplementariusz jest osobą fizyczną) i z art. 22 ust. 1a ustawy o CIT (gdy komplementariusz jest osobą prawną).

Te przepisy nie budzą większych wątpliwości w sytuacji, gdy zyski są wypłacane wspólnikom po zakończeniu roku, gdy jest już znany CIT należny od samej spółki (wynika on ze złożonego przez nią rocznego zeznania CIT-8).

Zaliczka na poczet zysku

Problem pojawia się wtedy, gdy spółka wypłaca komplementariuszom zaliczki na poczet udziału w zysku. Wtedy jeszcze nie jest znany podatek należny od dochodów spółki, o który można byłoby pomniejszyć (proporcjonalnie) 19-proc. podatek od komplementariusza. Dlatego komplementariusze, podobnie jak same spółki (jako płatnicy), uważają, że na tym etapie – zaliczkowej wypłaty zysku – spółka nie powinna jeszcze pobrać 19-proc. zryczałtowanego podatku, bo nie ma możliwości prawidłowo go wyliczyć.

Tego problemu nie ma u komandytariuszy, bo dla nich ustawodawca przewidział całkiem inne rozwiązanie – zwolnienie z podatku 50 proc. przychodu uzyskanego z tytułu udziału w zyskach spółki komandytowej, nie więcej jednak niż 60 tys. zł w roku podatkowym, odrębnie z tytułu udziału w zyskach w każdej takiej spółce.

Będzie nadpłata

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej od dawna jest innego zdania niż komplementariusze i ich spółki. Konsekwentnie twierdzi, że przy zaliczkowej wypłacie przyszłego zysku spółka powinna potrącić i wpłacić do urzędu skarbowego 19-proc., zryczałtowany podatek, mimo że nie jest jeszcze znany całoroczny jej dochód, a tym samym i należny CIT.

Fiskus tłumaczy, że po zakończeniu roku, gdy tylko będzie znana wysokość CIT od spółki, komplementariusz będzie mógł wystąpić o zwrot nadpłaty zryczałtowanego, 19-proc. podatku.

Tak też stwierdził w interpretacji z 30 września 2021 r. (0113-KDIPT2-3.4011.604.2021.2.AK). Uznał, że spółka jako płatnik musi pobrać zryczałtowany, 19-proc. podatek od wypłacanych komplementariuszom zaliczek na poczet zysku. Wyjaśnił, że na ten moment przepisy dotyczące pomniejszenia podatku (art. 30a ust. 6a i 6b ustawy o PIT) nie mają jeszcze zastosowania. Będzie można je zastosować dopiero po ustaleniu rocznego CIT należnego od dochodu spółki.

Fiskus się myli

Nie zgodziły się z tym sądy obu instancji. WSA w Rzeszowie (I SA/Rz 968/21) orzekł, że skoro zgodnie z art. 30a ust. 6a ustawy o PIT w celu obliczenia podatku od komplementariusza należy poznać wysokość podatku należnego od spółki, to trzeba poczekać na obliczenie dochodu i podatku u spółki na podstawie art. 19 ustawy o CIT. Dopiero w tym momencie spółka będzie mogła wywiązać się ze swoich obowiązków płatnika, czyli prawidłowo obliczyć, pobrać i wpłacić podatek do urzędu skarbowego.

Tego samego zdania był sąd kasacyjny. Orzekł, że wypłacając komplementariuszom w trakcie roku podatkowego zaliczki na poczet zysku, spółka komandytowa nie ma obowiązku pobrania zryczałtowanego podatku dochodowego, o którym mowa w art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT.

Uzasadniając wyrok, sędzia Beata Cieloch wyjaśniła, że wysokość podatku powinna zostać obliczona według zasad określonych w art. 30a ust. 6a ustawy o PIT, a to jest możliwe dopiero po obliczeniu podatku należnego od spółki komandytowej za rok podatkowy, z którego został uzyskany przychód z tytułu udziału w zysku. ©℗

orzecznictwo