Przychody z przyszłej inwestycji. Cudze wydatki nie są własnym kosztem

Chodziło o polską spółkę, która na podstawie po rozumienia inwestycyjnego zawartego wspólnie z innymi podmiotami zainwestowała swoje pieniądze w budowę kompleksu chemicznego. W ramach tej współpracy założyła wraz z pozostałymi podmiotami spółkę celową, która – już jako nowy podmiot – została powołana do zrealizowania całej inwestycji.

Inwestycja ta jest związana z prowadzoną przez polską spółkę działalnością w zakresie przerobu ropy naftowej oraz hurtowej sprzedaży produktów naftowych.

Przed uruchomieniem projektu polska spółka poniosła wiele kosztów, m.in. na analizy i doradztwo biznesowe, due diligence, krajowe podróże służbowe, usługi gastronomiczne, wynagrodzenia pracowników zaangażowanych do realizacji projektu. Wszystko to – jak podkreślała – było niezbędne również do powołania spółki celowej, w której sama ma 17,3 proc. akcji. Dodała, że została także uprawniona do powołania jednego z członków rady nadzorczej spółki celowej, dzięki czemu zyskała prawo do niezależnego nadzoru i monitoringu postępów w budowie kompleksu chemicznego.

Polska spółka uważała, że wszystkie poniesione przez nią wydatki może zaliczyć do swoich kosztów uzyskania przychodu. Argumentowała, że projekt jest realizowany m.in. z jej pieniędzy (jako inwestora), wpisuje się w przedmiot jej działalności gospodarczej i poniesione przez nią wydatki miały na celu uzyskanie, zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów lub mogą mieć wpływ na wielkość osiąganych przez nią przychodów. Podkreśliła, że nie będą to zyski kapitałowe, o których mowa w art. 7b ust. 1 ustawy, lecz przychody z działal ności operacyjnej.

To przychody innego podmiotu

Nie zgodził się z nią dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. W interpretacji z 31 maja 2021 r. (sygn. 0111-KDIB1-2.4010. 488.2020.3.AW) stwierdził, że pomiędzy poniesionymi przez spółkę wydatkami a osiąganymi przez nią przychodami nie zachodzi związek przyczynowo-skutkowy, a tylko to pozwalałoby zaliczyć wydatek do podatkowych kosztów, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.

„Analiza tych wydatków prowadzi do wniosku, że wiążą się one z projektem realizowanym przez spółkę celową, która jest odrębnym od wnioskodawcy podatnikiem podatku dochodowego” – stwierdził dyrektor KIS. Podkreślił, że to spółka celowa, a nie podmiot, który jest jej wspólnikiem, prowadzi inwestycję w postaci budowy kompleksu chemicznego. To spółka celowa, jako właściciel inwestycji, będzie po jej zakończeniu osiągać przychody związane z tą inwestycją.

Co prawda polska spółka może w przyszłości przeprowadzać ze spółką celową transakcje skutkujące osiąganiem przychodów, ale będą z nimi związane już całkiem inne koszty – dodał dyrektor KIS.

Z przyszłych dywidend

Spółka przegrała w sądach obu instancji. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku (sygn. akt I SA/Gd 1034/21) orzekł, że tylko podmiot, który kupuje coś na własną rzecz, może zaliczyć poniesiony wydatek do kosztów uzyskania przychodu. Spółka nie osiągnie przychodów z tej inwestycji ani nie powstaną żadne środki trwałe, których będzie ona właścicielem (współwłaścicielem) – stwierdził sąd.

Co więcej – dodał – sama spółka wyjaśniła, że podejmowane przez nią działania nie są ukierunkowane na osiąganie dochodów ze sprzedaży akcji spółki celowej. Jej celem nie jest bowiem osiąganie zysków kapitałowych, lecz realizacja długoterminowej strategii przedsiębiorstwa, ukierunkowanej na maksymalizację przychodów operacyjnych. W przyszłości przełoży się to na przychody osiągane z pozostałych źródeł przychodów (w tym z dywidend, od setek czy prowizji), ale nie są to przychody z działal ności powstającej inwestycji – stwierdził WSA.

Zgodził się z fiskusem, że ustawa o CIT nie przewiduje możliwości przenoszenia kosztów pomiędzy poszczególnymi podmiotami prawnymi, jak chciała to zrobić spółka.

Stanowisko sądu I instancji podzielił Naczelny Sąd Administracyjny.

– Chociaż wydatki spółki są związane z inwestycją (budową kompleksu), to w przyszłości nie ona, lecz inny podmiot (spółka celowa) będzie osiągać przychody z tej inwestycji, dlatego nie może ona zakwalifikować ponoszonych wydatków do swoich kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 CIT – uzasadnił sędzia Jerzy Płusa. ©℗

orzecznictwo